Sáng kiến kinh nghiệm" Vận dụng đổi mới phương pháp dạy một tiết Ngữ văn lới 7"

Chia sẻ bởi Đặng Văn Hiệp | Ngày 11/10/2018 | 101

Chia sẻ tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm" Vận dụng đổi mới phương pháp dạy một tiết Ngữ văn lới 7" thuộc Ngữ văn 7

Nội dung tài liệu:

A/ Cơ sở lý luận
Đổi mới phương pháp dạy học nhằm đáp ứng yêu cầu về sự phát triển của đất nước, đồng thời nhằm cải thiện tình trạng trì trệ trong dạy học hiện nay đã và đang là yêu cầu, là niềm mong mỏi của các thầy cô giáo, cán bộ quản lý ngành giáo dục và nhân dân trong cả nước.
Dựa vào quyết định số 03/2002 của Bộ giáo dục và đào tạo, ngày 24/01/2002, chương trình THCS với những thay đổi quan trọng, là một khâu then chốt của quá trình này. Trước yêu cầu đó, môn Ngữ văn lớp 7 quán triệt các yêu cầu: Tích hợp, tích tực, giảm tải, thay đổi toàn bộ cấu trúc, nội dung chương trình SGK, tạo cho việc giảng dạy môn Ngữ văn có nhiều dấu hiệu tích cực.
Để đáp ứng được những yêu cầu trên, người giáo viên cần nâng cao chất lượng giảng dạy, vận dụng sáng tạo, linh hoạt đổi mới phương pháp dạy học ở môn Ngữ văn 7 như thế nào để đạt hiệu quả cao?
B/ Những việc làm cụ thể
1. Đọc tổng thể toàn bộ chương trình Ngữ văn lớp 7
Mục tiêu chương trình nhấn mạnh tới sự hình thành, phát triển các năng lực chủ yếu của học sinh, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Chương trình Ngữ văn lớp 7 gồm 3 phân môn: Văn – Tiếng việt – Tập làm văn. Mỗi phân môn có kiến thức và kĩ năng riêng.
Chương trình được cấu tạo theo đơn vị bài học, về cơ bản, mỗi bài học là một chỉnh thể gồm 3 nội dung: Văn – Tiếng việt – Tập làm văn. Nội dung chương trình xây dựng theo nguyên tắc đồng tâm – tích hợp ngang, dọc gồm 1 số kiểu văn bản: Tự sự, biểu cảm, nghị luận, hành chính. Có tác dụng rèn kĩ năng nghe, nói, đọc, viết, hình thành năng lực tiếp nhận và tạo lập văn bản, phân tích, cảm thụ, bình giáo một cách chân thực, chủ động cũng như tăng tính ứng dụng của việc dạy học bộ môn:
+ Đó chính là điểm đổi mới nhất về chương trình SGK, làm cho sách tinh gọn, thể hiện rõ tính khoa hóc.
+ Điểm mới thứ hai là tinh thần đổi mới phương pháp dạy học theo phương hướng tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh, cụ thể ở chỗ:
- Quan niệm về văn bản rộng hơn (không chỉ gọn trong văn bản nghệ thuật mà còn gắn với văn bản hành chính, chính luận, nhật dụng, văn hoá địa phương).
- Các ngữ liệu được lựa chọn mang tính chất mẫu gợi ý, các câu hỏi, bài tập đa dạng, có độ phân hoá dành cho mọi đối tượng học sinh: yếu – trung bình – khá, giỏi.
- Ngoài ra có nhiều câu hỏi, bài tập mở gắn với tình huống thực tế trong cuộc sống, tạo điều kiện cho học sinh có nhiều phương án trả lời, phát huy vốn sống, vốn hiểu biết đa dạng của mình. Với hệ thống câu hỏi, bài tập đó, người giáo viên phải linh hoạt tổ chức các hình thức học tập khác nhau để phát huy khả năng tư duy và năng lực làm việc độc lập hay hợp tác của học sinh.
Những thay đổi trên là cơ sở khoa học phù hợp với đặc trưng môn học, theo kịp những tiến bộ về khoa học, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn dạy học Ngữ văn hiện nay là phát triển tư duy, vốn sống, vốn ngôn ngữ của học sinh, giúp học sinh có khả năng hoà nhập với xã hội và địa bàn các em đang sinh sống một cách năng động và sáng tạo.
2. Những thay đổi của SGK, chương trình đòi hỏi giáo viên phải có sự đổi mới về cách thức dạy học và tiến hành giờ dạy.
a, Trước hết đổi mới về khâu soạn bài trên lớp
Mỗi giáo viên đứng lớp trước khi giảng bài phải soạn bài. Vậy soạn bài như thế nào để có một giờ dạy hiệu quả cao – cùng với sự chuẩn bị bài của học sinh (sau phần giáo viên hướng dẫn về nhà ở tiết trước). Trước hết phải:
- Đọc kĩ bài học (đủ 3 phân môn: Văn – Tiếng việt – Tập làm văn) để giáo viên thu thập tài liệu có liên quan phục vụ cho tiết học.
- Chọn kiến thức trong tâm (điểm sáng, điểm mấu chốt của bài học) để xây dựng một hệ thống câu hỏi tạo tình huống có vấn đề cho học sinh tiếp cận, từ chỗ làm quen đến khám phá và sáng tạo, dưới sự hướng dẫn của Thầy (hạn chế sự thụ động, bắt chước, rập khuôn theo mẫu). Đồng thời khắc sâu ấn tượng cho học sinh về nội dung, giá trị của văn bản.
b, Tiếp theo là quá trình dạy học ở trên lớp
Giáo viên cần tổ chức và hướng dẫn học sinh tìm kiếm kiến thức trả lời. Giáo viên nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi có phân loại cấp độ khác nhau, có độ mở, trò thảo luận và phát hiện kiến thức bằng hoạt động cá nhân, kết hợp hoạt động nhóm, sau đó là nhận xét của học sinh rồi đánh giá của Thầy chốt lại kiến thức chuẩn. Thầy nói vừa đủ, trò phải được luyện nói, thảo luận, tranh luận nhiều hơn. Giáo viên kết hợp nhuần nhuyễn, linh hoạt nhiều phương pháp trong dạy học, luôn tìm ra tình huống có vấn đề, đưa ra để học sinh thảo luận. Giáo viên cần quan tâm tới từng cá nhân học sinh rồi động viên, khuyến khích các em bằng nhiều hình thức như: cho điểm, vỗ tay…
c, Sau tiết học phần hướng dẫn hoạt động chuẩn bị ở nhà
Giáo viên hướng dẫn học sinh nội dung chuẩn bị cụ thể của tiết học sau.
3. Ví dụ minh hoạ
Vận dụng đổi mới phương pháp dạy học cụ thể ở môn Ngữ văn lớp 7, Bài “Tiếng gà trưa” – Xuân Quỳnh (tiết 1).
(I) Tìm hiểu tác giả - Tác phẩm
? Dựa vào chú thích trong SGK, em hãy giới thiệu về nhà thơ? (thân thế, sự nghiệp)
- Xuất thân trong một gia đình công chức, sớm mồ côi mẹ, phải sống với Bà nội từ nhỏ… khát khao hạnh phúc… được tặng giải thưởng văn học.
? Nhà thơ có những tác phẩm chính nào?
- Gồm nhiều tập thơ: Hoa dọc chiến hào, Sân ga chiều em đi, Tơ tằm, Chồi biếc, Hoa cỏ may, Lời ru trên mặt đất, Bầu trời trong quả trứng…
- Truyện gồm: Mùa xuân trên cánh đồng, Vẫn có ông trăng…
? Bài thơ “Tiếng gà trưa” ra đời vào thời gian nào?
- Những năm đầu của thời kì chống Mĩ
? Bài thơ ra đời những năm đầu của thời kì chống Mĩ giúp em hiểu biết thêm điều gì về tình hình đất nước ta?
- Nhân dân cả nước bước bào thời kì chống Mĩ rất gay go, quyết liệt.
? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh ấy có ý nghĩa như thế nào?
- Khêu gợi tình yêu quê hương, đất nước
- Cổ vũ tinh thần quyết tâm chiến đấu chống kẻ thù của quân và dân ta.
? Em nhận xét gì về thể thơ của bài?
- Thơ 5 chữ - đan xen 3 chữ
? Giống với bài thơ nào ở lớp 6 em đã học?
- Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”
? Đây là Bài thơ trữ tình hay tự sự?
- Trữ tình
? Nhân vật trữ tình và đối tượng trữ tình là ai?
- Nhân vật: Anh Bộ đội
- Đối tượng: Tiếng gà trưa
? Phương thức biểu đạt chủ yếu của Bài thơ?
- Biểu cảm
? Ngoài ra, tác giả còn sử dụng phương thức nào nữa?
- Miêu tả, tự sự
? Theo em, bài thơ này cần đọc với giọng như thế nào?
- To, rõ, bộc lộ tình cảm, cảm xúc của Tác giả đối với Bà
- Ngắt đúng nhịp: 2/3; 3/2; 1/2/3
- Giọng người Bà: nhẹ nhàng, chậm rãi, pha chút hóm hỉnh khi mắng yêu cháu.
- Nhấn giọng từ miêu tả: Con gà mái mơ..
- Đọc với giọng kể: Cứ hàng năm hàng năm…
- Đoạn thơ cuối đọc nhấn giọng điệp từ “Vì”
- Giáo viên đọc đoạn thơ 1
- Gọi 2 học sinh đọc đoạn 2 và 3
- Gọi học sinh nhận xét
- Giáo viên sửa lỗi - đánh giá
+ Giải nghĩa từ khó: “Lang mặt”, “gà toi”
(II) Phân tích văn bản
? Theo em, Bài thơ này nên chia bố cụ làm mấy đoạn? Cách chia như thế nào?
- Chia 3 đoạn: Đoạn I từ đầu ( tuổi thơ
Đoạn II tiếp ( sột soạt
Đoạn III còn lại
(Giáo viên nói: bài này học trong 2 tiết, tiết 1 chúng ta đi phân tích nội dung đoạn I)
? Nêu nội dung chính của đoạn 1?
?Đối tượng tác giả đề cập trong đoạn thơ là ai? Họ đang làm gì?ở đâu?
- Anh Bộ đội đang hành quân và dừng chân ở xóm nhỏ.
? Em có nhận xét gì về nhiệm vụ của các anh?
- Gian khổ, khó khăn, có khi phải vượt núi, băng rừng, chuyển đơn vị trên chặng đường dài để nhận nhiệm vụ mới.
? Vì sao đối với các anh chiến sĩ những giây phút được nghỉ lao sau những chặng đường hành quân dài lại có ý nghĩa vô cùng quan trọng?
- Vì dừng chân cho đỡ mỏi, giúp cho tinh thần các anh được toải mái, chuẩn bị tốt tâm lí, sức khoẻ, giúp các anh hoàn thành nhiệm vụ của Đảng, nhân dân giao…
? Lúc dừng chân vào buổi trưa tại xóm nhỏ ấy - âm thanh nào vẳng đến các anh?
- Tiếng gà ai
? Từ “ai” thuộc từ loại nào?
- Đại từ phiếm chỉ
? Tại sao tác giả lại sử dụng đại từ phiếm chỉ?
- Dùng đại từ phiếm chỉ có mục đích diễn tả tiếng gà có thể có thật hoặc chỉ có trong tâm tưởng của anh chiến sĩ.
? Tiếng gà được nhà thơ diễn tả như thế nào?
- Cục… cục (tác
( ta
? Em nhận xét gì về nhịp của câu thơ trên?
- Nhịp 1/2/3 ( (chậm rãi, bình dị)
? Với nhịp 1/2/3 – diễn tả tiếng gà như thế nào?
- Chậm rãi, bình dị
=> Giáo viên nhấn mạnh thêm: Trong thực tế đời thường, tiếng gà mái nhảy ổ thường vào ban trưa, âm thanh cất lên khoan thai, thân thuộc, bình dị, khác với tiếng gà trống cất lên vội vã vào mỗi sớm mai thúc dục mọi người bắt đầu công việc của một ngày mới.
Đến đây, giáo viên cho học sinh thảo luận nhóm trả lời câu hỏi và quy định rõ thời gian 3 phút.
? Tại sao trong vô vàn âm thanh của làng, người chiến sĩ chỉ cảm nhận được âm thanh của tiếng gà trưa?
- Các nhóm thảo luận cho ý kiến
- Giáo viên gọi họ

* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Đặng Văn Hiệp

Dung lượng: 42,00KB| Lượt tài: 37

Loại file: doc

Nguồn : Chưa rõ

(Tài liệu chưa được thẩm định)

Tải tài liệu

Báo cáo sai sót

Đề suất chỉnh sửa , phân lại mục