Giáo án: Tích hợp nội dung GD tài nguyên, môi trường biển, đảo

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯƠNG KHÊ
****
TẬP HUẤN
GIÁO DỤC BẢO VỆ TÀI NGUYÊN VÀ
MÔI TRƯỜNG BIỂN, HẢI ĐẢO
Ở CẤP TIỂU HỌC

Hương Khê, ngày 21/2/2013

Biển, hải đảo Việt Nam
Giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo trong một số môn học
Giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo qua HĐGDNGLL










NỘI DUNG CHÍNH
GIÁO DỤC BVTNMT BĐ TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC

I- Mục tiêu, nội dung, tầm quan trọng của việc GDBVTNMT
BĐ
1, Mục tiêu:
a, Về kiến thức:
Giúp HS hiểu biết ban đầu về vị trí, vai trò, TNMT biển và hải
đảo và lợi ích của việc GDBVTNMT BĐ đối với cuộc sống con
Người.
Một số biện pháp BVTNMT BĐ cụ thể ở địa phương mình.
b, về thái độ tình cảm:
Bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý thức bảo
vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Biết quý trọng có ý thức bảo vệ TNMT BĐ
Có thái độ thân thiện với MT sống.
C, Về kĩ năng, hành vi:
- Tham gia các hoạt động BVTNMT BĐ, tuyên truyền về chủ
Quyền quốc gia về biển, hải đảo phù hợp
2. Nội dung GDBVTNMT BĐ ở trường Tiểu học :
+ Khái niệm về môi trường, tài nguyên biển, đảo về ô nhiễm
Môi trường, về TNMT BĐ.
+ Ý thức bảo vệ tài nguyên biển đảo, kĩ năng về BVTNMT BĐ
hình thành, phát triển hành vi thói quen BVTNMT BĐ
3. Tầm quan trọng của việc GDBVTNMT BĐ trong trường
tiểu học.
Theo số liệu thống kê đầu năm 2011, cả nước có gần
6 983 709 HS tiểu học, khoảng trên 470 757 cán bộ quản lí và
giáo viên ở 15 200 trường tiểu học. Giáo dục BVTNMT BĐ cho
HS tiểu học tức là làm cho gần 10% dân số hiểu biết về MT, TN
, chủ quyền quốc gia về biển, hải đảo và TNMT BĐ. Con số
này sẽ nhân lên nhiều nếu HS tiểu học thực hiện tốt việc tuyên
truyền về TNMT BĐ trong cộng đồng

Dựa vào kinh nghiệm dạy học, Thầy (Cô) hãy cho biết:
Thế nào là tích hợp? Thế nào là tích hợp nội dung giáo dục TNMTBĐ vào môn học?
Nêu các nguyên tắc tích hợp.
Các mức độ tích hợp nội dung giáo dục TNMTBĐ vào môn học.
NHỮNG NGUYÊN TẮC, PHƯƠNG PHÁP TÍCH HỢP NỘI
DUNG GDBVTNMT BĐ TRONG CÁC MÔN HỌC Ở T.H
Khái niệm tích hợp
Tích hợp là sự kết hợp những phần/ bộ phận trong một tổng thể. Những phần/ bộ phận có thể khác nhau nhưng chúng thích ứng với nhau.
Tích hợp giáo dục TNMT BĐ vào môn học, là sự hoà trộn nội dung giáo dục TNMT BĐ vào nội dung bộ môn thành một nội dung thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau.
Nguyên tắc tích hợp
Nguyên tắc 1: Tích hợp nhưng không
làm thay đổi đặc trưng của môn học.
Nguyên tắc 2 : Khai thác nội dung giáo dục
TNMTBĐ có chọn lọc, có tính tập trung vào
bài nhất định, không tràn lan tuỳ tiện
Nguyên tắc 3 : Phát huy cao độ các hoạt động
tích cực nhận thức của học sinh và kinh
nghiệm thực tế của các em.
Nguyên tắc
tích hợp.
Mức độ tích hợp
Mức độ toàn phần
Mục tiêu và nội dung của bài trùng hợp phần lớn hay hoàn toàn với nội dung giáo dục TNMT BĐ
Chỉ có một phần bài học có nội dung giáo dục TNMT BĐ, được thể hiện bằng mục riêng, một đoạn hay một vài câu trong bài học.
Các kiến thức giáo dục TNMT BĐ không được nêu rõ trong sách giáo khoa nhưng dựa vào kiến thức bài học, giáo viên có thể bổ sung, liên hệ các kiến thức giáo dục TNMT BĐ
Mức độ bộ phận
Mức độ liên hệ
GIÁO DỤC BẢO VỆ TÀI NGUYÊN VÀ
MÔI TRƯỜNG BIỂN, HẢI ĐẢO
TRONG MÔN TN & XH , KHOA HỌC, LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ
MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI
I- MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG THỨC TÍCH HỢP

Hoạt động 1: Căn cứ vào mục tiêu, nội dung
chương trình mônTự nhiên và Xã hội cấp Tiểu học,
thầy (cô) hãy trao đổi hai vấn đề sau:
1. Xác định mục tiêu GD BVMT BĐ qua môn
TN &XH.
2. Môn TN & XH có thể tích hợp GD BVTNMT
BĐ theo các phương thức nào?

Thông tin phản hồi cho hoạt động 1:

1. Mục tiêu: Giáo dục BVTNMT BĐ qua môn TN V& XH ở
cấp Tiểu học nhằm giúp HS:
- Một số kiến thức cơ bản ban đầu về:
+ MT,TN, Biển, hải đảo, bảo vệ môi trường TN biển, hải
Đảo. Biết một số tài nguyên thiên nhiên, trong đó có tài
nguyên biển, hải đảo, quan hệ khai thác, sử dụng và môi
trường.
+ Liệt kê được một số hoạt động của con người làm môi
trường bị ô nhiễm
- Yêu quý thiên nhiên, mong muốn BVMT nói chung, môi
trường biển, hảiđảo nói riêng.
- Hình thành và phát triển một số KN bảo vệ tài nguyên,
môi trường bển,hải đảo.
- Tham gia một số hoạt động BV tài nguyên MT BĐ phù
hợp với lứa tuổi





2. Các mức độ tích hợp nội dung giáo dục
BVMT BĐ
- Mức độ toàn phần
- Mức độ bộ phận
- Mức độ liên hệ
Dựa vào các mức độ tích hợp nêu trên
phân tích ND chương trình, SGK cho thấy
Mức độ tích hợp môn TN& XH có thể ở cả ba
mức độ tích hợp là toàn phần, bộ phận và
liên hệ
















II- NỘI DUNG, ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GIÁO DỤC BVMT BĐ
TRONG MÔN TN & XH
Hoạt động 2: căn cứ vào nội dung chương
Trình SGK môn TN & XH lớp 1, 2, 3, anh (chị) hãy
thực hiện nhiệm vụ sau:
1. Xác định bài có khả năng tích hợp GDBV
TNMT BĐ
2. Nêu nội dung giáo dục BVMT BĐ và mức
độ tích hợp trong các bài đó

Thông tin phản hồi cho hoạt động 2:
( Ở tài liệu trang 36, 37, 38)











Nội dung tích hợp trong môn TNXH
- Lớp 1:
+ Giới thiệu với HS giá trị của biển đối với sức khỏe của
con người ( Là nơi có cảnh đẹp, không khí trong lành…)
+ Liên hệ về môi trường sống gắn bó với biển đảo của HS
tại những vùng biển đảo.
+ Liên hệ giới thiệu các loài sinh vật biển.
- Lớp 2:
+ Liên hệ giúp HS hiểu biết thêm về các loài động vật biển
thực vật biển.
+ Giáo dục HS ý thức bảo, KN bảo vệ nguồn nước, bảo vệ
môi trường biển chính là để bảo vệ các loài sinh vật biển.
- Lớp 3:
+ Giới thiệu cho HS biết một số nguồn tài nguyên hết sức
quý giá của biển.
+ Giáo dục tình yêu quê hương và ý thức bảo vệ môi trường
quê hương, môi trường biển.
+ Giúp HS hiểu biết thêm về các loài sinh vật biển, giá trị của
chúng và tầm quan trọng phải bảo vệ chúng.
+ Giúp HS có thêm kiến thức về đại dương, biển.

















I- MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG THỨC TÍCH HỢP

Hoạt động 1: Căn cứ vào mục tiêu, nội dung
chương trình môn Khoa học ở Tiểu học,
thầy (cô) hãy trao đổi hai vấn đề sau:
1. Xác định mục tiêu GD BVMT BĐ qua
môn Khoa học.
2. Môn Khoa học có thể tích hợp GD
BVTNMT BĐ theo các phương thức nào?




MÔN KHOA HỌC

Thông tin phản hồi cho hoạt động 1:

1. Mục tiêu: Giáo dục BVTNMT BĐ qua môn Khoa học ở
cấp Tiểu học nhằm giúp HS:
- Một số kiến thức cơ bản ban đầu về:
+ MT,TN, Biển, hải đảo, bảo vệ MT TN biển, hải Đảo.
+ Biết một số tài nguyên thiên nhiên, trong đó có tài
nguyên biển, hải đảo, quan hệ khai thác, sử dụng và MT.
+ Việc khai thác không hợp lí của con người là nguyên
nhân chính dẫn tới sự cạn kiệt TN và ô nhiễm môi MT biển.
- Biết sự cần thiết phải khai thác, bảo vệ MT biển đảo
- Yêu quý thiên nhiên, mong muốn bảo vệ môi trường
Nói chung và môi trường biển, hải đảo nói riêng.
- Hình thành và phát triển một số kĩ năng BV tài nguyên
Môi trường biển, hải đảo
- Tham gia một số hoạt động bảo vệ TNMT BĐ phù hợp
với lứa tuổi.




2. Các mức độ tích hợp nội dung giáo dục
BVMT BĐ
Mức độ toàn phần
Mức độ bộ phận
Mức độ liên hệ
Dựa vào các mức độ tích hợp nêu trên và
qua phân tích ND chương trình, SGK cho
thấy mức độ tích hợp môn Khoa học có thể
ở cả ba mức độ tích hợp là toàn phần, bộ
phận và liên hệ.



















II- NỘI DUNG, ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP GD BVTN
MT BĐ TRONG MÔN KHOA HỌC:
Hoạt động 2: căn cứ vào nội dung chương trình
SGK môn Khoa học lớp 4, 5 anh (chị) hãy thực hiện
nhiệm vụ sau:
1. Xác định bài có khả năng tích hợp GDBVTN
MT BĐ
2. Nêu nội dung giáo dục BVTNMT BĐ và mức
độ tích hợp trong các bài đó













Thông tin phản hồi cho hoạt động 2:
( Ở tài liệu trang 42, 43, 44,)
Nội dung tích hợp GD BV TNMT BĐ trong môn Khoa học

- Lớp 4:
+ Giúp HS biết được vai trò của biển đối với sức khỏe của
con người.
+ Liên hệ để HS biết được những lí do gây ô nhiễm môi
trường biển để từ đó giáo dục các em ý thức bảo vệ môi
trường, đặc biệt là môi trường biển.
+ Biết được muối là nguồn tài nguyên quan trọng do biển
cung cấp.
+ Biết được tác hại của bão biển và một số biện pháp phòng
chống bão và các thiên tai do biển gây ra.




- Lớp 5:
+ Biết được vai trò to lớn của biển đối với cuộc sống của
con người và tác động của con người đến môi trường biển.
+ Giáo dục tình yêu đối với biển đảo, ý thức sử dụng năng
lượng tiết kiệm, hiệu quả.
+ Nhận biết các vấn đề về môi trường; nguyên nhân dẫn
đến ô nhiễm môi trường biển và một số biện pháp bảo vệ môi
trường biển.








I- MỤC TIÊU, PHƯƠNG THỨC TÍCH HỢP
Nội dung của phần Địa lí trong chương trình Lịch sử
và Địa lí ở Tiểu học có các nội dung cụ thể sau:
- Bản đồ
- Thiên nhiên và hoạt động của con người ở miền núi
và trung du (dãy núi Hoàng Liên Sơn, Tây Nguyên, Trung
du Bắc Bộ)
- Thiên nhiên và hoạt động sản xuất của con người ở
vùng đồng bằng ( đồng bằng Bắc Bộ, đồng bằng Nam Bộ
Và ĐB Duyên Hải Miền Trung)
- Biển Đông, các đảo và quần đảo.
- Địa lí Việt Nam ( Tự nhiên, cư dân, Kinh tế)
- Địa lý thế giới (sơ lược về các châu lục, đại dương và
một số quốc gia tiêu biểu của các châu lục).
MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ (PHẦN ĐỊA LÝ)


I- MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG THỨC TÍCH HỢP

Hoạt động 1: Căn cứ vào mục tiêu, nội dung
chương trình phần Địa lí ở Tiểu học, thầy (cô)
hãy trao đổi hai vấn đề sau:
1. Xác định mục tiêu GD BVMT BĐ qua phần
Địa lí.
2. Phần Địa lí có thể tích hợp GD BVTNMT
BĐ theo các phương thức nào?






Thông tin phản hồi cho hoạt động 1:
1. Mục tiêu: Giáo dục BVTNMT BĐ qua phần
Địa lí ở cấp Tiểu học nhằm giúp HS:
- Hiểu biết ban đầu về biển, hải đảo, tài nguyên,
MT, chủquyền biển, hải đảo và vai trò của biển, hải
đảo đối với đời sống và sản xuất
- Biết sơ lược về tình hình khai thác và sử dụng
nguồn TN MT biển, hải đảo ở Việt Nam.
- Biết sơ lược một số biện pháp sử dụng TN, môi
trường biển, Hải đảo để phát triển bền vững.
- Hình thành và phát triển một số kĩ năng BV TN
MT biển, đảo trong đời sống hằng ngày.
- Bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân
tộc, ý thức bảo vệ chủ quyền biển, hải đảo của tổ
quốc.


2. Hình thức đưa nội dung giáo dục BVTNMT BĐ qua phần
Địa lí:
-Tích hợp GD BVTNMT BĐ ở phần Địa lí có 3 Mức:
+ Mức độ toàn phần
+ Mức độ bộ phận
+ Mức độ liên hệ
- Đưa giáo dục BVTNMT BĐ trở thành một nội dung của hoạt
động ngoài giờ lên lớp:
+ Lồng ghép vào các hoạt động văn nghệ, câu lạc, sinh hoạt
tập thể ... Trong nhà trường.
+ Tham quan thực tế, đặc biệt đối với HS ở 28 tỉnh ven biển.
+ Điều tra, khảo sát (ở mức độ phù hợp đối với HS tiểu học)
tình hình MT, TN biển, hải đảo địa phương , thảo luận phương
án xử lí(đặc biệt đối với HS các tỉnh, TP ven biển).
+Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về biển, hải đảo, đặc biệt là
vấn đề MT, TN và chủ quyền quốc gia biển, hải đảo.


Thông tin phản hồi cho hoạt động 2
( Ở tài liệu trang 58, 59, 60, 61, 62)
II. NỘI DUNG, ĐỊA CHỈ, MỨC ĐỘ TÍCH HỢP
Hoạt động 2: căn cứ vào nội dung chương trình
SGK phần Địa lí lớp 4, 5 anh (chị) hãy thực hiện
nhiệm vụ sau:
1. Xác định bài có khả năng tích hợp GDBV TN
MT BĐ
2. Nêu nội dung giáo dục BVTNMT BĐ và
mức độ tích hợp trong các bài đó


Nội dung tích hợp giáo dục BVTNMT BĐ trong phần Địa Lí:
- Lớp 4:
+ Giúp HS biết được vai trò của biển, đảo đối với cuộc sống
con người: Xây dựng hải cảng, phát triển giao thông đường biển
công nghiệp đóng tàu, phát triển du lịch; cung cấp các nguồn tài
nguyên quan trọng…
+ Biết được những hoạt động khai thác biển, hải đảo của con
người là một trong những nhân tố gây ô nhiễm môi trường.
+ Biết được đặc điểm địa hình, khí hậu dải đồng bằng duyên
hải miền Trung.
+ Giáo dục HS tình yêu thiên nhiên, môi trường biển, đảo, ý
thức trách nhiệm bảo vệ tài nguyên MT BĐ.





- Lớp 5:
+ Giúp HS biết đặc điểm về vị trí địa lí của nước ta: có
biển bao bọc, vùng biển nước ta thông với đại dương, thuận lợi
Cho việc giao lưu…; biết tên và vị trí một số đảo và quần đảo
của nước ta.
+ Biết được vai trò to lớn của biển đối với nước ta: …
+ Hiểu biết thêm về các nguồn tài nguyên, năng lượng, nguồn
lợi hải sản mà biển mang lại cho con người; Biết khai thác
nguồn lợi đó để phát triển nghề nuôi trồng thủy sản ở vùng ven
biển .
+ Giáo dục HS ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn tài
nguyên biển, đảo nhằm phát triển bển vững.
+ Giáo dục tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc
Ý thức bảo vệ chủ quyền biển, đảo
+ Biết về đặc điểm tự nhiên và vai trò của một số đại dương
trên thế giới cũng như những hiểm họa từ đại dương đặc biệt
trong bối cảnh biến đổi khí hậu như hiện nay.


Hoạt động nối tiếp: Dựa vào những thông tin
đã tìm hiểu, anh (chị) hãy thực hiện những nhiệm
vụ sau cùng với nhóm của mình:
1. Nghiên cứu SGK môn TN và XH lớp
1, 2, 3; môn Khoa học lớp 4,5; phần Địa lí lớp 4,5
có mức độ tích hợp nội dung GDBVTNMT BĐ.
2. Thiết kế giáo của các bài đã được phân công.
3. Trình bày giáo án trước lớp .
4. Góp ý bổ sung cho bài soạn của nhóm bạn .



Phân nhóm.
Nhóm 1: Hương Lâm, Hương Liên, Hương Trà, Hương Xuân
Nhóm 2: Hương trạch, Hương Phúc, Phúc Trạch 1,2
Nhóm 3: Hương Đô, Lộc Yên, Phú Phong.
Nhóm 4: Thị Trấn, Hương Long, Phú Gia.
Nhóm 5: Gia Phố, Đông Hải, Hương Giang,
Nhóm 6: Phương Điền, Phúc Đồng, Hà Linh.
Nhóm 7: Hương Bình, Đại Đồng, Thống Nhất
Nhóm 8: Phương Mĩ, Hương Thủy 1,2, Hương Vĩnh


Phân công soạn giáo án:
Nhóm 1: nhóm 5: TN&XH lớp 1 bài: Nhận biết cây cối và các con vật.
Nhóm 2, nhóm 6: TN&XH lớp 3, bài: Mặt trời.
Nhóm 3: , nhóm 7: Khoa học lớp 4, bài: bảo vệ nguồn nước.
Nhóm 4, nhóm 8: Địa lí lớp 5, bài: Vùng biển nước ta.