Hướng nghiệp Lãnh đạo

Cơ sở lí luận & nhiệm vụ GD hướng nghiệp cho
HSPT

Người báo cáo: Dương Minh Hiển
Số điện thoại: 0943 229 599
0978 07 15 70
Email: [email protected]
PHẦN MỞ ĐẦU
BỐI CẢNH TIẾN HÀNH GDHN
VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG CỦA GDHN
1. Bối cảnh
1.1. Bối cảnh trong nước
Thực hiện chuyển dịch cơ cấu KT trong CNH
Thực hiện hội nhập KT quốc tế và khu vực
Quan hệ giữa GDHN với chất lượng nguồn nhân lực và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Tồn tại khá nặng nề tâm lí học để làm quan
GDHN chưa được xã hội quan tâm.

1.2. Bối cảnh quốc tế
Xu thế toàn cầu hoá là xu thế tất yếu
Các cuộc CM KHCN và nền kinh tế tri thức
Tác động của CM KHCN tới giáo dục và đào tạo:
+ Xu thế đổi mới giáo dục, đặc biệt là GDTH ở một số nước
+ Xu thế đổi mới GDHN ở một số nước
Tỷ lệ việc làm
Năm 2010, khu vực công nghiệp và xây dựng tạo được nhiều việc làm nhất với 537 nghìn người; khu vực dịch vụ là 523 nghìn người, khu vực nông nghiệp là 465 nghìn người. ỷ lệ lao động thất nghiệp trong độ tuổi khu vực thành thị là 4,43%
Chỉ tiêu cho năm 2011 được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đặt ra không “nhỉnh” về số lượng so với năm 2010. Cụ thể, sẽ tạo việc làm cho 1,6 triệu người, trong đó, tạo việc làm trong nước cho 1.513 nghìn người, xuất khẩu lao động cho 87 nghìn người. Tỷ lệ thất nghiệp khu vực thành thị dưới 4,5%. Cơ cấu lao động: nông nghiệp 48%, công nghiệp và xây dựng 22%, dịch vụ 30%.
2. Những vấn đề chung của GDHN
2.1. Khái niệm hướng nghiệp và GDHN
2.2. Phân loại nghề theo đối tượng lao động
2.3. Mô tả nghề với mục đích GDHN
2.4. Sự phù hợp nghề
2.5. Vấn đề chọn nghề
2.6. Mục tiêu cuối cùng của GDHN cần đạt là:
Giúp HS chọn được nghề phù hợp
Giúp HS chọn được trường phù hợp
KHÁI NIỆM HƯỚNG NGHIỆP VÀ GDHN
HƯỚNG NGHIỆP : là chương trình lớn của cả nhà trường và xã hội, định hướng học sinh vào những ngành nghề cụ thể.
GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP: là chương trình giáo dục của nhà trường nhằm giáo dục ý thức nghề nghiệp và giúp học sinh biết chủ động chọn nghề sau khi học.
CÔNG TÁC HƯỚNG NGHIỆP: Đây là khái niệm để phân biệt việc GDHN với các công tác khác trong nhà trường .Công tác hướng nghiệp khác với công tác xã hội hoặc công tác giáo dục dân số, môi trường …
Ý nghĩa và tầm quan trọng
của công tác hướng nghiệp
Về giáo dục:
Giúp học sinh có hiểu biết về thế giới nghề nghiệp
Hình thành nhân cách nghề nghiệp cho học sinh
Giáo dục thái độ đúng đắn đối với lao động
Tạo ra sự sẵn sàng tâm lí đi vào lao động nghề nghiệp
Về kinh tế:
Góp phần phân luồng học sinh PT tốt nghiệp các cấp, giảm ách tắc trong đào tạo nguồn nhân lực.
Góp phần bố trí hợp lí 3 nguồn lao động dự trữ bảo đảm sự phù hợp nghề
Tăng chất lượng lao động, giảm tai nạn lao động
Giảm sự thuyên chuyển nghề, đổi nghề
Là phương tiện quản lí công tác kế hoạch hoá phát triển kinh tế, xã hội trên cơ sở khoa học
Về xã hội
Giúp học sinh tự giác đi học nghề
Khi có nghề sẽ tự tìm việc làm
Giảm tỉ lệ thất nghiệp, giảm tệ nạn xã hội, giảm tội phạm
Ổn định được xã hội
Bốn câu hỏi đặt ra
Hướng nghiệp cho ai ? Cho 4 đối tượng kể trên
Hướng nghiệp vào lĩnh vực nào? Hướng học sinh đi học nghề là chủ yếu
Ai làm công tác hướng nghiệp? Hướng nghiệp là trách nhiệm của toàn xã hội.
Hướng nghiệp như thế nào ?
SƠ ĐỒ HƯỚNG NGHIỆP
Trường
PT
Trường
Chuyên nghiệp
Cơ sở
SX
Gia đình
Phương tiện
Thông tin
Các tổ
chức XH
Các cơ quan
chuyên môn
Thời kì chọn nghề
Giai đoạn hướng nghiệp
Giáo dục nghề và tuyên truyền nghề
Tư vấn nghề
2. Thời kì thích ứng nghề
Giai đoạn hướng nghiệp
Tư vấn nghề
Tuyển chọn nghề
Thích ứng nghề
Thời gian học sinh học ở trường PT
Thời gian học sinh học ở trường chuyên nghiệp
Thời gian HS làm ở cơ sở SX
Thời điểm bắt đầu chọn nghề
Thời điểm kết thúc chọn nghề
Kết thúc thích ứng nghề
Thời điểm bắt đầu thích ứng nghề
Quan điểm mới về công tác
hướng nghiệp trong trường PT
Phạm vi: diễn ra ở trường phổ thông
Đối tượng: là học sinh, tùy thuộc từng đối tượng mà có chương trình phù hợp. Đặc biệt quan tâm cho HS từ THCS đến hết THPT
Hướng nghiệp gắn với khâu chọn nghề
Mục đích, nội dung và các giai đoạn hướng nghiệp
Mục đích
Nội dung
Làm cho HS có hiểu biết về nội dung lao động của một số nghề và những yêu cầu của nghề
Giúp HS biết đặc điểm tâm sinh lí của mình
Giúp các em chọn nghề
Giúp các em nắm vững nghề và hình thành khả năng thích ứng nghề
Các giai đoạn hướng nghiệp
Giai đoạn 1: Giáo dục và tuyên truyền nghề
Giai đoạn 2: Tư vấn nghề
Giai đoạn 3: Tuyển chọn nghề
Giai đoạn 4: Thích ứng nghề
Chịu trách nhiệm chính giai đoạn 1 và 2: nhà trường phổ thông
Giai đoạn 3 và 4: các trường chuyên nghiệp, CĐ, ĐH và các cơ sở SXKD
CÔNG TÁC HƯỚNG NGHIỆP
CỦA TỪNG BẬC HỌC PT
Chịu trách nhiệm chính giai đoạn 1 và 2: (Giáo dục và tuyên truyền nghề, Tư vấn nghề) là nhà trường phổ thông. Từng bậc trường phổ thông có chương trình cụ thể cho phù hợp với bậc học của mình.
- Trường Tiểu học ?
- Trường THCS ?
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
- Có chương trình chính khóa.
- Có sách giáo khoa .
- phương pháp?
- Bắt đầu từ lớp 9
1. Cho HS làm quen với một số ngành nghề của nền kinh tế quốc dân qua các loại hình thông tin sau:
Thông tin về thế giới nghề nghiệp theo phân loại nghề
Thông tin về một số nghề cụ thể ở địa phương và cả nước theo mô tả nghề
Thông tin về hệ thống trường đào tạo
Thông tin về thị trường lao động
Thông tin về tình hình kinh tế ở TW và ĐP
Thông tin về học sinh
Cấu trúc bản mô tả nghề
1. Ý nghĩa và tầm quan trọng của nghề
2. Các đặc điểm và yêu cầu của nghề
Đối tượng và công cụ (phương tiện) lao động
Nội dung lao động của nghề
Các yêu cầu của nghề đối với người lao động
Điều kiện lao động và chống chỉ định y học
3. Vấn đề tuyển sinh vào nghề
Các cơ sở đào tạo và nơi làm việc
Điều kiện tuyển sinh
Triển vọng phát triển của nghề
Yêu cầu cần đạt được khi thông tin tuyên truyền nghề là
Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế dưới ánh sáng văn kiện Đại hội IX của Đảng
Tạo được dư luận xã hội tích cực đối với các nghề công nhân trong CNH
Tạo cho các em những ấn tượng sâu sắc về nghề đó
2.Tổ chức các hoạt động nhằm hình thành hứng thú, năng lực nghề và chuẩn bị cho học sinh chọn nghề
Thực hiện chương trình hướng nghiệp chính khoá
Hướng nghiệp qua dạy các môn học cơ bản
Hướng nghiệp qua dạy lao động – kĩ thuật
Tổ chức các hoạt động ngoại khoá
Nhiệm vụ tổng quát của giáo viên phổ thông trong công tác hướng nghiệp
Giáo viên
chủ nhiệm
Giáo viên bộ
môn khoa học
cơ bản
Giáo viên môn
công nghệ
Cho HS làm quen
với thế giới nghề
nghiệp theo chương
trình hướng nghiệp
tổng quát
Cho học sinh làm
quen với thế giới
nghề nghiệp theo
ngành có liên quan
với môn học
Cho HS làm
quen với các nghề
cơ bản tại các cơ sở
SX kinh doanh
Minh hoạ những nguyên tắc chung trên cơ sở những nghề cụ thể
Liên hệ với đại diện các doanh nghiệp và các trường chuyên nghiệp
cho HS tham quan
Nghiên cứu nhân cách HS và tiến hành tư vấn nghề cho HS
3. Tư vấn nghề: 2 loại
Tư vấn sơ bộ: có thể áp dụng ở các trường PT
Tư vấn chuyên sâu: loại này phức tạp vì đòi hỏi phải có một số thiết bị cũng như đội ngũ các nhà tư vấn có trình độ cao
Yêu cầu đối với nhà tư vấn:
Có kiến thức về:- Thế giới nghề nghiệp
- Nhân cách
- Kinh tế (hoặc y học, giáo dục học)
Có các phương pháp đánh giá
Sơ đồ tư vấn chọn nghề (TVCN)
2.
Thị trường
LĐ
3
Con người
- Nhân cách
1.Nghề nghiệp
- yêu cầu của
nghề
Kết luận
TVCN
Nhóm yếu tố 1: Yêu cầu của nghề
Đối tượng LĐ
N_TN
N_KT
N_DH
N_N
N_NT
Yêu cầu
của nghề
TĐ học vấn
Tâm sinh lí
CC định y học
Thể lực và các giác quan
NL nhận thức và NL chuyên biệt
Kxảo vận động, trí tuệ, giao tiếp
KX cảm giác vận động
Nhóm yếu tố 2: Thị trường lao động
Thị trường lao động
Công nghiệp
Nông nghiệp
Dịch vụ
Dự báo kế hoạch
Chỉ tiêu tuyển sinh
Nhóm yếu tố 3: Nhân cách
Nhân cách
Hứng
thú
Khuynh
hướng
Năng
lực
Phẩm
chất
khác
Sau khi tư vấn học sinh phải trả lời được 3 câu hỏi
1) Em muốn học nghề đó không?
2) Em có khả năng làm nghề đó không?
3) Nghề đó CẦN cho XH không?
4. Nghiên cứu học sinh:
Nghiên cứu nhân cách nghề nghiệp
Động cơ nghề
Hứng thú nghề
Khuynh hướng nghề
Năng lực nghề
Phải có phương pháp nghiên cứu nhân cách
5. Giáo dục cho học sinh có thái độ đúng đắn đối với lao động nghề nghiệp
PHẦN III
GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH VÀ SÁCH GV
1. GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH
1.1.Quan điểm xây dựng chương trình






Bảo đảm tính
Kế thừa
Đa dạng theo các chủ đề
HS là chủ thể, tổ chức
các hoạt động
1.2. Những điểm mới trong chương trình
Mới về mục tiêu
Cấu trúc 3 thành phần: - Kiến thức
- Kĩ năng
- Thái độ
Mới về cấu trúc chương trình
Mới về nội dung
Mới về phương pháp
Mới về cấu trúc chương trình
KT chung ( cơ sở)
KT về nghề,nhóm nghề
Giao lưu , tham
quan, thảo luận
Lớp 9: CĐ 1,2, 3, 5,7,8,9
Lớp 10: CĐ 1,2,4
Lớp 11: CĐ 6
Lớp 12: CĐ 1,3,4,5,6
Lớp 9: CĐ 4
Lớp 10: CĐ 3,5,6,8
Lớp 11: CĐ 1,2,3,4
Lớp 12: Không có
Lớp 9: CĐ 6
Lớp 10: CĐ 7,9
Lớp 11: CĐ 5,7,8
Lớp 12: CĐ 2,7,8
MỚI VỀ NỘI DUNG
Đa dạng
Liên thông
Đồng bộ
Kế thừa
Nâng cao
MỚI VỀ
NỘI DUNG
Thống nhất
MỚI VỀ PHƯƠNG PHÁP
PHƯƠNG PHÁP MỚI
PP TRUYỀN THỐNG
THẦY
TRÒ
THÀY
TRÒ
NÓI (Thuyết trình)
HỎI (Đàm thoại)
CHỈ (Trình bày)
TÍCH CỰC
HOẠT ĐỘNG
KQ: Trò ỷ lại, thừa hành,
rập khuôn thiếu sáng tạo
NGHE (ghi nhớ)
ĐÁP
XEM
THỤ ĐỘNG
THIẾT KẾ
THI CÔNG
KQ: Hình thành tính độc lậo
sáng tạo, khả năng tự học
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
ĐỊNH HƯỚNG ĐK
CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN
TÌM HIỂU VẤN ĐỀ (thông tin)
ĐỀ XUẤT CÁCH GIẢI
THỰC HIỆN TÌM KIẾM TT VỀ NGHỀ
2. GIỚI THIỆU SÁCH GIÁO VIÊN
2.1. Đặc điểm:
Về mục tiêu: Cấu trúc 3 thành phần
Về nội dung bảo đảm:
+ Cơ bản
+ Hiện đại
+ Cập nhật mới
+ Ngắn gọn, xúc tích, lôgích
- Về phương pháp : tổ chức các hoạt động cho HS
2.2. Cấu trúc sách giáo viên
Cấu trúc của sách viết theo cấu trúc của chương trình gồm 3 phần:
Khối kiến thức chung
Khối kiến thức nghề
Khối kiến thức giao lưu, trao đổi, tham quan
2.3. Cấu trúc của một bài viết theo cấu trúc 7 thành phần
Mục tiêu
Nội dung Nếu bài nghề thay bằng cấu trúc bản mô tả nghề
Trọng tâm
Chuẩn bị của GV & HS
Gợi ý tổ chức hoạt động
Đánh giá
Tài liệu tham khảo