Tuần 14. Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật

Chào mừng

Quý thầy, cô

Về dự CHUYÊN

ĐỀ
Chào mừng

Quý thầy, cô

Về dự CHUYÊN

ĐỀ
Thế nào là miêu tả?
Miêu tả là vẽ lại bằng lời những đặc điểm nổi bật của cảnh, của người, của vật để người nghe, người đọc hình dung được các đối tượng ấy.
Em hãy nói một vài câu tả một hình ảnh mà em thích trong đoạn thơ Mưa.
I- Nhận xét:
a. Bài văn tả cái gì?
b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói điều gì?
c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học?
d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?
I- Nhận xét:
a. Bài văn tả cái gì?
b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói điều gì?
c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học?
Các bạn thảo luận cặp đôi câu a, b, c nhé!
I- Nhận xét:
Bài văn tả cái cối xay lúa bằng tre
I- Nhận xét:
a. Bài văn tả cái gì?
b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói điều gì?
c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học?
Các bạn thảo luận cặp đôi câu a, b, c nhé!
I- Nhận xét:
Mở bài:
Cái cối xinh xinh … chễm chệ giữa gian nhà trống.
(Giới thiệu cái cối - đồ vật được miêu tả).
Kết bài:
Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi … chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi”.
(Nêu kết thúc của bài - Tình cảm thân thiết giữa các đồ vật trong nhà với bạn nhỏ).
I- Nhận xét:
a. Bài văn tả cái gì?
b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói điều gì?
c. Các phần mở bài, kết bài đó giống với những cách mở bài, kết bài nào đã học?
Các bạn thảo luận cặp đôi câu a, b, c nhé!
I- Nhận xét:
Mở bài:
Cái cối xinh xinh … chễm chệ giữa gian nhà trống.
(Giới thiệu cái cối - đồ vật được miêu tả).
Kết bài:
Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi … chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi”.
(Nêu kết thúc của bài - Tình cảm thân thiết giữa các đồ vật trong nhà với bạn nhỏ).
Mở bài trực tiếp
Kết bài mở rộng
I- Nhận xét:
Các bạn thảo luận theo tổ nhé!
d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?
Gợi ý:
+ Phần thân bài có mấy đoạn ?
+ Đoạn thứ nhất tả theo trình tự như thế nào?
+ Tác giả đã quan sát và tả hình dáng cái cối theo trình tự nào ?
+ Đoạn tiếp theo tả cái gì ?
Thân bài
Hình dáng
Cái vành
Hai cái tai
Hàm răng cối
Cái cần
Cái áo
Lỗ tai
Cái chốt
Đầu cần
Dăm cối
Dây thừng buộc cối
Công dụng
Tiếng cối làm vui cả xóm
Xay lúa
Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa…- tất cả , tất cả chúng nó đều cất tiếng nói : “ Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì . Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi… ”
Cái cối tân
Cái cối xinh xắn xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.
U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi nó là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên người ta nói “ chật như nêm cối ”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần làm bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tai cầm có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại, cối kêu ù ù.
Chọn ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u xay thử. Từ xung quanh cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một nắm, tãi ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi một vài hạt thóc. U gật đầu nói : “ Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy ! ” Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u . Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm …
Theo Duy Khán
2. Theo em, khi tả một đồ vật ta cần tả những gì ?
I- Nhận xét:
Khi tả một đồ vật, ta cần tả bao quát toàn bộ đồ vật, sau đó đi vào tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật, kết hợp thể hiện tình cảm với đồ vật.
Từ kết quả của bài tập 1 và 2, các em hãy sử dụng sơ đồ tư duy để vẽ sơ đồ cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật.
CẤU TẠO BÀI VĂN MIÊU TẢ ĐỒ VẬT
THÂN BÀI
KẾT BÀI
Giới thiệu đồ vật sẽ tả
MB theo kiểu trựctiếp
MB theo kiểu gián tiếp
Tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật
Tả bao quát
KB theo kiểu mở rộng
Nêu cảm nghĩ hoặc nhận xét
KB theo kiểu không mở rộng
MỞ BÀI
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
II. Ghi nhớ :
MỞ BÀI
MB theo kiểu trựctiếp
MB theo kiểu gián tiếp
Tả những bộ phận
có đặc điểm nổi bật
Tả bao quát
Nêu cảm nghĩ hoặc nhận xét
Giới thiệu đồ vật sẽ tả
KB theo kiểu mở rộng
KB theo
kiểu không mở rộng
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
II. Ghi nhớ :
1 bạn đọc đoạn thân bài tả cái trống còn cả lớp mình đọc thầm nhé!
III- Luyện tập:
* Em hãy :
a. Tìm câu văn tả cái trống.
b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.
c. Tìm những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trống.
d. Viết thêm phần mở bài và kết bài để thành bài văn hoàn chỉnh.
Các em đọc thầm bài và thực hiện câu a, b trong SGK bằng cách dùng bút chì gạch chân nhé!
a. Tìm câu văn tả cái trống.
b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.
III- Luyện tập:
a. Câu văn tả cái trống.
b. Tên những bộ phận của cái trống được miêu tả.
Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê trước phòng bảo vệ.
Mình trống
Ngang lưng trống
Hai đầu trống
III- Luyện tập:
Các em thảo luận cặp đôi dùng bút chì gạch chân nhé!
c.Tìm những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trống.
III- Luyện tập:
Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phòng bảo vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.
tròn như cái
chum
Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng. Hai đầu trống bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.
Sáng sáng đi học gần tới trường, nghe thấy tiếng ồm ồm giục giã “Tùng ! Tùng ! Tùng !” là chúng tôi rảo bước cho kịp giờ học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng ! Cắc, tùng !” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là lúc chúng tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.
Viết thêm phần mở bài
Viết thêm phần kết bài
Những từ ngữ tả hình dáng cái trống
Tròn như cái chum
Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu
Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong, nom rất hùng dũng.
Hai đầu bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.
Những từ ngữ tả âm thanh cái trống
Tiếng trống ồm ồm giục giã «Tùng ! Tùng ! Tùng!»
Trống cầm càng theo nhịp “Cắc, tùng ! Cắc, tùng !”
Trống “xả hơi”