Kien thuc tieng viet 9

châm về lượng
Khi giao tiếp, cần nói cho có nội dung; nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp,không tiếu không thừa(phương châm về lượng)
VD: An :cậu học bơi ở đâu vậy ?
Ba: Dĩ nhiên là ở dưới nước chứ còn ở đâu.
Câu trả lời của Ba chưa đáp ứng điều mà An muốn hỏi(địa điểm bơi ở sông hay ở biển.....)
Phương châm về chất
Khi giao tiếp, đừng nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực.
VD: Trong câu truyện cười “Qủa bí khổng lồ” anh chàng đã nói không đúng sự thật.Câu chuyện như sau:
Hai anh chàng đi qua một khu vườn trồng bí.Một anh thấy quả bí to, kêu lên:
-chà, quả bí kia to thật!
Anh bạn có tính hay nói khoác, cười bao rằng:
-Thế thì lấy gì mà to. Tôi đã từng thấy những quả bí to hơn nhiều.Có một lần, tôi tận mắt trông thấy một quả bí to bằng cả cái nhà đàng kia kìa.
Anh kia nói ngay:
-Thế đã lấy gì làm lạ.Tôi còn nhớ, một bận tôi trông thấy một cái nồi đồng to bằng cả cái đình làng ta.
Anh nói khoác ngạc nhiên hỏi:
-Cái nồi ấy dùng để làm gì mà to vậy ?
Anh kia giải thích :
-Cái nồi ấy dùng để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà.
Anh nói khoác biết bạn chế nhạo mình bèn nói lảng sang chuyện khác.
Phưong châm quan hệ
Khi giao tiếp, cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh nói lạc đề
VD:thành ngữ “ông nói gà, bà nói vịt” nói về hai người này nói lạc đề mỗi người một vấn đề
Phương châm cách thức
Khi giao tiếp,cần chú ý nói ngắn gọn, rành mạch; tránh cách nói mơ hồ
VD:câu thành ngữ “Dây cà ra dây muống,lúng búng như ngậm hột thị”nói về cách nói dài dòng, ngậm ngừng.
Phương châm lịch sự
Khi giao tiếp, cần tế nhị và tôn trọng người khác
VD:Câu chuyện người ăn xin cậu bé đã tôn trọng người ăn xin không vì nghèo khổ tầng lớp thấp mà hắt hủi, câu chuyện như sau :
Một người ăn xin đã già. Đôi mắt ông đỏ hoe, nước mắt ông giàn giụa, đôi môi tái nhợt,áo quần tả tơi. Ông chìa tay xin tôi.
Tôi lục hết túi nọ đến túi kia, không có lấy một xu, không có cả khăn tay,chẳng có gì hết.ông vẫn đợi tôi. Tôi chẳng biêt slàm thế nào. Bàn tay toi run run nắm chặt lấy bàn tay ru rẩy của ông :
-Xin ông đừng giận cháu !Chấu không có gì cho ông cả.
Ông nhìn tôi chăm chăm, đôi môi nở nụ cười ;
-Cháu ơi, cảm ơn cháu!Như vậy là cháu đã cho ông rồi .
Khi ấy tôi chợt hiểu ra:cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được một cái gì đó của ông.
Quan hệ giữa phương châm hộ thoại với tình huông giao tiếp
Việc vận dụng các phương châm hội thoạicần phù hợp với đặc điểm của tình huống giao tiếp.(nói với ai ? nói khi nào? Nói ở đâu? Nói để làm gì?)
Những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại
Việc không tuân thủ phương châm hội thoạicó thể bắt nguồn từ những nguyên nhân sau:
-Người nói vô ý , vụng về, thiếu văn hóa giaotiếp
-Người nói phải ưu tiên cho một phương châm hội thoại hoặc một yêu cấu khác quan trọng hơn;
-Người nói muốn gây một sự chú ý, để người nghe hiểu câu nói theo một hàm ý nào đó