PHÂN TÍCH THƠ(CỰC HAY)

Phân tích thơ
“khi con tu hú” của Tố Hữu
Bài thơ “khi con tu hú’ được sáng tác vào tháng 7 năm 1939, khi nhà thơ trên bước đường hoạt động cách mạng đang bị địch bắt giam tại Lao Thừa Phủ-Huế.Bài thơ phản ánh tâm trạng ngột ngạtcuar một người cộng sản trẻ tuổi sôi nổi yêu đời bị giam cầm giữa bốn bức tường vôi lạnh.Tâm trạng ấy càng trở nên bức xúc khi nhà thơ hướng tâm hồn mình,đến với bầu trời tự do ở bên ngoài.Đặc biệt,giữa không gian tự do ấybỗng vang lên tiếng chim tu hú gọi bầy.Với âm thanhy da diết đó,nỗi ngột ngạt,u uất càng dồn nénvaf biến thành niềm khát vọng tự do cháy bỏng không thể kìm hãm nỗi:
“Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng,hè ôi!”
Mở đầu bài thơ,với tựa đề “khi con tu hú”,tác giả muốn khẳng định âm thanh mở ra bao cảm xúc toàn bài thơ.Tác động của âm thanh này đặt vào tâm cảnh của bài thơ càng trở nên tha thiết và thôi thúc hướng đến tự do.
Ta biết rằng,người thanh niên cộng sản Tố Hữu bị tù đày,tra tấn nhưng không nản chí sờn lòng.Nhà thơ đã xác định:
“Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu
Dấn thân vô là phải chịu tù đày
Là gươm kề tận cổ,súng kề tai
Là thân sống chỉ coi còn một nửa”
(“trăng trối”)
Trở lại câu mở đầu của bài thơ: “Khi con tu hú gọi bầy”. Đó là cái thời điểm thiết tha và thiếu thốn khi nghe con chim tu hú gọi bầy,tiếng gọi trở về với bạn bè,đồng đội. Tiếng chim gọi bầy càng tăng thêm nỗi cô đơn của nhà thơ giữa bốn bức tường lạnh lẽo.Tố Hữu bị bắt giam giữa lúc nhiệt tình cách mạngcuar tuổi xuân đang sôi sục.Muốn đem tất cả nhiệt huyết để cống hiến cho cách mạng.
Tiếng chim tu hú gọi bầy đã thức dậy một nỗi nhớ sâu xa trong Tố Hữu.Trong thế giới tối tăm của tù ngục ,nhà thơ đã huy động nhiều giác quan để hình dung tưởng tượng đồng quê thân thuộc ngoài kia:
“Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào”
Một bức tranh được vẽ trong tâm tưởng bằng nỗi nhớ da diết.Nhịp sống của đồng quê thật rộn rã và tràn đầy sức sống.”Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần”,sự vật đang chuyển động tiến dần đến sự hoàn thiện,hoàn mĩ(đang chín, ngọt dần).Một mùa hè đã báo hiệu,một mùa hè với những cảnh vật,âm thanh,màu sắc,ánh nắng quen thuộc.Phải là một con người tha thiết yêu cuộc sống,gắn bó máu thịt với quê hương mới có nỗi nhức nhối không nguôi đến như thế.
Bài thơ cho ta hiểu thêm nét đẹp trong tâm hồn người cộng sản trẻ tuổi.Người chiến sĩ gang thép đó có một thế giới nội tâm rất mực phong phú,rung động mãnh liệt với nhịp đập của cuộc sống,gắn bó thiết tha với quê hương ruộng đồng,và một niềm khát khao tự do cháy bỏng./