Giáo dục kĩ năng sống

1
Bài 3-
PHƯƠNG PHÁP GD KĨ NĂNG SỐNG CHO HS PHỔ THÔNG
I. CÁCH TIẾP CẬN GIÁO DỤC KNS CHO HS PHỔ THÔNG
Việc giáo dục KNS cho hs trong nhà trường phổ thông không phải là lồng ghép, tích hợp mà theo một cách tiếp cận mới, đó là sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực để tạo điều kiện, cơ hội cho hs được thực hành, trải nghiệm KNS trong quá trình học tập.
II. QUAN NIỆM VỀ PP DẠY HỌC
Quan niệm về PPDH
PPDH là lĩnh vực rất phức tạp và đa dạng.
Có nhiều quan niệm, quan điểm khác nhau về PPDH.
Trong tài liệu về GDKNS cho hs, PPDH được hiểu là cách thức, là con đường hoạt động chung giữa GV và HS, trong những điều kiện dạy học xác định, nhằm đạt tới mục đích dạy học.
III. CÁC PP VÀ KĨ THUẬT DHTC
Một số lưu ý:
Mỗi PPDH cụ thể có các KTDH đặc thù và có những KTDH được sử dụng trong nhiều PPDH khác nhau.
Việc phân biệt giữa PPDH và KTDH chỉ mang tính tương đối, nhiều khi không rõ ràng.
Một số lưu ý(tiếp):
Có những PPDH chung cho nhiều môn học, nhưng có những PPDH đặc thù của từng môn học hoặc nhóm môn học.
Có thể có nhiều tên gọi khác nhau cho một PPDH hoặc KTDH.
Một số Phương pháp DHTC
Thảo luận nhóm
Đóng vai
Xử lí tình huống
Nghiên cứu trường hợp điển hình
Tổ chức trò chơi
….
Một số Kĩ thuật DHTC
Động não
Chia nhóm
Khăn trải bàn
Các “ Mảnh ghép”
Công đoạn
Trình bày 1 phút
Hỏi chuyên gia
Hoàn tất một nhiệm vụ
Hỏi và trả lời
Phòng tranh
...
Tìm hiểu một số KTDH tích cực:
Kĩ thuật khăn trải bàn
Kĩ thuật khăn trải bàn
Kĩ thuật khăn trải bàn

* Kĩ thuật các “Mảnh ghép”
Là KT tổ chức HĐHT hợp tác
kết hợp giữa cá nhân, nhóm và liên kết giữa các nhóm nhằm:
Giải quyết một nhiệm vụ phức hợp
Kích thích sự tham gia tích cực của HS:
Nâng cao vai trò của cá nhân trong quá trình hợp tác (Không chỉ nhận thức hoàn thành nhiệm vụ ở Vòng 1 mà còn phải truyền đạt kết quả và hoàn thành nhiệm vụ ở Vòng 2).


VÒNG 1
- Hoạt động theo nhóm 3 hoặc 4 người, …
- Mỗi nhóm được giao một nhiệm vụ (Ví dụ : nhóm 1 : nhiệm vụ A; nhóm 2: nhiệm vụ B, nhóm 3: nhiệm vụ C, …)
- Đảm bảo mỗi thành viên trong nhóm đều trả lời được tất cả các câu hỏi trong nhiệm vụ được giao
- Mỗi thành viên đều trình bày được kết quả câu trả lời của nhóm

VÒNG 2
- Hình thành nhóm 3 hoặc 4 người mới (1 người từ nhóm 1, 1 người từ nhóm 2 và 1 người từ nhóm 3 …)
- Các câu trả lời và thông tin của vòng 1 được các thành viên nhóm mới chia sẻ đầy đủ với nhau
- Sau khi chia sẻ thông tin vòng 1, nhiệm vụ mới sẽ được giao cho nhóm vừa thành lập để giải quyết
- Các nhóm mới trình bày, chia sẻ kết quả nhiệm vụ ở vòng 2

Cách tiến hành kĩ thuật các “Mảnh ghép”
Kĩ thuật các “Mảnh ghép”
Vòng 1
Vòng 2
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3
III. VẬN DỤNG PP&KTDHTC ĐỂ GD KNS QUA MÔN HỌC, HĐGDNGLL
Kết luận:
Nếu GV sử dụng các PP/KTDH trong quá trình dạy học các môn học/ tổ chức HĐGD NGLL, HS sẽ được rèn luyện các KNS.
Với cách tiếp cận này thì môn học nào cũng có thể GD KNS cho HS mà không làm nặng thêm ND môn học.
Mỗi PP/KTDH tích cực có ưu thế trong việc rèn luyện các KNS khác nhau.
Tùy đặc trưng môn học, cấp học mà có thể GD cho HS các KNS với mức độ khác nhau; cũng như sử dụng các PPDH, KTDH tích cực khác nhau.
Các bước thực hiện một bài giáo dục KNS
Giai đoạn Khám phá:

Tìm hiểu kinh nghiệm/hiểu biết của người học liên quan đến khái niệm, kiến thức, kĩ năng,... sẽ học.
PP/KTDH thường sử dụng: Động não, Phân loại/Xác định chùm vấn đề, Thảo luận, Chơi trò chơi tương tác, đặt câu hỏi,….
Các bước thực hiện một bài giáo dục KNS
Giai đoạn Kết nối:
Giới thiệu thông tin mới và các kĩ năng liên quan đến thực tế cuộc sống (tạo “cầu nối” liên kết giữa cái “đã biết” và “chưa biết”. Cầu nối này sẽ kết nối kinh nghiệm hiện có của học sinh với bài học mới = chương trình học dựa trên thực tiễn/thực tế).
PP/KTDH thường sử dụng: Thảo luận nhóm, nghiên cứu trường hợp điển hình, phân tích tình huống, động não, hỏi chuyên gia, công đoạn, ...
Các bước thực hiện một bài giáo dục KNS
Giai đoạn Thực hành:

Gồm các hoạt động để tạo cơ hội cho học sinh luyện tập, thực hành KNS mới học vào một tình huống/bối cảnh tương tự.
PP/KTDH thường sử dụng: đóng vai, xử lí tình huống, hỏi chuyên gia, hỏi và trả lời, trò chơi,…
Các bước thực hiện một bài giáo dục KNS
Giai đoạn Vận dụng:

Tạo cơ hội cho học sinh áp dụng các KNS đã học vào các tình huống/bối cảnh mới hoặc tình huống/bối cảnh thực tiễn .
PP/KTDH thường sử dụng: Hỏi đáp, trò chơi, hoạt động nhóm, ...