DE VA DAP AN HSG 9

Së gi¸o dôc - ®µo t¹o
nam ®inh
k× thi Häc sinh giái n¨m häc 2005- 2006
M«n thi : sinh häc líp 9
§Ò ®¹i trµ
Thêi gian lµm bµi 150 phót
(Kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)


Ch÷ ký Gi¸m thÞ 1……………………… Ch÷ ký Gi¸m thÞ 1……………….………
C©u 1: (3,0 ®iÓm).
Nªu nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau vÒ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë F1 vµ F2 trong lai mét cÆp tÝnh tr¹ng víi lai hai cÆp tÝnh tr¹ng cña Men §en.

C©u II: (3,0 ®iÓm).
Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh chuçi axit amin cã nh÷ng thµnh phÇn nµo tham gia? Nªu kh¸i qu¸t chøc n¨ng cña mçi thµnh phÇn ®ã?

C©u III. (3,0 ®iÓm).
BÖnh §ao lµ g×? Gi¶i thÝch c¬ chÕ sinh ra trÎ bÖnh §ao vµ lËp s¬ ®å minh ho¹. HËu qu¶ cña bÖnh §ao?

C©u IV (3,0 ®iÓm).
§Þnh nghÜa c¸c kh¸i niÖm sau, kh«ng cÇn nªu vÝ dô:
- Nuclª«tit - Ph©n ly NST - Di truyÒn liªn kÕt
- Nguyªn t¾c bæ sung - Bé NST - Tréi kh«ng hoµn toµn

C©u V (4,0 ®iÓm).
Cho biÕt hai gen n»m trong mét tÕ bµo.
Gen 1 cã 3900 liªn kÕt hi®r« gi÷a hai m¹ch ®¬n vµ cã hiÖu sè % G víi mét lo¹i Nu kh¸c lµ 10% sè Nu cña gen.
Gen 2 cã khèi l­îng ph©n tö b»ng 50% khèi l­îng ph©n tö cña gen 1, mARN do gen 2 tæng hîp cã sè Nu X gÊp 2 lÇn G, gÊp 3 lÇn U, gÊp 4 lÇn A.
1. TÝnh sè l­îng tõng lo¹i Nu cña mçi gen?
2. TÕ bµo chøa 2 gen ®ã nguyªn ph©n mét sè ®ît liªn tiÕp, m«i tr­êng néi bµo ®· cung cÊp 31500 Nuclª«tit tù do. TÝnh sè l­îng tõng lo¹i Nu tù do cung cÊp cho qu¸ tr×nh nguyªn ph©n ®ã?.

C©u VI : (4,0 ®iÓm)
Cho mét thá ®ùc cã kiÓu h×nh l«ng ®en, ch©n cao ®em lai víi ba thá c¸i ®­îc ba kÕt qu¶ sau:
- TH1 : F1 ph©n ly theo tû lÖ 3 : 3 : 1: 1
- TH2 : F1 ph©n ly theo tû lÖ 1 : 1 : 1 : 1
- TH3 : F1 ®ång lo¹t cã kiÓu h×nh l«ng ®en, ch©n cao.
BiÕt r»ng mçi gen quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng vµ n»m trªn mét nhiÔm s¾c thÓ riªng rÏ. TÝnh tr¹ng l«ng ®en lµ tréi so víi l«ng n©u, tÝnh tr¹ng ch©n cao lµ tréi so víi tÝnh tr¹ng ch©n thÊp.
BiÖn luËn vµ viÕt s¬ ®å lai cho tõng tr­êng hîp.

§Ò thi cã 01 trang
Së gi¸o dôc - ®µo t¹o
nam ®inh
h­íng dÉn chÊm
thi Häc sinh giái n¨m häc 2005- 2006
M«n thi : sinh häc líp 9
§Ò ®¹i trµ



C©u 1 (3,0 ®iÓm)


1. Nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau
- Gièng nhau.

0,50
+ PT/c vÒ c¸c cÆp tÝnh tr¹ng mang lai dÉn ®Õn F1 ®ång tÝnh vµ F2 ph©n tÝnh

0,50
+ §Òu dÉn tíi xuÊt hiÖn biÕn dÞ tæ hîp phong phó


Kh¸c nhau :



Lai 1 cÆp t2
Lai 2 cÆp t2

0,50
- F1 dÞ hîp vÒ 1 cÆp gen
- F1 dÞ hîp vÒ 2 cÆp gen

0,50
- F2 cã 4 kiÓu tæ hîp
- F2 cã 16 kiÓu tæ hîp

0,50
- F2 cã 2 kiÓu h×nh víi tû lÖ 3:1
F2 cã 4 kiÓu h×nh víi tû lÖ 9:3:3:1

0,50
- F2 cã 3 kiÓu gen
- F2 cã 9 kiÓu gen




C©u 2
(3,0 ®iÓm)

0,50
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh chuçi aa cã c¸c thµnh phÇn sau tham gia: ADN, mARN, tARN, aa, rib«xom vµ c¸c enzin.
(HS tr¶ lêi 3/6 thµnh phÇn chØ cho 0,25)


2. Chøc n¨ng cña mçi thµnh phÇn.

0,50
ADN lµ m¹ch khu«n (0,25), ch­a th«ng tin di truyÒn (0,25)

0,50
- mARN : ®Ó chi rib«x«m tr­ît qua (0,25), truyÒn th«ng tin di truyÒn tõ ADN ®Õn rib«xom (0,25)

0,50
tARN: vËn chuyÓn aa (0,25) tõ m«i tr­êng tÕ bµo chÊt ®Õn l¾p ®Æt t¹i Ri (0,25)

0,25
- aa : lµ nguyªn liÖu cña qu¸ tr×nh tæng hîp.

0,50
- enzim : xóc t¸c cho ho¹t ®éng tæng hîp (0,25), h×nh thµnh liªn kÕt gi÷a c¸c aa ®Ó t¹o chuçi (0,25)

0,25
- Ri : lµ n¬i x¶y ra qu¸ tr×nh tæng hîp, h×nh thµnh chuçi.




C©u 3
(3,0 ®iÓm)

0,50
1. BÖnh §ao lµ g×?


BÖnh §ao lµ héi chøng bÖnh do ®ét biÕn thÓ dÞ béi (0,25), thuéc d¹ng 2n + 1 = 46 + 1 = 47 NST. Chøa 3 NST sè 21 (0,25)


2. C¬ chÕ sinh trÎ bÖnh §ao vµ s¬ ®å minh ho¹

1,0
a. C¬ chÕ


Khi tÕ bµo sinh dôc 2n cña bè hoÆc mÑ gi¶m ph©n cÆp NST sè 21 kh«ng ph©n ly t¹o giao tö chøa 2NST sè 21 (n+1) (0,25). Khi thô tinh: giao tö chøa 2 NST sè 21 kÕt hîp víi giao tö b×nh th­êng (n) kh¸c giíi t¹o thµnh hîp tö chøa 3NST sè 21 (2n + 1) (0,25) vµ trÎ bÞ bÖnh §ao(0,25).


Tuæi mÑ cµng cao mµ cßn sinh con th× tØ lÖ con bÞ bÖnh §ao cµng t¨ng v× c¸c tÕ bµo sinh trøng bÞ l·o ho¸ khi gi¶m ph©n dÔ ph¸t sinh ®ét biÕn. (0,25)

0,75
b. S¬ ®å minh ho¹


P : 2NST 21 ( 2NST 21
(( ((

G: ( (( 0

F1 (((
3NST 21
(BÖnh §ao)
(HS kh«ng viÕt 2NST 21 chØ cho 0,25 , HS viÕt sai s¬ ®å kh«ng cho ®iÓm)

0,75
3. HËu qu¶


- VÒ h×nh th¸i: trÎ bÞ lïn, cæ rôt, m¸ phÖ, miÖng h¬i h¸, l­ìi thÌ lÌ ra, m¾t s©u vµ cã 1 mÝ, kho¶ng c¸ch gi÷a 2 m¾t c¸ch xa nhau, ngãn tay ng¾n (0,5) (4/8 ý chØ cho 0,25).


- VÒ sinh lý : Si dÇn, bÈm sinh vµ kh«ng cã con (0,25)

C©u 4
§Þnh nghÜa c¸c kh¸i niÖm ADN

0,5
1. Nuclª«tit: lµ ®¬n ph©n cña ADN, ARN, dµi 3,4 A0 (0,25). Trong ADN cã 4 lo¹i Nu, A, T, G, X, trong ARN cã 4 lo¹i Nu: A, U, G, X (0,25).

0,5
2. Nguyªn t¾c bæ sung: Lµ nguyªn t¸c liªn kÕt gi÷a 2 m¹ch ®¬n cña ADN (0,25). Trong ®ã A liªn kÕt víi T = 2 liªn kÕt H2 hay ng­îc l¹i, G liªn kÕt víi X = 3 liªn kÕt H2 hay ng­îc l¹i (0,25).

0,5
3. Bé NST : lµ tæ hîp toµn bé c¸c NST trong nh©n cña 1 tÕ bµo. Trong tÕ bµo sinh d­ìng b×nh th­êng mang bé NST l­ìng bé (2n) ®Æc tr­ng cho tõng lo¹i (0,25) , th× trong giao tö mang bé NST ®¬n béi (n) (0,25)

0,5
4. Ph©n ly NST x¶y ra ë kú sau. Trong nguyªn ph©n : 2 cr« matit trong tõng NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ®éng thµnh 2 NST ®¬n (0,25) råi ph©n ly vÒ 2 cùc nhê sù co rót cña sî t¬ thuéc thoi ph©n bµo. Trong gi¶m ph©n diÔn ra sù ph©n ly ®éc lËp vµ tæ hîp tù do cña c¸c cÆp NST kÐp t­¬ng ®ång vÒ hai cùc tÕ bµo (0,25).

0,5
5. Di truyÒn liªn kÕt: lµ hiÖn t­îng 1 nhãm tÝnh tr¹ng ®­îc di truyÒn cïng nhau (0,25) ®­îc quy ®Þnh bëi c¸c gen trªn mét NST cïng ph©n ly trong qu¸ tr×nh ph©n bµo (0,25).

0,5
6. Tréi kh«ng hoµn toµn:


Tréi kh«ng hoµn toµn lµ hiÖn t­îng di truyÒn trong ®ã kiÓu h×nh cña F1 biÓu hiÖn tÝnh tr¹ng trung gian gi÷a bè vµ mÑ (0,25), cßn ë F2 cã tû lÖ kiÓu h×nh lµ 1 : 2 : 1 (0,25).
(C¸c kh¸i niÖm HS diÔn ®¹t nh­ SGK vÉn cho ®iÓm tèi ®a)

C©u 5
(4,0 ®iÓm)


1. Sè Nu tõng lo¹i cña mçi gen

1,0
XÐt gen 1:


Theo ®b G – A = 10%
G + A = 50%


( céng 2 PT : G = (10% + 50%) : 2 = 30%

0,5
 VËy G = X = 30%; A = T = 20%


Gäi sè Nu cña gen lµ N ( A = T = 0,2 N


 G = X = 0,3 N

0,5
Mµ 2A + 3 G = 3900 ( 2 . 0,2 N + 3 . 0,3 N = 3900


( N = 3900 : 1,3 = 3000 N


Sè Nu tõng lo¹i gen 1 lµ :
A = T = 0,2 . 3000 = 600 Nu


 G = X = 0,3 . 3000 = 900 Nu

2,0
XÐt gen 2 :

0,25
Sè Nu gen 2 lµ
Nu

0,25
Sè Nu cña m ARN lµ
Nu

0,50
Theo bµi ra: XARN = 2 GARN ( GARN =



 XARN = 3U ( U =



 XARN = 4AARN ( AARN =


0,25
( XARN +
+
+
= 750

0,25
Gi¶i PT : Cã XARN = 360 Nu
GARN = 180 Nu

0,5
Sè Nu tõng lo¹i cña gen 2.
G = X = XARN + GARN = 360 + 180 = 540 Nu


 A = T = 750 – 540 = 210 Nu

1,0
2) Sè Nu tù do cung cÊp:

0,25
- Tæng sè Nu 2 gen lµ


 3000 + 1500 = 4.500 Nu

0,50
Gäi k lµ sè ®ît nguyªn ph©n cña tÕ bµo.


Ta cã 31.500 = 4.500 (2k – 1) (0,25)


 2k =
+1 = 8 (0,25)

0,25
VËy ph¶i cung cÊp cho tÕ bµo nguyªn ph©n lµ :


A = T = (600 + 210) (8-1) = 5670 Nu


G = X = (900 + 540) (8-1) = 10080 Nu

C©u 6
(4,0®)


Quy ­íc : A- L«ng ®en, a l«ng n©u
B- Ch©n cao, b ch©n thÊp

0,25
MÆt kh¸c 2 cÆp gen quy ®Þnh 2 cÆp tÝnh tr¹ng trªn, mçi gen n»m trªn 1 NST ( Hai tÝnh tr¹ng trªn di truyÒn ph©n ly ®éc lËp


1) F1 Ph©n ly theo tû lÖ 3 : 3 : 1 : 1


 Ta cã 3 : 3 : 1 : 1 = (3 : 1) (1 : 1)


Tõ 3 : 1. §©y lµ kÕt qu¶ cña phÐp lai 1 cÆp tÝnh tr¹ng cña Men §en.

0,25
( cã 2 T. H : P : Aa ( Aa hoÆc Bb x Bb


Tõ 1 : 1 . §©y lµ kÕt qu¶ cña phÐp lai ph©n tÝch ( cã 2 T. H

0,25
P : Aa ( aa hoÆc Bb ( bb

0,25
Nh­ vËy mçi cÆp tÝnh tr¹ng ®Òu ph©n ly theo tØ lÖ 3:1 vµ 1:1, tØ lÖ ph©n ly chung cña 2 cÆp tÝnh tr¹ng lµ 3:3:1:1 ( cã 8 kiÓu tæ hîp = 4 x 2
( kiÓu gen cho 4 lo¹i giao tö lµ: AaBb (l«ng ®en, ch©n cao)
( kiÓu gen cho 2 lo¹i giao tö lµ : Aabb (l«ng ®en, ch©n thÊp) hoÆc aaBb (l«ng n©u, ch©n cao).


Ta cã 2 S§L


P : AaBb ( Aabb


 §en – cao §en – thÊp

0,25
G AB, Ab, aB, ab Ab, ab


F1 : lËp b¶ng

0,25
TL kiÓu gen F1 : 1 AABb : 2 AaBb (
®en – cao)


 1 AAbb : 2 Aabb (
®en – thÊp)


 1 aaBb (
n©u – cao)


 1 aabb (
n©u – thÊp)


P : AaBb ( aaBb


 §en – cao N©u – cao

0,25
G : AB , A, aB, ab aB, ab


F1 : LB

0,25
TL giÓu gen F1 : 1 AaBB : AaBb (
®en –cao)


 1 aaBB : 2 aaBb (
N©u - cao)


 1 Aabb (
§en – thÊp)


 1 aabb (
n©u – thÊp)


2) F1 ph©n ly theo tû lÖ 1 : 1 : 1 : 1


 Ta cã 1 : 1 : 1 : 1 = (1 : 1) (1 : 1)

0,25
Tû lÖ (1 : 1) lµ kÕt qu¶ cña phÐp lai ph©n tÝch trªn tõng tÝnh tr¹ng
( P : Aa ( aa hoÆc P : Bb ( bb

0,25
V× thá ®ùc cã kiÓu h×nh l«ng ®en, ch©n cao ( kiÓu gen ph¶i lµ AaBb. VËy thá c¸i ph¶i cã kiÓu gen lµ aabb (kiÓu h×nh l«ng n©u, ch©n thÊp)


Ta cã S§L : P AaBb ( aabb
§en – cao N©u – thÊp

0,25
 GP : AB, Ab, aB, ab ab


F1 lËp b¶ng

0,25
TL kiÓu gen F1 AaBb (
§en – cao)


 1 Aabb (
®en – thÊp)


 1 aaBb (
N©u – cao)


 1 aabb (
n©u thÊp)

3)
F1 : 100% l«ng ®en – ch©n cao


- Do tÊt c¶ thá con F1 ®Òu cã kiÓu h×nh l«ng ®en – ch©n cao

0,25
Nªu trong kiÓu gen ®Òu ph¶i chøa Ýt nhÊt 1 gen A, 1 gen B.


- V× thá ®ùc cã kiÓu gen AaBb. Khi gi¶m ph©n cho 4 lo¹i giao tö AB, Ab, ab, ab. VËy thá c¸i lu«n sinh giao tö AB.

0,25
( KiÓu gen cña thá c¸i : AABB


Ta cã S§L : P Aa Bb ( AABB