KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ THƠ L9

S
TT
Tên bài
Tên t/g
Năm s/tác
Thể thơ
Tóm tắt nội dung
Đặc sắc nghệ thuật

1



ĐỒNG CHÍ
Chính Hữu
1948
Tự do
Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu, được thể hiện thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc trong mọi hoàn cảnh, nó góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người línhcách mạng.
- Cảm hứng hiện thực: hướng về chất thực của đời sống kháng chiến, khai thác cái đẹp và chất thơ trong cái bình dị, không nhấn mạnh cái phi thường.
- Chi tiết, hình ảnh ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng giàu sức biểu cảm.
- Nhịp điệu suy tư, sâu lắng, tha thiết. Câu thơ có những h/ảnh và cấu trúc tương ứng.
- Bố cục chặt chẽ. Có những dòng thơ gây ấn tượng sâu đậm: dòng 7,17,20- danh cú.

2


BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
Phạm Tiến Duật
1969
tự do
Qua hình ảnh độc đáo- những chiếc xe không kính, khắc họa nổi bật hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kì k/chiến chống Mỹ với tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam.
-Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo: những chiếc xe không kính vẫn băng ra chiến trường.
- Giọng điệu và ngôn ngữ tự nhiên khỏe khoắn, giàu tính khẩu ngữ.
- Nhan đề khá dài nhưng thu hút người đọc ở cái vẻ lạ, độc đáo. Nhan đề không những thể hiện một phát hiện thú vị, một sự gắn bó và am hiểu hiện thực đời sống chiến tranh khốc liệt trên tuyến đường Trường Sơn mà còn nhấn mạnh chất thơ của hiện thực ấy, chất thơ của tuổi trẻ hiên ngang, dũng cảm, trẻ trung vượt lên gian khổ, hiểm nguy của ch/tranh

3





ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
Huy Cận
1958
bảy chữ
Những bức tranh đẹp, rộng lớn, tráng lệ về thiên nhiên, vũ trụ và người lao động trên biển theo hành trình chuyến ra khơi đánh cá của đoàn thuyền. Qua đó thể hiện cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niềm vui trong cuộc sống mới.
- Kết hợp cảm hứng lãng mạn tràn đầy niềm vui hào hứng về cuộc sống mới trong thời kì miền bắc bước vào xây dựng CNXH và cảm hứng thiên nhiên, vũ trụ vốn là nét nổi bật của hồn thơ Huy Cận.
- Nhiều hình ảnh đẹp rộng lớn, được sáng tạo bằng liên tưởng và tưởng tượng phong phú, độc đáo (so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, thậm xưng...)
- Âm hường khỏe khoắn, hào hùng, lạc quan. (các yếu tố lời thơ, nhịp điệu, vần.. Lời thơ dõng dạc, điệu thơ như khúc hát say mê, hào hứng, phơi phới : bốn lần lặp lại từ hát ...Đặc biệt cách gieo vần có nhiều biến hóa linh hoạt , các vần trắc xen lẫn vần bằng, vần liền xen với vần cách. Các vần trắc tạo sức dội, sức mạnh, các vần bằng tạo vang xa bay bổng...)

4



BẾP LỬA
Bằng Việt
1963
kết hợp bảy chữ với tám chữ
Những kỷ niệm đầy xúc động về bà và tình bà cháu, thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê hương, đất nước.
- Sáng tạo hình tượng bếp lửa vừa thực vừa mang ý nghĩa biểu tượng.
- Nghệ thuật diễn tả cảm xúc thông qua hồi tưởng kết hợp miêu tả, tự sự và bình luận .
- Giọng điệu và thể thơ tám chữ phù hợp với cảm xúc hồi tưởng và suy ngẫm.
- Nhan đề Bếp lửa : gợi cảm, giàu ý nghĩa biểu tượng.

5


KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ LỚN TRÊN LƯNG MẸ
Nguyễn Khoa Điềm
1971
tám chữ
Thể hiện tình yêu thương con của người mẹ dân tộc Tà-ôi gắn liền với lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu và khát vọng về tương lai.
- Kh/thác điệu ru ngọt ngào, th/tha, trìu mến.
- Bố cục đặc sắc: ba khúc ru, mỗi khúc có hai khổ, vừa có sự lặp lại vừa có sự ph/triển ( đều mở đầu bằng hai câu Em cu Tai ...đừng rời lưng mẹ và kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ Ngủ ngoan a-kay ơi...; ở từng lời ru trực tiếp này, nhịp thơ lại được ngắt đều đặn ở giữa dòng -> tạo â/điệu dìu dặt, vấn vương -> thể hiện t/cảm th/tha của mẹ.
- Kết hợp