Đổi mới sinh hoạt chuyên môn

MÔ HÌNH SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG LẤY HỌC SINH LÀM TRUNG TÂM
Triệu Phong, tháng 3 năm 2012
1.MỤC ĐÍCH CỦA SHCM MỚI
Đảm bảo cơ hội học tập thực sự/có ý nghĩa cho mọi học sinh; xây dựng môi trường lớp học thực sự thân thiện, thoải mái.HS hứng thú trong khi học (biểu hiện rõ ở thái độ, lời nói,nét mặt, cử chỉ,ánh mắt, hành vi,…)
Đảm bảo cơ hội nâng cao năng lực chuyên môn cho mọi giáo viên thông qua việc dự giờ, trao đổi, phản hồi sau dự giơ.̀
Tạo nên văn hoá nhà trường luôn tự nhìn lại mình, học hỏi lẫn nhau.
Nâng cao chất lượng dạy và học.Tỉ mẫn quan tâm, hỗ trợ từng đối tượng HS để có sự tác động phù hợp trong cách dạy, điều chỉnh cách tổ chức thông qua quan sát hoạt động học tập của từng/nhóm đối tượng HS.
Cải thiện mối quan hệ giữa các thành viên trong nhà trường.

2.CÁC BƯỚC TRIỂN KHAI
Bước 1: Chuẩn bị giờ dạy minh hoạ
-Khuyến khích GV tự nguyện đăng ký tự chọn môn, bài học để dạy minh họa. Nếu không có GV tự nguyện, người chủ trì lựa chọn GV, môn, bài dạy, lớp dạy minh họa. Các GV trong trường cần được cử quay vòng, để lần lượt ai cũng được dạy minh họa.
Giáo viên và các giáo viên trong tổ chuyên môn cùng trao đổi và chuẩn bị giờ dạy minh hoạ.
3.CÁC BƯỚC TRIỂN KHAI
Bước 2: Tổ chức dạy minh hoạ – dự giờ
Ban giám hiệu và các giáo viên tham gia dự giờ.
Người dự giờ đặt trọng tâm quan sát vào thực tế học tập của học sinh, những tác động của việc áp dụng những hoạt động dạy học, phương pháp và đồ dùng dạy học khác nhau đối với học sinh; sự linh hoạt của giáo viên trong việc điều chỉnh việc dạy học dựa trên những tín hiệu phản hồi từ học sinh.
Quan sát hiệu quả
Vị trí người dự giờ:
-Thuận lợi cho việc quan sát hoạt động học tập của HS.
- Thường đứng/ngồi phía trên và hai bên lớp học.
Quan sát, ghi chép:
- Biểu hiện tâm lý, hành vi,.. của HS trong các tình huống học tập cụ thể.
Kết hợp nghe, nhìn, tư duy và ghi chép
QUAN SÁT VIỆC HỌC CỦA HỌC SINH NHƯ THẾ NÀO?
Gv tự đặt ra và tìm câu trả lời cho những câu hỏi sau:
Học sinh học như thế nào ?
HS có thực sự học không ?
Việc học đó có ý nghĩa gì đối với các em ? Tại sao ?
Từng em HS học như thế nào ?
Sự thay đổi hoặc phản ứng của từng em trong các thời điểm khác nhau của giờ học như thế nào ? Tại sao ?
Làm thế nào để đáp ứng tốt nhất việc học tập của từng cá nhân học sinh.
Bước 3: Thảo luận giờ dạy
(yếu tố quyết định chất lượng, hiệu quả của công tác sinh hoạt chuyên môn )
Người chủ trì là hiệu trưởng hoặc phó hiệu trưởng.
Trọng tâm của thảo luận là thảo luận và phân tích về việc học tập của HS.
Giáo viên dạy minh hoạ chia sẻ mục tiêu của bài học và những cảm nhận của mình về giờ học.
Các giáo viên dự giờ đưa những nhận xét của mình qua việc quan sát thực tế: học sinh học được điều gì mới qua hoạt động học tập đó ? Hoạt động cá nhân/ nhóm của học sinh thế nào ? …
Chú ý:
-Bố trí chỗ thảo luận sau dự giờ đảm bảo thoải mái, thân thiện.
-Tiến trình thảo luận:
+GV dạy minh họa chia sẻ ý định tiến hành bài hoc và cảm nhận sau bài học.
+Chia sẻ ý kiến giữa các GV dự giờ.
Việc chia sẻ phải dựa trên cơ sở các ý định và thực tế những gì xảy ra trong giờ học của GV dạy minh họa.
Người dự giờ cần suy ngẫm, chia sẻ dựa trên cơ sở:
-Những điều học tập được qua việc suy ngẫm về bài học này.
-Mô tả những gì quan sát được từ thục tế học tập của HS.
+Tập trung chú ý vào các nhóm HS và từng em HS.
+Quan sát thái độ, hành vi của các em.
+Suy ngẫm xem các em đang suy nghĩ gì, đang cảm thấy gì ?
-Tìm những lý do tại sao thực tế đó lại xảy ra.
-Tìm những biện pháp giải quyết (nếu thấy cần thiết )
Phá vỡ thói quen chia sẻ cũ có tính chất tiêu cực. Xây dựng mối quan hệ lắng nghe trong khi chia sẻ, suy ngẫm về bài học.
Gv dự giờ quan sát, suy ngẫm, phán đoán nhanh và ghi chép vào sổ theo gợi ý sau:
Diễn biến nội dung bài học, hoạt động của GV
Phản ứng của HS (bài làm, sản phẩm học, câu trả lời, hành vi, thái độ, cảm xúc (cá nhân, trong nhóm ),..
Nguyên nhân và các cách xử lý Vì… Nên Có thể… Tự đặt câu hỏi…
Phân tích chia sẻ
Những điều không nên làm trong quá trình thảo luận:
Không mổ xẻ, phân tích những mặt hạn chế của giờ dạy mà đưa ra giải pháp để tạo cơ hội cho tất cả HS được tham gia tích cực và thu nhận được kiến thức.
Không quá chú trọng đến các qui trình truyền thống của một giờ dạy.
Không sử dụng các câu nói như: “Nếu là tôi, tôi sẽ…”, “tốt hơn là …”, “ cách tốt nhất là….”
4.NGUYÊN TẮC THỰC HIỆN SINH HOẠT CHUYÊN MÔN HIỆU QUẢ
Hoạt động SHCM là hoạt động chung của toàn trường, coi SHCM là trụ cột; hiểu rõ, tin tưởng ý nghĩa, tầm quan trọng và cùng nhau nhất trí thực hiện.
Nội dung sinh hoạt chỉ tập trung vào chuyên môn.
Cùng được tham gia và thực hiện đúng kỹ thuật. Có sự hỗ trợ cụ thể, thường xuyên từ các cấp quản lý



Khuyến khích tất cả giáo viên chủ động tìm tòi, sáng tạo khi chuẩn bị giờ dạy minh hoạ và áp dụng vào việc dạy học hàng ngày phù hợp với từng đối tượng học sinh.
Vận dụng, trải nghiệm những ý tưởng mới sáng tạo, những hiểu biết mới.
Hình thành cách dự giờ, suy ngẫm mới, xây dựng quan hệ đồng nghiệp mới.
Tập trung phân tích các nguyên nhân, các mối quan hệ trong giờ học và tìm biện pháp cải tiến, nâng cao chất lượng các bài học.
Luyện tập cách quan sát và suy nghĩ về việc học tập của từng HS trong giờ học.
Hình thành thói quen lắng nghe lẫn nhau; rèn tập cách chia sẻ ý kiến; hình thành mối quan hệ đồng nghiệp thân thiện, công tác và học tập lẫn nhau.
5.Các nguyên tắc chung về kỹ thuật
Khuyến khích sự chủ động tìm tòi, sáng tạo của tất cả GV khi chuẩn bị bài dạy minh họa và áp dụng vào việc dạy học hàng ngày.
Chỉ quan sát, suy ngẫm về việc học và các vấn đề liên quan đến việc học của HS.
Ai cũng phải có ý kiến riêng; ý kiến phải cụ thể, tỉ mỉ; lắng nghe và tôn trọng ý kiến của nhau.
Không xếp loại giờ dạy, không phê bình chỉ trích GV và HS; không rút ra kết luận mà chỉ nhấn mạnh vào các vấn đề cần quan tâm.
5.CÁC BƯỚC CHUẨN BỊ CHO VIỆC ÁP DỤNG
Vai trò của Hiệu trưởng:
Giữ vai trò chủ động, tạo niềm tin, tâm huyết cho đội ngũ giáo viên và duy trì niềm tin, sự nhiệt tình đó về những tác động tích cực của sinh hoạt chuyên môn đem lại.
Thực sự coi sinh hoạt chuyên môn là trụ cột, là chính sách quan trọng nhất để thay đổi chất lượng học tập của HS và văn hóa nhà trường.

Chỉ đạo sâu sát hoạt động sinh hoạt chuyên môn.
Xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn và kiên định với kế hoạch đó.
Là người đầu tiên thay đổi hành vi, suy nghĩ của mình để gần gũi với giáo viên – tạo tâm lý thoải mái, tự tin cho giáo viên.
Hiệu trưởng cần làm gì?
Tìm hiểu đầy đủ thông tin và cách thức thực hiện mô hình sinh hoạt chuyên môn mới.
Tổ chức buổi họp với giáo viên để giới thiệu về mô hình.
Giải đáp những thắc mắc của giáo viên để có sự nhất trí của giáo viên cùng thực hiện mô hình.

Cùng giáo viên thảo luận những khó khăn có thể gặp phải và tìm phương án giải quyết.
Xây dựng kế hoạch thực hiện.
Chuẩn bị sẵn các câu hỏi trọng tâm, định hướng cho lần chủ trì buổi sinh hoạt chuyên môn đầu tiên.
Giáo viên cần làm gì?
Cùng thảo luận, tìm hiểu nguyên tắc, cách thức thực hiện mô hình sinh hoạt chuyên môn mới với hiệu trưởng.
Tham gia thảo luận những khó khăn có thể gặp phải và tích cực tìm hướng giải quyết.
6.Xây dựng và thực thi kế hoạch hành động
Một buổi sinh hoạt CM có 4 nội dung chủ yếu sau:
1.Chuẩn bị bài học minh họa.
2.Tiến hành bài học minh họa và dự giờ.
3.Thảo luận chia sẻ những suy ngẫm về bài học.
4.Áp dụng vào các bài dạy hàng ngày.
Bước 4 là khâu cuối cùng của một buổi SHCM. Cứ như vậy, ta có vòng phát triển SHCM diễn ra thường xuyên tại mỗi nhà trường.
Cám ơn sự chú ý lắng nghe của
các bạn !