Luận văn sự tha hóa của con người trong truyện ngắn của Nam Cao

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Về mặt khoa học
Trong trào lưu văn học hiện thực phê phán 1930-1945, ngoài những cây bút xuất sắc như Vũ Trọng Phụng, Nguyễn Công Hoan, Ngô Tất Tố…ta không thể không nhắc đến Nam Cao- người đã có công rất lớn trong sự nghiệp hiện đại hóa văn học dân tộc. Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Nam Cao trở thành một trong những đề tài thu hút sự chú ý đặc biệt của các nhà nghiên cứu, phê bình văn học. Tìm hiểu về nhà văn và những đứa con tinh thần của ông, ta càng thêm yêu mến, nâng niu và quý trọng những gì nhà văn đã để lại cho đời.
Sáng tác của Nam Cao dù trước hay sau Cách mạng tháng Tám đều có những thành công nhất định. Và hầu hết mỗi tác phẩm của Nam Cao đều thể hiện mối quan hệ chặt chẽ giữa hoàn cảnh xã hội với cuộc sống của con người. Truyện ngắn của Nam Cao trước 1945 thể hiện khá rõ đặc điểm này. Trong sáng tác của mình mà cụ thể là ở thể loại truyện ngắn, Nam Cao luôn dành những trang viết để nói về cuộc sống tủi nhục của con người trong xã hội thực dân nửa phong kiến. Trong đó, nhà văn đặc biệt quan tâm đến sự bần cùng hóa, sự tha hóa của con người.
Hình ảnh con người tha hóa trong truyện ngắn Nam Cao không chỉ chứa đựng giá trị hiện thực sâu sắc mà còn ngời sáng giá trị nhân văn, nhân đạo cao cả. Chính điều này đã tác động mạnh mẽ đến suy nghĩ và tình cảm của người đọc. Từ đó có ý nghĩa rất lớn đối với thực tế cuộc sống hiện nay.
1.2. Về mặt thực tiễn
Trong chương trình ngữ văn ở trường phổ thông có một số tác phẩm của Nam Cao, trong đó có hình ảnh con người tha hóa.Vì vậy chọn đề tài nghiên cứu trên cho luận văn, chúng tôi sẽ có dịp tìm hiểu sâu hơn về Nam Cao cũng như sáng tác của ông trước 1945.
Hơn nữa, trong xã hội hiện nay xuất hiện và tồn tại không ít những con người bị tha hóa, biến chất ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của đất nước. Từ việc phân tích những con người cụ thể trong tác phẩm, chúng tôi sẽ liên hệ đến thực tế cuộc sống hiện nay để thấy rõ được điều đó.
Với những lý do và ý nghĩa nêu trên, chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài “Con người tha hóa trong truyện ngắn của Nam Cao trước 1945”. Thông qua đó có cơ hội tìm hiểu, nghiên cứu về một nhà văn mà mình yêu mến cũng như những tác phẩm của ông. Đồng thời góp một phần nhỏ bé vào tài liệu học tập và trang bị kiến thức cho bản thân phục vụ công tác giảng dạy sau này.
2. Lịch sử vấn đề
Từ những năm 60 trở lại đây, hiện tượng Nam Cao và những sáng tác của ông được các nhà nghiên cứu quan tâm một cách đặc biệt. Trong những công trình chúng tôi đã khảo sát, vấn đề “con người tha hóa” được các tác giả ít nhiều thể hiện qua bài viết của mình.
Nam Cao - Tác phẩm và lời bình của nhà xuất bản văn học, 2011, bên cạnh những truyện ngắn đặc sắc của Nam Cao thì đây là cuốn sách tổng hợp những bài bình luận rất cụ tỉ, xác thực về những vấn đề xoay quanh tác phẩm của nhà văn. Trong đó có bài viết Qua truyện ngắn Chí Phèo bàn thêm cái nhìn về hiện thực của Nam Cao của tác giả Trần Tuấn Lộ, người viết đã trình bày khá rõ về Chí Phèo- người được coi là tên quỷ dữ của làng Vũ Đại (về nhân hình, nhân dạng và cả nhân tính). Tuy nhiên, điều người đọc quan tâm nhiều nhất về nhân vật này có lẽ là ở những nguyên nhân dẫn đến thảm cảnh trong cuộc đời của Chí. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bi kịch trong cuộc đời nhân vật Chí Phèo, có cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp, nguyên nhân trước mắt và nguyên nhân sâu xa...Và trong quá trình triển khai nội dung đề tài, chúng tôi sẽ chú ý khai thác, tìm hiểu và đưa ra những nhận định của bản thân về vấn đề này.
Nguyễn Đăng Mạnh là người có rất nhiều công trình nghiên cứu về Nam Cao cũng như các nhà văn khác. Con đường đi vào thế giới nghệ thuật của nhà văn là cuốn sách phê bình văn học, cung cấp cho người đọc những tri thức bổ ích, thú vị, ý nghĩa về một số nhà văn tiêu biểu như: Nam Cao, Vũ Trọng Phụng, Nguyên Hồng, Nguyễn Tuân...Trong đó, có ba bài viết xuất sắc về Nam Cao đó là: Nhớ Nam Cao và những bài học của ông, Cái đói và miếng ăn trong truyện ngắn Nam Cao và Đọc lại truyện ngắn Đôi mắt của Nam