Giáo án môn Văn lớp 11

Ppct: 1,2 VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH
( Trích Thượng kinh kí sự ) Lê Hữu Trác
A.MỤC TIÊU: Giúp học sinh cảm nhận được:
- Giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm và nhân cách thanh cao của tác giả.
- Nghệ thuật kí sự : chân thực , sắc sảo.
B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: sgk, giáo án, tranh ảnh minh hoạ.
C. HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP:
Hđ1: - Ổn định
- Bài cũ
- Bài mới
Hđ2. Hoạt động Thầy – Trò
Nội dung







Qua tác phẩm, ta thấy ông còn là nhà văn, nhà thơ với những đóng góp đáng ghi nhận cho vh nước nhà.


* Kí sự là một thể ký, ghi chép mọi sự việc, câu chuyện có thật và tương đối hòan chỉnh.

- Tìm những chi tiết miêu tả quang cảnh nơi phủ chúa ?




- Nhận xét về quang cảnh nơi đây?

- Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa ntn ?


“Lính nghìn cửa vác đòng nghiêm nhặt,
Cả trời Nam sang nhất là đây !”


- Qua cách miêu tả trên, hãy cho biết cánh nhìn và thái độ của LHT đối với cs nơi phủ chúa ?




- Tìm những chi tiết “đắt” có tác dụng làm nổi bật giá trị hiện thực của tp ?

- Cách chẩn đoán và chữa bệnh của LHT ntn ?

- Em hiểu gì về người thầy thuốc này ?

- Đặc sắc trong bút pháp ký sự của tg ? Phân tích những nét đặc sắc đó ?

Hđ3. Củng cố:
Hđ4. Dặn dò:
I.GIỚI THIỆU:
1.Tác giả: - Lê Hữu Trác(1724-1791)
- Hiệu : Hải Thượng Lãn Ong
- Quê: Liêu Xá- Đường Hào- Thượng Hồng- Hải Dương
- Là một danh y, không chỉ chữa bệnh mà còn soạn sách và mở trường dạy nghề thuốc để truyền bá y học.
- Tác phẩm: Hải Thượng y tông tâm lĩnh gồm 66 quyển, là công trình nghiên cứu y học xuất sác nhất thời trung đại Việt Nam.
2. Tác phẩm: Thượng kinh kí sự ( kí sự đến kinh đô ) là tập kí sự bằng chữ Hán, hòan thành năm 1783, tả quang cảnh ở kinh đô, cuộc sống xa hoa trong phủ chúa Trịnh và quyền uy, thế lực của nhà chúa.
3. Trích đoạn: Vào phủ Chúa Trịnh nói về việc LHT lên tới kinh đô, được dẫn vào phủ Chúa để bắt mạch, kê đơn cho Trịnh Cán.
II. ĐỌC: sgk/4-7
III. PHÂN TÍCH:
1. Quang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ Chúa:
a. Quang cảnh: quang cảnh phủ chúa cực kì tráng lệ, lộng lẫy không đâu sánh bằng.
b. Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa: với những nghi lễ, khuôn phép, cánh nói năng, người hầu kẻ hạ,… ( cho thấy sự cao sang, quyền uy tột đỉnh cùng với cuộc sống hưởng thụ xa hoa đến cực điểm và sự lộng quyền của nhà chúa.
c. Cánh nhìn, thái độ của LHT đối với cuộc sống nơi phủ chúa:
Mặc dù khen cái đẹp, cái sang nơi phủ chúa, song tg tỏ ra dửng dưng trước những quyến rũ vật chất nơi đây và k đồng tình với cuộc sống no đủ, tiện nghi nhưng thiếu khí trời và không khí tự do.
2. Những chi tiết “đắt” có tác dụng làm nổi bật gt hiện thực của tp:
- Thế tử – một đứa bé – ngồi chễm chệ trên sập vàng để cho thầy thuốc – một cụ già – quỳ dưới đất lạy bốn lạy, rồi cười và ban một lời khen: “ ông này lạy khéo” .
- Phòng ở của thế tử trong khung cảnh vàng son nhưng tù hãm, thiếu sinh khí đc tg miêu tả tỉ mĩ.
- Nơi thánh thượng đang ngự có mấy người cung nhân đang đứng xúm xít. Đèn sáp chiếu sáng…
( Sự quan sát tinh tế của tg. Việc ăn chơi hưởng lạc của nhà chúa tự nó phơi bày ra trước mắt người đọc, k cần thêm một lời bình luận nào.
3. Nhận xét về nhân cách của LHT:
- Tg là một người thầy thuốc giỏi, có kiến thức sâu rộng và già dặn có kinh nghiệm.
- Bên cạnh tài năng, ông còn là một thầy thuốc có lương tâm và đức độ.
- Hơn nữa, LHT còn có những phẩm chất cao quí: khinh thường lợi danh, quyền quý, yêu thích tự do, nếp sống thanh đạm nơi quê nhà.
( Ý muốn “ về núi” của LHT đối nghịch gay gắt với quan điểm sống của gđ chúa Trịnh và bọn quan quyền dưới trướng ( Trong >< Đục