Ôn thi lớp 8

PHẦN I: DẪN NHẬP

I.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Chúng ta biết rằng, trên thế gian, mỗi loài có một đời sống riêng và được in dấu bằng một thứ văn tự của riêng mình.
Với con người, sinh vật cao nhất trong muôn loài có thứ văn tự độc đáo hơn cả, mang tính thẩm mĩ hơn cả đó là văn tự ngôn ngữ- ngôn ngữ nghệ thuật trong các tác phẩm văn chương.
Với dân tộc Việt Nam, văn Việt, tiếng Việt chính là linh hồn, là hơi thở ngàn đời của thế hệ trước truyền cho thế hệ sau. Chính vì vậy, ngày nay với quan điểm tồn tại và phát triển, việc học tập, nghiên cứu văn Việt, tiếng Việt càng trở nên quan trọng và bức thiết với chúng ta hơn bao giờ hết.
Xét ở bình diện dạy học tiếng Việt và dạy học văn ở nhà trường THPT, việc dạy từ ngữ qua đọc - hiểu văn là một vấn đề có ý nghĩa thiết thực. Nó không chỉ thể hiênh quan điểm dạy học tích hợp mà còn có giá trị nâng đỡ lẫn nhằm đem lại hiệu quả cao nhất; tránh được sự sai lệch trong cảm nhận, tiếp cận văn học đồng thời có thể cung cấp tri thức và rèn luyện kĩ năng hiểu từ, đung từ cho học sinh một cách sinh động, biểu cảm nhất.Chính vì lẽ đó, người viết đã chọn đề tài :
II. ĐỐI TƯỢNG - PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Với phạm vi một sáng kiến kinh nghiệm, bản thân tôi chỉ tìm hiểu các vấn đề liên quan đến việc dạy từ ngữ qu đọc- hiểu văn ở nhà trường THPT. Phạm vi tài liệu sử dụng để minh hoạ giới hạn ở lĩnh vực thơ ca.
III. PHƯƠNG PHÁP TÌM HIỂU
Có nhiều phương pháp để sử dụng, chủ yếu là:
- Phương pháp khảo sát
- Phương pháp tổng hợp
- Phuơng pháp phân tích



















PHẦN 2: NỘI DUNG CHÍNH

I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CHUNG
1. Ngôn ngữ và văn học:
Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, ngôn ngữ là công trình sáng tạo vĩ đại và kì diệu nhất của con người. Bằng ngôn ngữ, con người nhận thức được thế giới, tự thể hiện mình và giao tiếp với nhau.
Bằng nội dung ngữ nghĩa của từ, ngôn ngữ có thể biểu hiện thực tại tới tận những chi tiết, những sắc thái tinh vi, tế nhị nhất do đó tạo cho hình tượng văn học những khả năng to lớn, có thể dựng lại cuộc sống trong cả chiều rộng lẫn chiều sâu, trong không gian và thời gian không giới hạn, có thể tái hiện được những rung động tinh tế trong sâu thẳm hồn người...
2.Từ ngữ - Vai trò của việc dạy học từ ngữ trong nhà trường:
Một nhà ngôn ngữ học đại cương đã từng viết:"Ngôn ngữ có tính chất kì lạ và đáng kinh ngạc là không có những thực thể thoạt nhìn có hệ thống ngay được, thế nhưng người ta vẫn biết chắc chắn là nó tồn tại và chính sự lưu giữ những thực thể đó làm thành ngôn ngữ"
Từ là một thực thể đó.
Từ là đơn vị tự nhiên lớn nhất, là đơn vị tín hiệu đích thực, trung tâm của hệ thống ngôn ngữ. Bản chất tín hiệu là tạo điều kiện cho ngôn ngữ trở thành công cụ
giao tiếp của xã hội loài người. Từ vựng là một trong các bộ phận của hệ thống ngôn ngữ, thiếu từ vựng thì không có ngôn ngữ. Thành phần ngữ âm, thành phần ngữ pháp cũng được thể hiện trong từ.
Về mặt nhận thức và tư duy, từ giúp con người nhìn hiện thực phong phú, đa dạng và phức tạp thành những nhóm sự vật, hiện tượng đồng nhất với nét đồng nhất và khác biệt của chúng. Sự khác biệt này theo sách " Phương pháp giảng day Tiếng Việt" Giúp con người vượt lên sự phản ánh đơn giản hiện thực qua tiếp nhận cảm tính đơn thuần, giúp chúng ta nhìn vào bản chất của sự vật, nắm bản chất của sự vật khách quan, thông qua hệ thống khái niệm chứa đựng trong từ.
Nắm được từ sẽ nắm khái niệm. Nắm được khái niệm sẽ hiểu biết thêm nhiều hiện thực khách quan, có cơ sở để làm đơn vị trong quá trình tư duy.
Một từ bao giờ cũng có hai mặt: âm thanh và ý nghĩa. Tiếng Việt của chúng ta có vốn từ ngày càng phong phú. Nhiệm vụ của nhà trường là phải cung cấp và phát triển vốn từ sinh động, đa dạng đó cho học sinh để các em có quyền tự hào về cái gia tài giàu có và quý báu của mình.
Chính vì những lí do trên, dạy học từ ngữ đã trở thành bộ phận không thể thiếu trong chương trình Tiếng Việt ở phổ thông