Tìm hiểu Văn Bản biểu cảm

Bài thuyết trình


V¨n b¶n biÓu c¶m
Tổ 3
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

I/ Kh¸i qu¸t vÒ v¨n biÓu c¶m
1.Kh¸i niÖm
- BiÓu c¶m lµ sù biÓu lé t×nh c¶m, t­ t­ëng cña con ng­êi nhê ng«n ng÷ hay mét sè ph­¬ng tiÖn kh¸c.
 T©m lý häc ®Þnh nghÜa: BiÓu c¶m ®­îc hiÓu lµ viÖc “ BiÓu lé nh÷ng t×nh c¶m s©u kÝn qua mét sè hµnh ®éng, lêi nãi, cã thÓ lµ nh¶y móa, lµ khãc, c­êi, nãi, vÏ, diÔn kÞch,..”
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

2. Vai trß
- V¨n biÓu c¶m ®ãng vai trß quan träng trong cuéc sèng hµng ngµy cña con ng­êi vµ lµ nhu cÇu tÊt yÕu, kh«ng thÓ thiÕu. Nh÷ng niÒm vui, nèi buån,..tÊt c¶ cÇn ®­îc ph« diÔn, sÎ chia, göi g¾m, c¶m th«ng,..
-> Cã thÓ nãi BiÓu c¶m lµ sîi d©y liªn kÕt con ng­êi l¹i víi nhau trong mét sù ®ång c¶m vÜ ®¹i, v÷ng ch¾c vµ tr­êng tån

Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

*/ Phương tiện biểu cảm:
Ngôn ngữ, tiếng khóc, nụ cười, điệu múa, lời ca,.hay âm nhạc, hội họa điêu khắc,..
Văn biểu cảm là một phương thức biểu cảm bằng ngôn ngữ
Trong quan niệm hiện nay biểu cảm được coi là một kiểu văn bản, phân biệt với tự sự, miêu tả, lập luận,..Sự phân biệt đó dựa trên 2 tiêu chí:
+ Đích giao tiếp.
+ Phương thức tạo lập văn bản.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

*/ Trªn ph­¬ng diÖn môc ®Ých giao tiÕp, v¨n biÓu c¶m ®­îc s¶n sinh khi con ng­êi xuÊt hiÖn nhu cÇu bµy tá t×nh c¶m, ph¸t biÓu suy nghÜ quan ®iÓm tr­íc nh÷ng ®èi t­îng g©y c¶m xóc hay nh÷ng vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra trong cuéc sèng
*/ XÐt vÒ ph­¬ng thøc t¹o lËp v¨n b¶n, v¨n BiÓu c¶m ®­îc s¶n sinh nhê sù béc lé c¶m xóc hay suy t­. §iÒu nµy ph©n biÕt víi t¸i hiÖn trong v¨n miªu t¶, tÝnh chÊt tr×nh bµy trong v¨n tù sù, lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn,...
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

4. V¨n BiÓu c¶m tån t¹i d­íi nhiÒu d¹ng thøc kh¸c nhau
A> D¹ng nãi:
BiÓu c¶m cã sù trî gióp cña ©m thanh, ng÷ ®iÖu vµ hµnh vi kh«ng b»ng lêi.
B> D¹ng viÕt:
Ta gÆp h×nh thøc biÓu c¶m trong c¸c bøc th­ béc b¹ch t©m sù, nh÷ng cuèn nhËt ký ghi l¹i nèi niÒm kÝn ®¸o cao h¬n lµ c¸c t¸c phÈm v¨n häc tr÷ t×nh.
-> C¶ 2 d¹ng trªn ®«i khi cßn cã sù trî gióp cña c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i: M¸y ®µm tho¹i, th­ ®iÖn tö,..
Nh­ vËy, kh¸i niÖm v¨n biÓu c¶m bao hµm c¶ 2 d¹ng nãi vµ viÕt, nã bao trïm c¶ lÜnh vùc nghÖ thuËt vµ lÜnh vùc ®êi sèng hµng ngµy.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3
5.Văn biểu cảm trong nhà trường
Có 2 tính chất:
- Tính nghệ thuật ( tính thẩm mĩ): là một yêu cầu nghiêm khắc về trình độ văn hóa thẩm mĩ ở một mức độ nhất định. Điều này phân biệt văn biểu cảm trong nhà trường với những hành vi biểu cảm thường ngày.
- Tính sư phạm: Là đặc tính đáp ứng yêu cầu của việc dạy học như: Sự phù hợp với lứa tuổi, khả năng trở thành mẫu mực, khuôn mẫu cho hành vi biểu cảm nói chung.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

6. BiÓu c¶m vµ c¸c kiÓu v¨n b¶n kh¸c.
6.1> BiÓu c¶m víi miªu t¶
- Gièng nhau:
+ Trong v¨n biÓu c¶m sö dông kh¸ phæ biÕn yÕu tè miªu t¶ nh­: mµu s¾c, ¸nh s¸ng, ©m thanh,...
+ Trong v¨n miªu t¶ cã rÊt nhiÒu yÕu tè c¶m xóc ( ChØ lµ ph­¬ng tiÖn miªu t¶ c¶nh vËt)
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3
- Kh¸c nhau:
+Môc ®Ých :
- V¨n biÓu c¶m: BiÓu lé néi t©m chñ thÓ
- V¨n miªu t¶: T¸i hiÖn ®èi t­îng trong thÕ giíi kh¸ch quan.
+ Ph­¬ng thøc:
- V¨n biÓu c¶m: ChÊt liÖu gîi t×nh
- V¨n miªu t¶: ChÊt liÖu t¹o h×nh
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

6.2> BiÓu c¶m víi tù sù
- Tù sù lµ lèi v¨n lÊy tr×nh bµy sù viÖc lµm träng cßn biÓu c¶m lÊy biÓu lé, göi g¾m lµm ®Ých.
- Tù sù vµ biÓu c¶m cã mèi quan hÖ xen lång: Trong v¨n biÓu c¶m còng cã thÓ cã nh÷ng c©u chuyÖn, nh©n vËt,...Trong t¸c phÈm tù sù vÉn cã nh÷ng ®o¹n tù sù.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

6.3> BiÓu c¶m víi thuyÕt minh, nghÞ luËn
- Cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt víi nhau v×: BiÓu c¶m kh«ng chØ cã môc ®Ých biÓu thÞ t×nh c¶m mµ cßn cã c¶ chøc n¨ng diÔn ®¹t t­ t­ëng.
- Tuy nhiªn:
+ ThuyÕt minh khi béc lé mét quan ®iÓm cña chñ thÓ trong mét v¨n b¶n biÓu c¶m vÒ mét giai ®o¹n, mét t¸c gia v¨n häc,...Ng­êi ta ph¶i giíi thiÖu mét c¸ch tæng qu¸t nghÜa lµ chóng cã mèi quan hÖ ®an xen.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

+ NghÞ luËn thiªn vÒ lËp luËn sö dông b»ng chøng, lÝ lÏ ®Ó ph©n tÝch, gi¶i thÝch, chøng minh,..trong v¨n biÓu c¶m nhiÒu khi ng­êi biÓu c¶m chØ cÇn ph¸t biÓu c¶m t­ëng, c¶m gi¸c cña m×nh nghÜa lµ ®Ó biÓu thÞ ®­îc c¶m xóc cÇn ph¶i cã thao t¸c gi¶i thÝch, chøng minh,..
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

II/ §Æc ®iÓm v¨n biÓu c¶m
1. §èi t­îng biÓu c¶m: Lµ sù viÖc hiÖn t­îng cã thÓ gîi ra cho chñ thÓ nh÷ng t×nh c¶m, c¶m xóc hay suy t­
- §Æc ®iÓm:
+ §èi t­îng ph¶i cã nÐt t­¬ng ®ång, phï hîp víi t©m hån chñ thÓ biÓu c¶m.
+ Lµ nguyªn cí vµ ph­¬ng diÖn ®Ó béc lé néi t©m.
+ Chi phèi c¶m høng chñ ®¹o cña
v¨n b¶n.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

2. Chñ thÓ biÓu c¶m.
- Lµ mét hiÖn t­îng ®a d¹ng ®ã cã thÓ lµ c¸ nh©n hay tËp thÓ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp béc lé t×nh c¶m, tu t­ëng cña m×nh trong v¨n b¶n. Trong t¸c phÈm v¨n häc, chñ thÓ biÓu c¶m lµ nh©n vËt tr÷ t×nh.
- §Æc ®iÓm:
+ Th­êng béc lé c¸i t«i mét c¸ch cã ý thøc.
+ C¸i “T«i” chñ thÓ ph¶i mang ®­îc ý nghÜa x· héi, nh©n v¨n nhÊt ®Þnh.
+ QuyÕt ®Þnh ®iÓm nh×n trong v¨n b¶n.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

3. Nội dung biểu cảm. Luôn phong phú, sinh động và linh hoạt
3.1> Cảm xúc trước thiên nhiên:
- Ta thường gặp trong văn bản biểu cảm là tình yêu thiên nhiên: đó là sự rung cảm của mỗi cá nhân con người trước cảnh đẹp của thiên nhiên.
Ví dụ:
Bài thơ: "Mới ra tù tập leo núi".
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

3.2> Tình cảm gia đình, tình yêu đôi lứa
- Trong văn bản biểu cảm, ta thường gặp các văn bản thể hiện tình cảm gia đình, tình yêu đôi lứa, tình bạn bè ruột thịt,..Đó là những tình cảm trong đời sống hàng ngày cảm hoài trước nhân tình thế thái và số phận con người
3.4> Hoài niệm và ước mơ hoài bão
- Đó là cảm xúc hướng về quá khứ và hướng tới tương lai:
+ Quá khứ: tâm trạng hoài niệm
+ Tương lai: Những giấc mơ, niềm tin và hi vọng.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3
4.Phương thức biểu cảm
Có 2 phương thức:
4.1> Biểu cảm trực tiếp là chủ thể trực tiếp thổ lộ lòng mình bằng những ngôn từ có ý nghĩa rõ ràng
Ví dụ:
"Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi
Này của Xuân Hương đã quệt rồi
Có phải duyên nhau thì thắm lại
Đừng xanh như lá bạc như vôi"
( Mời trầu- Hồ Xuân Hương)
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

4.2> Biểu cảm gián tiếp là chủ thể bộc lộ nội tâm thông qua những hình thức khác qua các hình ảnh, hình tượng nhân vật.
Ví dụ:
"Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Tâm hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim"
( Từ ấy - Tố Hữu)
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

5.Nghệ thuật biểu cảm
Là cảm xúc, suy nghĩ phải chân thành. Tình cảm sâu sắc, chân thành là thước đo cơ bản nhất của văn biểu cảm.
5.1> Cảm xúc phải chân thành.
5.2> Cần phải có cá tính.
5.3> Cần phải có kinh nghiệm vốn sống và tài năng.
5.4> Ngôn ngữ phải linh hoạt, tinh tế
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

III/ Cách làm văn biểu cảm
1.Tìm hiểu đề
- Đề văn biểu cảm thường chỉ ra đối tượng
2. Tìm ý
- Là công việc gắn liền với tìm hiểu đề
- Trước hết cần huy động những kết quả quan sát được thường ngày về đối tượng và xác định tình cảm chủ đạo cho bài viết.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3
3.Lập dàn ý
3.1> Mở bài
- Giới thiệu đối tượng. Cách giới thiệu có thể trực tiêp hoặc gián tiếp.
- Giới thiệu hoàn cảnh( không gian, thời gian): Tạo tâm thế biểu cảm.
3.2> Thân bài
- Phần này chủ thể nêu lên tình cảm, thái độ, suy nghĩ của mình của đối tượng
3.3> Kết bài:
- Thông thường có thể kết bài bằng cách rút ra ý nghĩa sâu xa, khái quát nhất trong cảm xúc, tình cảm của chủ thể.
Văn bản biểu cảm - - - - - - - - ???- - - - - - - - - - - - -Tổ 3

4. Hành văn
- Khi hành văn cần lưu ý phải luôn luôn phát động được cảm hứng khô khan, cộc lốc, nghèo nàn. Muốn vậy cần bám sát đối tượng, thả cho tâm hồn mình tự do, liên tưởng, tượng. Mặt khác phải luyện cho cảm xúc, tưởng tượng chỉ xoay quanh những nội dung đã định trước, tránh lan man, dàn trải, lạc đề.
- Thường dùng biện pháp và phương thức tu từ như ẩn dụ, so sánh, phép lặp, phép đối.
-> Bộc lộ nhiều cảm xúc.