Sức khỏe sinh sản

CHĂM SÓC SỨC KHỎE SINH SẢN



BS. Trần thị Kim Chi
VỆ SINH KINH NGUYỆT
Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu từ buồng tử cung ra ngoài do bong các niêm mạc tử cung, máu kinh là môi trường tốt cho vi khuẩn phát triển, vì vậy rất dễ bị nhiễm khuẩn đường sinh sản nếu vệ sinh chưa tốt.

CÁC LỌAI UNG THƯ THƯỜNG GẶP
Ung thư cổ tử cung
Ung thư vú
UNG THƯ CỔ TỬ CUNG
Triệu chứng của bệnh ung thư cổ tử cung như thế nào?
Lúc đầu có thể không có dấu hiệu và triệu chứng gì cả.
Chảy máu âm đạo sau khi giao hợp
Kinh nguyệt kéo dài hơn bình thường.
Chảy máu âm đạo ngoài thời kỳ kinh nguyệt.
Phụ nữ đã tắt kinh bị ra máu âm đạo (mặc dù ra máu rất ít).
Đau phần bụng dưới (không liên hệ với kinh nguyệt).
Ra huyết trắng.
Phụ nữ nào có thể bị ung thư cổ tử cung?

Phụ nữ nào cũng có thể bị ung thư cổ tử cung, các trường hợp dưới đây có thể làm tăng nguy cơ:
Giao hợp dưới 16 tuổi.
Giao hợp với nhiều người khác nhau (hoặc tình nhân có nhiều bạn tình).
Bị nhiễm trùng ở bộ phận sinh dục: ví dụ bị bệnh mụn cóc hoặc các bệnh truyền nhiễm khác qua đường tình dục.
Có tình nhân bị các bệnh kể trên.
Đã có lần đi thử Pap với kết quả bất thường.
Không đi thử Pap thường xuyên.
Hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc lá của người khác.
Là phụ nữ Việt Nam, vì phụ nữ Việt Nam ở nước Mỹ bị ung thư cổ tử cung cao hơn so với các nhóm dân khác.
UNG THƯ CỔ TỬ CUNG
Tại sao phải thử PAP?
Thử Pap để tìm ra ung thư cổ tử cung sớm.
Đa phần những người chết vì ung thư cổ tử cung là vì họ chưa bao giờ đi thử Pap.
Ai cần phải thử PAP?
Tất cả phu nữ 18 tuổi trở lên (hoặc trẻ hơn nếu đã từng giao hợp) cần phải đi thử Pap mỗi năm một lần.


UNG THƯ VÚ
Phát Hiện Sớm Bệnh Ung Thư Vú
Đây có thể được coi là một việc làm quan trọng nhất cho tất cả phụ nữ đã bước vào tuổi  trưởng thành
THỨ NHẤT:
- Tự khám vú bắt đầu ở tuổi 20. 
- Mỗi tháng, ngay sau khi hết chu kỳ kinh nguyệt.
THỨ NHÌ:
Nếu khi tự khám vú thấy có gì lạ, quý vị nên yêu cầu bác sĩ khám lại.
Phát Hiện Sớm Bệnh Ung Thư Vú
THỨ BA: Chụp quang tuyến vú (Mammogram):
Nếu trên 40 tuổi, nên chụp mammogram mỗi năm một lần, dù không có sự bất bình thường gì khi khám vú. 
Phụ nữ có mẹ hay chị em ruột mắc bệnh ung thư vú, hay có yếu tố di truyền cần truy tầm ung thư vú trước tuổi 40
Phát Hiện Sớm Bệnh Ung Thư Vú
Mỗi tháng một lần
Dùng chỗ mềm của đầu các ngón tay trỏ, giữa và áp út để xoa nắn vú.
Nên cho ba ngón tay này "bước theo nhau" trên mô vú theo từng hàng thẳng từ trên xuống dưới, đừng sót phần nào.
Nhớ khám dưới nách.    

Phát Hiện Sớm Bệnh Ung Thư Vú
 Xem xét và tìm những bất thường như:
Lồi lõm, cục u
Da dầy cộm hay có vẩy, nhất là đầu và núm vú.
Nước hay máu chảy ra từ đầu vú
Những thay đổi khác thường khác.
CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI
Hậu quả Phá thai
Sót nhau
Nhiễm trùng
Thủng tử cung
Nhau tiền đạo, nhau bám thấp, tình trạng này dễ gây chảy máu, sảy thai hay sanh non.
Hở eo tử cung.
Vô sinh do dính buồng tử cung
Thai ngoài tử cung
Phá thai bằng PP hút chân không
Phá thai bằng PP nong và nạo
MỘT SỐ KHÁI NIỆM
Các biện pháp tránh thai :
- Ngăn cản sự rụng trứng (1)
Ngăn cản tinh trùng gặp trứng (2)
Ngăn cản sự làm tổ của trứng đã thụ tinh (3)
BPTT giúp cho người phụ nữ, các cặp vợ chồng thực hiện KHHGĐ và tránh có thai ngoài ý muốn.
BPTT có tác dụng ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS.
2.
KHHGĐ có thể mang lại lợi ích về sức khỏe và kinh tế-xã hội, hoàn toàn có thể đạt hiệu quả cao với mọi đối tượng có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết về các BPTT, đồng thời hiểu được các tác dụng phụ và cách khắc phục.
KHHGĐ tạo cơ hội cho người phụ nữ học tập, tham gia công tác xã hội, nuôi dạy con cái, chăm sóc gia đình và bản thân.

Cơ chế có thai
Có thai là kết quả của 3 quá trình:
Phóng noãn và thụ tinh
Trứng di chuyển vào buồng tử cung
Trứng làm tổ và phát triển trong buồng tử cung.

Rối loạn một trong ba quá trình trên sẽ không thể thụ thai bình thường, như vậy các BPTT sẽ tác động vào các quá trình trên để ngăn cản sự thụ thai.
Bao cao su

Là một biện pháp đơn giản có thể sử dụng cho cả nam và nữ đồng thời tránh được các bệnh STDs.
BCS nam làm bằng nhựa latex mỏng để lồng vào dương vật đang cương cứng trước khi giao hợp. Tinh dịch sẽ được chứa trong đó mà không thể vào trong âm đạo gây thụ thai.
BCS nữ cũng có cơ chế tương tự khi đặt vào trong âm đạo.
BAO CAO SU
BAO CAO SU
THUỐC TRÁNH THAI
Viên thuốc tránh thai kết hợp:
Là BPTT tạm thời có chứa 2 loại hoocmon là estrogen và progestin và có hiệu quả tránh thai cao nếu sử dụng đúng cách.
Nguyên nhân thất bại:
Quên uống thuốc
Sự tương tác của một số
thuốc: kháng sinh, an thần...
Nôn, tiêu chảy
Thuốc quá hạn
Uống không đúng cách
Cơ chế tác dụng:
Ức chế phóng noãn
Cản trở sự làm tổ của trứng do giảm phát triển nội mạc tử cung
Làm đặc chất nhầy cổ tử cung
NGUYÊN TẮC UỐNG
Mỗi ngày uống 1 lần
Mỗi lần 1 viên
Uống vào 1 giờ nhất định.
Uống liền 1 mạch không nghỉ
CÁCH UỐNG THUỐC TRÁNH THAI

Nếu đang cho con bú: có thể bắt đầu từ tháng thứ bảy sau đẻ.
Nêú không cho con bú: từ tuần thứ 4 sau đẻ.
Sau sẩy, sau nạo: ngay lập tức hay trong vòng 7 ngày đầu
Trong vòng kinh: từ ngày thứ 1 đến ngày thứ 5, tốt nhất ngày đầu tiên.
Chuyển từ một biện pháp tránh thai hiện đại khác: có thể bắt đầu ngay không cần đợi có kinh.
Uống sau quan hệ tình dục không được bảo vệ, uống càng sớm càng tốt, không quá 72 giờ
Viên thứ hai cách viên thứ 1 là 12 giờ
Mỗi tháng không dùng quá 1 lần.
DỤNG CỤ TRÁNH THAI

TÁC DỤNG:
Ngăn không cho trứng thụ tinh.
Hoặc trứng đã thụ tinh thì không làm tổ trong tử cung
CÁC LOẠI DCTC ĐANG ĐƯỢC NGHIÊN CỨU VÀ SỬ DỤNG
TCu380-A
Gynefix
Multiload
Thuốc cấy tránh thai
Hiện nay thuốc cấy tránh thai có 2 loại:
Norplant: có 6 nang mềm, chứa 36mg Levonorgestrel mỗi viên. Có tác dụng trong vòng 5 năm.
Implanon: có 1 nang chứa 68mg Etonogestrel có tác dụng trong 3 năm.
Các nang được cấy vào mặt trong da cánh tay, xếp hình nang quạt.
Phương pháp này đạt hiệu quả khá cao ngang với triệt sản nữ.
Thuốc tiêm tránh thai (DMPA):
DMPA (Dehydro Medroxy Progesteron Acetate) là loại thuốc tránh thai có progestin, tiêm 1 mũi có tác dụng tránh thai trong 3 tháng.
Là BPTT có hiệu quả cao
Miếng dán tránh thai
Miếng dán ở dạng cao có hoạt tính, tác dụng qua da. Miếng dán tránh thai qua da Evra là loại đang được nghiên cứu và sử dụng ở Việt Nam.
Miếng dán tránh thai Evra chứa 6mg norelgestromin (NGMN) và 0,6mg ethinyl estradiol (EE). Mỗi miếng có diện tích bề mặt tiếp xúc là 20cm2 và phóng thích 0,15mg NGMN và 0,2mg EE.
KHI NÀO ĐẶT ĐƯỢC
1. Phụ nữ bình thường:
Lúc mới vừa hết kinh vì lúc đó: ít có khả năng có thai, cổ tử cung còn hé mở, dễ đặt, ít đau
2. người mới sinh con:
+ Sau sinh 6 tuần : không đặt tại Trạm y tế vì dễ có tai biến
+ Sau mổ bắt con, sau sinh 6 tháng: chưa có kinh trở lại và nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ
Nếu trường hợp nghi ngờ Phải làm xét nghiệm xem có thai hay không.
3. Sau sảy thai, phá thai: Có thể đặt ngay sau khi phá thai, sảy thai nếu chắc chắn không sót nhau, không nhiễm khuẩn
4. Sau khi đặt cần:
Nằm nghỉ tại chỗ 30 phút.
Làm việc nhẹ nhàng.
Kiêng giao hợp 1 tuần.
TRIỆT SẢN NỮ
TRIỆT SẢN NAM
Thuốc diệt tinh trùng
Là loại hóa chất tổng hợp được đưa vào thuốc dưới dạng kem, viên nang, viên nén. Được đặt vào âm đạo để diệt tinh trùng.
Có thể sử dụng trong vòng 1 giờ trước giao hợp, bôi trơn đường âm đạo làm tăng tính nhờn.
Tuy nhiên, thuốc diệt tinh trùng đắt, hiệu quả tránh thai không cao, có thể gây dị ứng, bỏng, rát âm đạo khi sử dụng nhiều lần trong ngày.