Phân tích thơ : Qua đèo Ngang

Phântíchbàithơ Qua đèongang
Hai câuđề: BàithơmởđầubằngviệcmiêutảcảnhĐèoNgangvàobuổichiềuxếtà “BướctớiĐèoNgang, bóngxếtà, Cỏcâychenđá, láchenhoa.” Buổichiềuthườnggợicảmgiácbuồn, côđơnvàgợinỗinhớnhàcủanhữngngườixaquê. BứctranhĐèoNgangcónắngchiều, cỏ, cây, đá, lá, hoa. Chỉbằngnhữngnétphácthảođơnsơ, tácgiảđãgợitảđượcsứcsốngcủathiênnhiên. Điệptừ “chen”: cỏ, cây, lá, hoa ở ĐèoNgangrất um tùm, rậmrạpvàvẫncònhoangsơ.  Cóthểnói 2 câuđềcủabàithơđãkhắchọatàitìnhkhungcảnhĐèoNganghoangsơ, vắngvẻ, heohút, gợichongườiđọccảmgiácvắnglặngvàbuồn man mác. Hai câuthực Tronghaicâuthựcđãxuấthiệnhìnhảnhcuộcsốngcủa con ngườinhưngcũngkhônglàmchokhungcảnhthêmtươivui, ấmápmàngượclạicònlàmtăngthêmsựítỏi, thưathớt ở ĐèoNgang. Phépđảongữ qua haitừ “lomkhom”, “lácđác” kếthợpvớiphépđốicànggợisựheohút, hoangsơcủacảnhvật.  “Lomkhomdướinúi, tiềuvàichú, Lácđácbênsông, chợmấynhà.” Từláy “lomkhom”, “lácđác” gợilênhìnhảnhcuộcsống con người ở ĐèoNgangthậtthưathớt, ítỏi, lẻloi’ chỉ “vài” ngườikiếmcủi. Chợvốnlànơitấpnập, nhộnnhịpnhưngcũngchỉ “lácđác”, “mấynhà” , rấtthưathớt. Khônggianmênhmông, bao la rộngmởcànggợichonhàthơcảmgiáccôđơn, nhỏbé, lẻloi.,trốngtrải. Hai câuluận Hai câuluậntiếptụcsửdụngphépđảongữ, phépđốivànghệthuậtchơichữ qua từ “quốcquốc”, “giagia”. “Nhớnướcđaulòng, con quốcquốc, Thươngnhàmỏimiệng, cáigiagia.” Cáctừ “đaulòng”, “mỏimiệng” thểhiệntâmtrạngnhớnước, nhớnhàsâulắng, thiếtthacủamình. Tìnhcảmấycàngsâusắc, mãnhliệthơnkhiđứngtrướcthiênnhiênrộnglớn, vắngvẻ, heohút. Mượntiếngkêu con quốcquốcvàcáigiagia, bàhuyệnthanhquanđãgửigắmvàođónỗilòngsâulắng, niềmhoàicổluônthườngtrựctrongmình. Hai câukết Tácgiảđã dung phépđốigiữa “trời, non, nước” bao la, mênhmôngvớinỗibuồn, lẻloi, côđộc, nhỏbécủatácgiả. “Dừngchânđứnglại, trời, non, nước, Mộtmảnhtìnhriêng, ta với ta.” Cảnhvậtmởrađếnvôcùngtậnmàlòngngườilạicôđộckhépkín, côđộcđếnmênhmông. Nỗibuồncủa con ngườinhưhòavàovớithiênnhiên. Cụmtừ “ta với ta” ở cuốibàithơlàcáchnóiđộcđáothểhiệnnỗicôđộctuyệtđốicủatácgiả, chỉmìnhnhàthơđốidiệnvớichínhmình, vớinỗibuồnkhôngaichiasẻcùngngoài “trời, non, nước” bao la.