Napoleong

Napoléon Bonaparte (15 tháng 8 năm 1769 – 5 tháng 5 năm 1821; Hán-Việt: Nã Phá Lôn hoặc Nã Phá Luân) là vị tướng của Cách mạng Pháp và là người cai trị nước Pháp với tư cách là Đệ nhất Tổng tài (Premier Consul) của Cộng hòa Pháp từ 11 tháng 11 năm 1799 đến 18 tháng 5 năm 1804, sau đó là Hoàng đế Pháp (Empereur des Français) và vua Ý với tên Napoléon I từ 18 tháng 5 năm 1804 đến 6 tháng 4 năm 1814, và tiếp tục từ 20 tháng 3 đến 22 tháng 6 năm 1815. Ông được biết đến như một trong những nhà lãnh đạo quân sự vĩ đại nhất thế giới.
Napoléon được biết đến không chỉ qua những đóng góp về mặt quân sự mà cả qua Bộ luật Dân sự Pháp (còn được gọi là "bộ luật Napoléon"). Ông lên ngôi năm 1804, nhưng đã bắt đầu cuộc chiến tranh Napoléon vào năm 1803.[1] Từ năm 1804-1812, quân đội của ông đã đi khắp châu Âu từ Bồ Đào Nha ở mạn Tây đến tận Nga ở biên giới mạn Đông.[2]
Mục lục
[ẩn]
1 Tiểu sử
2 Gia đình
2.1 Mẹ
2.2 Cha
2.3 Anh em
2.4 Vợ con
3 Sự nghiệp
3.1 Cuộc vây hãm Toulon
4 Con đường vinh quang
5 Chiến dịch Bắc Ý
6 Chiến dịch Ai Cập
6.1 Thất bại của chiến dịch
7 Tình hình kinh tế nước Pháp từ năm 1800 đến năm 1805
8 Những cải cách lớn
9 Thời kì chiến tranh
9.1 Trận Trafalgar
9.2 Trận Austerlitz
9.3 Chiến tranh Trung Âu
10 Nước Pháp những năm 1809-1812
10.1 Chiến tranh kinh tế với nước Anh
10.2 Chiến dịch nước Nga
10.3 Rút lui
11 Nước Pháp những năm 1813-1814
12 Đế chế kết thúc
13 Vương triều 100 ngày
13.1 Trận Waterloo
13.1.1 Diễn biến
14 Cái chết của Napoléon
15 Chiều cao của Napoléon
16 Danh ngôn
17 Chú thích
18 Tham khảo
19 Liên kết ngoài

[sửa] Tiểu sử




Napoléon Bonaparte ở chức đệ nhất Tổng tài
Napoléon Bonaparte sinh năm 1769 tại Ajaccio, thuộc đảo Corsica, với tên là Napoleone di Buonaparte (viết theo phương ngữ đảo Corsica là Nabolione hay Nabulione) trong một gia đình quý tộc sa sút. Về sau ông lấy tên là Napoléon Bonaparte cho có vẻ Pháp hơn. Napoléon từ nhỏ đã thể hiện tính cách cứng rắn và có tinh thần dũng cảm cũng như mưu trí. Cha ông phát hiện thấy tính cách đó của Napoléon nên đã cho ông sang Pháp học tại trường quân sự ở Brienne-le-Château. Khi đó cậu bé Napoléon hay bị bạn bè trêu chọc vì cậu nói tiếng Pháp không được nhanh và chuẩn như những người bạn khác. Nhưng cậu đã chứng tỏ mình và là học sinh rất nổi trội, đặc biệt là với môn Toán học và Lịch sử. Lúc đầu ông muốn học về hải quân nhưng do ý muốn của mẹ, ông quyết định học ngành pháo binh, chính đây là cái nôi đầu tiên tạo ra một vị chỉ huy lục quân tài giỏi cho nước Pháp.
Bất hạnh đến với gia đình Napoléon khi ông vào học được bốn tháng thì cha ông qua đời. Tại trường quân sự, Napoléon đã thể hiện rõ tài năng của mình. Với thành tích học tập ưu tú, ông được giới thiệu vào học tại Trường Quân sự Hoàng gia Pháp tại Paris. Sau đó được cử đi thực tập tại một trung đội với chức danh thiếu úy.
[sửa] Gia đình
Napoléon sinh ra ở đảo Corsica. Đảo có đặc điểm địa hình khúc khuỷu, bảo đảm sự an toàn của đảo. Chính vì thế mà đảo thường được chọn làm nơi diễn ra chiến tranh phòng thủ. Khi Napoléon ra đời, đảo Corsica là thuộc địa của nước Cộng hòa Genova sau đó đã được bán cho nước Pháp. Thống đốc của đảo là bá tước Mac-bớp[cần dẫn nguồn] đã giúp Joseph Bonaparte, anh của Napoléon, và Napoléon có được hai suất học bổng vào chủng viện của thành phố, và giúp Élisa Bonaparte, em gái của Napoléon, vào trường hoàng gia Xanh Tia - trường dành cho những tiểu thư quí tộc nghèo.
Ngôi nhà của gia đình Bonaparte nằm ở quảng trường Letiaza; nhà được thiết kế theo kiến trúc Ý gồm 3 tầng, mỗi tầng trổ 6 cửa sổ. Đến nay, ngôi nhà vẫn được gìn giữ để du khách tham quan.
[sửa] Mẹ




Letizia Ramolino, tranh của Robert Lefèvre
Mẹ của Napoléon là Letizia Ramolino, sinh năm 1750 ở Ajaccio, con một gia đình quí tộc, có tài, có sắc. Năm 17 tuổi, Letizia kết hôn với Carlo Buonaparte. Bà là người có ảnh hưởng rất lớn tới Napoléon.




Một Vệ binh của Napoléon
Napoléon đã