Đề cương ngữ văn 7

Bài: Cổng trường mở ra (Lí Lan)
Như những dòng nhật kí tâm tình, nhỏ nhẹ và sâu lắng, bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của người mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người.
Bài: Mẹ tôi (ét- môn- đô đơ A- mi- xi) sinh năm 1846, mất năm 1908
“Con hãy nhớ rằng, tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình thương yêu đó.”
Bài Từ ghép
+ - Từ ghép có 2 loại: Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.
- Từ ghép chính phụ có tiếng chính và tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính. Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau.
- Từ ghép đẳng lập có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp (không phân ra tiếng chính, tiếng phụ).
+ - Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa. Nghĩa của tìư ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính.
- Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa. Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó. Bài: Liên kết trong văn bản.
- Liên kết là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản, làm cho văn bản trở nên có nghĩa, dễ hiểu.
- Để văn bản có tính liên kết, người viết (người nói) phải làm cho nội dung của các câu, các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau; đồng thời, phải biết kết nối các câu, các đoạn đó bằng những phương tiện ngôn ngữ (từ, câu,...) thích hợp.
Bài: Cuộc chia tay của những con búp bê (Khánh Hoài)
- Cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm động của hai anh em trong truyện khiến người đọc thấm thía rằng: Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn, không nên bất kì lí do gì làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên, trong sáng ấy.
Bài: Bố cục trong văn bản.
- Văn bản không thể được viết một cách tuỳ tiện mà phaả có bố cục rõ ràng. Bố cục là sự bố trí, sắp xếp các phần, các đoạn theo một trình tự, một hệ thống rành mạch và hợp lí.
- Các điều kiện để bố cục được rành mạch và hợp lí:
+ Nội dung các phần, các đoạn trong VB phải thống nhất chặt chẽ với nhau; đồng thời, giữa chúng lại phải có sự phân biệt rạch ròi.
+ Trình tự xếp đặt các phần, các đoạn phải giúp cho người viết (người nói) dễ dàng đạt được mục đích giao tiếp đã đặt ra.
- Văn bản thường được xây dựng theo một bố cục gồm 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.
Bài: Mạch lạc trong văn bản
* Văn bản cần phải mạch lạc.
* Một văn bản có tính mạch lạc là văn bản:
- Các phần, các đoạn, các câu trong VB đều nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề chung xuyên suốt.
- Các phần, các đoạn, các câu trong VB được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí, trược sau hô ứng nhằm làm cho chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc (người nghe).
Bài: Ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình.
Ca dao là những bài thơ dân gian do nhân dân lao động sáng tạo nên, phần lớn là thơ lục bát, ngắn gọn, xinh xắn, nhằm phản ánh đời sống vật chất và tâm hồn của họ trong dòng chảy thời gian.
Dân ca là những bài hát trữ tình dân gian của mỗi miền quê, có làn điệu riêng; cốt lõi lời ca là thơ dân gian được thêm tiếng láy, tiếng đệm.
Tình cảm gia đình là một trong những chủ đề tiêu biểu của ca dao, dân ca. Những câu thuộc chủ đề này thường là lời ru của mẹ, lời của cha mẹ, ông bà nói với con cháu, lời của con cháu nói về cha mẹ, ông bà và thường dùng các hình ảnh so sánh, ẩn dụ quen thuộc đề bày tỏ tâm tình, nhắc nhở về công ơn sinh thành, về tình mẫu tử và tình anh em ruột thịt
Bài: Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người.
Những câu hát về tình yêu quê hương,