Tuần 14. Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật

Môn Tập làm văn
nhiệt liệt chào mừng
Các thày, cô giáo về dự giờ lớp 4C
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Thái
Trường tiểu học Yên Quang - Nho Quan - Ninh Bình
Cái cối tân
Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.
U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên, người ta nói " chật như nêm cối". Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù.
Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u xay thử. Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi vài hạt thóc. U gật đầu nói: " Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy!" Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm.
Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi - cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa.- tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng nói: " Chúng tôi được sống cùng tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo từng bước anh đi."
+ Đoạn 1: Từ " Cái cối xinh xinh .đến gian nhà trống."
+ Đoạn 2: Tiếp từ "U gọi cái cối tân. đến kêu ù ù."
+ Đoạn 4: Tiếp từ "Cái cối xay như . đến dõi từng bước anh đi."
(Giới thiệu cái cối được tả trong bài)
(Tả hình dáng bên ngoài của cái cối)
+ Đoạn 3: Tiếp từ " Chọn được ngày lành tháng tốt . đến vui cả xóm."
(Tả hoạt động của cái cối)
(Nêu cảm nghĩ về cái cối)
* Mở bài:
* Thân bài:
U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên, người ta nói " chật như nêm cối". Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù.

Cái vành
cái áo
cái tai
hàm răng
dăm
Cái cần
cái chốt
cái thừng buộc
+ Đoạn 2: Tả hình dáng bên ngoài của cái cối
Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u xay thử. Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi vài hạt thóc. U gật đầu nói: " Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy!" Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm.

Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa.
Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm.
+ Đoạn 3: Tả hoạt động của cái cối
+ Đoạn 1: Từ " Cái cối xinh xinh .đến gian nhà trống."
+ Đoạn 2: Tiếp từ "U gọi cái cối tân. đến kêu ù ù."
+ Đoạn 4: Tiếp từ "Cái cối xay như . đến dõi từng bước anh đi."
(Giới thiệu cái cối được tả trong bài)
(Tả hình dáng bên ngoài của cái cối)
+ Đoạn 3: Tiếp từ " Chọn được ngày lành tháng tốt . đến vui cả xóm."
(Tả hoạt động của cái cối)
(Nêu cảm nghĩ về cái cối)
* Mở bài:
* Thân bài:
* Kết bài:

II. Ghi nhớ:
1. Mỗi đoạn văn miêu tả đồ vật có một nội dung nhất định, chẳng hạn: giới thiệu về đồ vật, tả bao quát đồ vật, tả từng bộ phận của đồ vật hoặc nêu lên tình cảm, thái độ của người viết về đồ vật.
2. Khi viết, hết mỗi đoạn văn cần xuống dòng.
III/ Luyện tập:
Bài 1: Đọc đoạn văn dưới đây và tả lời câu hỏi:
Cây bút máy
Hồi học lớp 2, em thường ao ước có một cây bút máy nhưng bố em bảo: "Bao giờ lên lớp 4 hãy dùng, con ạ!" Rồi ngày khi giảng lớp 4 đã đến, bố em mua cho em một cây bút máy bằng nhựa.
Cây bút dài gần một gang tay. Thân bút tròn, nhỏ nhắn, bằng ngón tay trỏ. Chất nhựa vẫn còn thơm, nom nhẵn bóng. Nắp bút màu hồng, có cái cài bằng sắt mạ láng bóng.
Mở bút ra em thấy ngòi bút sáng loáng, hình lá tre, có mấy chữ rất nhỏ, nhìn không rõ. Mỗi khi lấy mực nửa ngòi bút đẫm màu mực tím. Em viết lên trang giấy, nét bút trơn tạo nên những dòng chữ đều đặn, mềm mại. Khi viết song, em lấy giẻ lau nhẹ ngòi cho mực khỏi két vào. Rồi em tra mắp bút vào cho bút khỏi bị tòe trước khi cất vào cặp.
Đã mấy tháng rồi mà cây bút vẫn còn mới. Bút cùng em biết làm việc chăm chỉ ngày ngày như chiếc cày của bác nông dân cày trên đồng ruộng.

a/ Bài văn gồm mấy đoạn văn?
b/ Tìm đoạn văn tả hình dáng bên ngoài của cây bút máy?
c/ Tìm đoạn văn tả ngòi bút?
d/ Hãy tìm câu mở đoạn và câu kết đoạn của đoạn văn thứ ba?
Mở bút ra em thấy ngòi bút sáng loáng, hình lá tre, có mấy chữ rất nhỏ, nhìn không rõ.
Khi viết song, em lấy giẻ lau nhẹ ngòi cho mực khỏi két vào. Rồi em tra mắp bút vào cho bút khỏi bị tòe trước khi cất vào cặp.
Kính chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ !
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi !