TƯ LIỆU VỀ NỀN VĂN MINH AI CẬP

Văn minh Ai Cập cổ đại
Nội dung
I. Tổng quan về Ai Cập cổ đại 1. Địa lý và c dân 2. Các thời kỳ lịch sử của Ai Cập cổ đại II. Những thành tựu chủ yếu của văn minh Ai Cập cổ đại 1. Chữ viết 2. Văn học 3. Tôn giáo 4. Kiến trúc và Điêu khắc Kim Tự Tháp  Tợng Xphanh 5. Khoa học tự nhiên Thiên văn  Toán học  Y học
I - Tổng quan về Ai Cập cổ đại
1. Địa lý và c dân
Ai Cập ở vùng Đông Bắc châu Phi, nằm dọc theo vùng hạ lu của khu vực sông Nin, sông Nin bắt nguồn từ vùng xích đạo của châu Phi, dài 6700 km, nhng phần chảy qua Ai Cập chỉ dài 700km. Miền đất đai do sông Nin bồi đắp chỉ rộng 15-25 km, ở phía Bắc có nơi rộng đến 50km vì ở đây sông Nin chia làm nhiều nhánh trớc khi đổ ra biển. Hàng năm từ tháng 6 đến tháng 11, nớc sông Nin dâng cao đem theo một lợng phù sa rất phong phú bồi đắp cho vùng đồng bằng hai bên bờ ngày càng thêm màu mỡ. Chính vì vậy, nền kinh tế ở đây phát triển sớm tạo điều kiện cho Ai Cập có thể bớc vào xã hội văn minh sớm nhất thế giới. Cũng chính vì vậy, nhà sử học Hy Lạp Hêrôđốt nói rằng: "Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin".
Tuy vậy, về mặt địa hình, Ai Cập là một nớc tơng đối bị đóng kín, phía Bắc là Địa Trung Hải, phía Đông giáp Biển Đỏ, phía Tây giáp sa mạc Sahara, phía Nam giáp Nubi, nơi giáp giới ấy là một vùng núi hiểm trở khó qua lại. Chỉ có ở Đông Bắc, vùng kênh đào Xuyê sau này, ngời Ai Cập cổ đại mới có thể qua lại với vùng Tây á.
Ai Cập chia làm hai miền rõ rệt theo dòng chảy của sông Nin từ Nam lên Bắc: miền Thợng Ai Cập (miền Nam) là một dải lu vực hẹp, miền Hạ Ai Cập (miền Bắc) là một đồng bằng hình tam giác.
Về tài nguyên thiên nhiên, Ai Cập có rất nhiều loại đá quý nh, đá badan, đá hoa cơng, đá mã não vv.v... Kim loại thì có đồng, vàng, còn sắt thì phải đa từ bên ngoài vào.
C dân chủ yếu của Ai Cập ngày nay là ngời Arập, nhng thời cổ đại, c dân ở đây là ngời Libi, ngời da đen và có thể có cả ngời Xêmit di c từ châu á tới nữa.
2. Các thời kỳ lịch sử của Ai Cập cổ đại
Nhà nớc Ai Cập cổ đại ra đời từ cuối thiên niên kỷ IV TCN. Từ đó cho đến năm 525 TCN, theo cách phân chia của Manêtông, tác giả sách Lịch sử Ai Cập, sống vào thế kỷ III TCN, lịch sử Ai Cập cổ đại đợc chia thành 5 thời kỳ là Tảo vơng quốc, Cổ vơng quốc, Trung vơng quốc, Tân vơng quốc và Hậu kì vơng quốc, gồm tất cả 31 vơng triều.
Thời kỳ Tảo vơng quốc (khoảng 3200-3000 TCN)
Vào khoảng nửa sau thiên niên kỷ IV TCN, do sự phát triển của lực lợng sản xuất và sự phân hóa giàu nghèo, các nông xã nông thôn đã liên hiệp lại thành những nhà nớc nhỏ đầu tiên gọi là châu. Dần dần, những châu ấy hợp lại thành hai miền Thợng và Hạ Ai Cập. Tiếp đó, qua đấu tranh, hai miền Thợng và Hạ Ai Cập mới thống nhất thành nớc Ai Cập. Từ khi