DT Rèn Kỹ Năng Đọc Hiểu Tập đọc lớp 5

A. PHẦN MỞ ĐẦU

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Như chúng ta đã biết, môn Tiếng Việt ở trường phổ thông có nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực này được thể hiện trong bốn dạng hoạt động, tương ứng với chúng là bốn kỹ năng :nghe, nói, đọc, viết. Đọc là một phân môn của chương trình Tiếng Việt bậc tiểu học. Đây là phân môn có vị trí đặc biệt trong chương trình, vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển cho học sinh kỹ năng đọc, một kỹ năng quan trọng hàng đầu của học sinh ở bậc học đầu tiên trong trường phổ thông.
Kỹ năng đọc được rèn luyện tập trung trong tiết tập đọc. Giảng dạy phân môn này, người giáo viên có nhiệm vụ Rèn luyện cho học sinh kỹ năng đọc ngày càng thành thạo. Đây là yêu cầu có tính đặc trưng của phân môn, đòi hỏi người giáo viên phải chú ý đến nhiều mặt : rèn tốt cả hai hình thức đọc (đọc thành tiếng và đọc thầm), nâng dần tốc độ đọc và trình độ thông hiểu - cảm nhận văn bản theo mức độ yêu cầu đề ra ở từng lớp.
Vấn đề nêu trên đã khẳng định việc dạy đọc có một ý nghĩa vô cùng to lớn ở tiểu học, bởi đầu tiên, trẻ phải học đọc, sau đó các em phải đọc để học. Nếu đọc tốt, các em sẽ dễ dàng chiếm lĩnh được ngôn ngữ để dùng trong giao tiếp và học tập, đây là một công cụ để các em có thể học tốt các môn học khác. Đọc tạo ra hứng thú và động cơ học tập, tạo điều kiện để học sinh có khả năng tự học và tinh thần học tập cả đời. Nó là khả năng không thể thiếu được của con người thời đại văn minh.
Kỹ năng đọc là một vấn đề rất phức tạp gồm nhiều mặt, nhiều khía cạnh. Nó không chỉ đơn thuần là sự “ đánh vần “ lên thành tiếng theo đúng các ký hiệu chữ viết (đọc trơn thành tiếng) mà quan trọng hơn, đọc còn là một quá trình nhận thức để có khả năng thông hiểu những gì được đọc (đọc hiểu). Đọc thành tiếng không thể tách rời với việc hiểu những gì được đọc.
Chỉ khi biết cách hiểu, hiểu sâu sắc, thấu đáo các văn bản được đọc thì học sinh mới có công cụ hữu hiệu để lĩnh hội những tri thức, tư tưởng, tình cảm của người khác chứa đựng trong văn bản, có công cụ lĩnh hội tri thức khi học các môn học khác của nhà trường.
Chính nhờ biết cách đọc hiểu văn bản mà học sinh dần dần có khả năng đọc rộng để tự học, tự bồi dưỡng kiến thức về cuộc sống, từ đó hình thành thói quen, hứng thú với việc đọc sách, với việc tự học thường xuyên.
Đích cuối cùng của việc dạy đọc là dạy cho học sinh có kỹ năng làm việc với văn bản, chiếm lĩnh được văn bản. Biết đọc cũng là biết tiếp nhận, xử lý thông tin. Chính vì vậy dạy đọc hiểu có vai trò đặc biệt trong dạy đọc nói riêng, trong dạy học ở trường tiểu học nói chung và mỗi giáo viên phải có nhiệm vụ dạy đọc cùng một lúc với cả hai hình thức đọc thành tiếng và đọc hiểu cho học sinh một cách có kế hoạch và hệ thống. (đề tài chỉ đề cập đến hình thức đọc hiểu)
Trong khi đó, việc dạy và học Tập đọc trên cả hai đối tượng giáo viên và học sinh ở một số trường tiểu học, đặc biệt là ở những trường vùng nông thôn sâu trong thời gian vừa qua cho thấy rằng việc dạy - học của cả thầy và trò còn rất nhiều hạn chế:
(Đối với giáo viên :
- Việc dạy đọc hiểu cho học sinh bậc tiểu học nói chung hiện nay có thể phác họa như sau : Giáo viên nêu câu hỏi, học sinh trả lời, giáo viên đánh giá câu trả lời của học sinh. Thực tế là giáo viên chỉ nêu câu hỏi và chờ đợi những câu trả lời đúng mà không quan tâm đến chuyện quá trình đọc diễn ra như thế nào, học sinh làm gì và cần làm gì để có được câu trả lời. Giáo viên chỉ quan tâm đến kết quả - các nội dung, kiến thức bài đọc đem lại - mà không quan tâm đến phương pháp để đạt được kết quả này.
- Trong các tiết dạy tập đọc trên lớp, một số giáo viên khi chuẩn bị bài còn phụ thuộc nhiều vào nội dung câu hỏi ở sách giáo khoa, gợi ý của sách giáo viên. Nhiều giáo viên còn lúng túng khi dạy nhất là làm thế nào để các em hiểu văn bản được đọc, làm thế nào để phối hợp đọc thành tiếng và đọc hiểu; làm thế nào để cho những gì đọc được tác động vào chính cuộc sống của các em v.v…
- Dạy đọc hiểu cho các em, nhiều giáo viên chỉ dùng một phương pháp