Sáng kiến kinh nghiệm

Phần thứ nhất: Đặt vấn đề

I. Lí do chọn đề tài:
Sau năm năm 2003-2008 ngành giáo dục đào tạo tổ chức thực hiện việc triển khai chương trình sách giáo khoa mới ở trường THCS theo tinh thần tích hợp với mục tiêu xác định như sau:
“ Môn Ngữ văn có vị trí đặc biệt trong việc thực hiện mục tiêu chương trình của trường THCS góp phần hình thành con người có trình độ học vấn phổ thông cơ sở, chuẩn bị cho họ hoặc ra đời hoặc tiếp tục học lên ở bậc cao hơn. Đó là con người có ý thức tự tu dưỡng, biết quý trọng thương yêu gia đình, bạn bè, có lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, biết hướng tới những tình cảm tốt đẹp như lòng nhân ái, tinh thần tôn trọng lẽ phải, sự công bằng, lòng căm ghét cái xấu, cái ác. Đó là những con người biết rèn luyện để có tính tự lập, có tính tư duy sáng tạo, bước đầu có năng lực cảm thụ các giá trị chân, thiện, mỹ trong nghệ thuật, trước hết là trong văn học, có năng lực thực hành và năng lực sử dụng tiếng Việt như một công cụ để tư duy và giao tiếp. Đó là những con người có ham muốn đem tài trí của mình cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Việc tích hợp 3 phân môn: Văn học- Tiếng Việt- Tập làm văn thành môn Ngữ văn và chính thức đưa bộ sách giáo khoa này vào trong chương trình dạy học Văn THCS, trong đó phân môn Tập làm văn với 6 kiểu văn bản làm trục tích hợp, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc nâng cao vai trò, vị trí của môn Ngữ văn noí chung và môn Tập làm văn nói riêng.
Trong chương trình dạy học Văn ở nhà trường, Tập làm văn là phần môn quan trong giúp học sinh rèn luyện kĩ năng cơ bản để viết một đoạn văn, bài văn. Hiện nay trong chương trình đổi mới, phân môn Tập làm văn được đưa vào giảng dạy với những thay đổi khá toàn diện và sâu sắc so với chương trình cũ, trong đó dạy học văn bản thuyết minh được đưa vào chương trình là một kiểu loại mới giúp cho học sinh có được những tri thức mới mẻ từ cuộc sống hàng ngày.
Với kiểu bài thuyết minh, yêu cầu của một bài làm văn thuyết minh là phải có tri thức về đối tượng thuyết minh. Không có tri thức thì không thể làm văn thuyết minh được. Tri thức bắt nguồn từ việc học tập và tích luỹ hàng ngày từ sách báo và đặc biệt từ quan sát, tìm hiểu của học sinh. Kiểu bài này mới đưa vào nhà trường, có thể có người lo ngại là học sinh lấy kiến thức đâu mà làm bài. Nhưng nếu học sinh biết kỹ năng làm bài, các em sẽ biết cách huy động kiến thức để làm bài. Xuất phát từ tình hình thực tế của việc giảng dạy kiểu văn bản thuyết minh trong nhà trường THCS còn quá mới mẻ, nên việc khảo sát thực tế rút kinh nghiệm có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với việc dạy và học kiểu văn bản này. Qua đó góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học Tập làm văn nói chung và kiểu