Đáp án HSG Nam Định 2011

SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO
NAM ĐỊNH

KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9
NĂM HỌC 2010 – 2011
HƯỚNG DẪN VÀ BIỂU ĐIỂM CHẤM Môn: SINH HỌC 9
(Đề thi chính thức)


I/ Phần Trắc nghiệm (2,0 điểm)

Câu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Ý đúng
A
C
D
D
C
B
B
B

Điểm
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25


II/ Phần Tự luận (18,0 điểm)

Câu
Nội dung
Điểm

Câu 1:
(2,0 điểm).



Menđen làm thí nghiệm lai một cặp tính trạng đã rút ra được quy luật phân li hay còn gọi là quy luật giao tử thuần khiết. Em hãy cho biết nội dung của quy luật đó?
Để giải thích kết quả thí nghiệm lai một cặp tính trạng, Menđen cho rằng mỗi tính trạng trên cơ thể do một cặp nhân tố di truyền (sau này gọi là gen) quy định. Hãy dùng thuyết di truyền nhiễm sắc thể giải thích kết quả thí nghiệm này?


a)
Nội dung quy luật phân li: Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P.
(1,00 điểm)

b)
Giải thích thí nghiệm:
Trong tế bào, các nhiễm sắc thể tồn tại thành từng cặp tương đồng, do đó gen cũng tồn tại thành từng cặp alen (cặp gen tương ứng), nghĩa là mỗi nhiễm sắc thể mang một alen.
Trong giảm phân, sự phân li của cặp nhiễm sắc thể tương đồng chứa cặp alen (trong thí nghiệm kí hiệu là A và a), dẫn đến sự phân li của cặp alen do đó 2 loại giao tử được tạo ra ở F1 có tỉ lệ 1:1.
Trong thụ tinh, các giao tử đực và cái tổ hợp tự do với nhau, khôi phục lại cặp nhiễm sắc thể tương đồng.
Ở F1 mang kiểu gen dị hợp có cả 2 gen A và a, nhưng gen trội A lấn át a nên chỉ biểu hiện kiểu hình trội. Ở F2 cho tỉ lệ kiểu hình 3 trội : 1 lặn. (HS có thể viết sơ đồ lai thay cho ý này).


(0,25 điểm)

(0,25 điểm)

(0,25 điểm)

(0,25 điểm)

Câu 2:
(2,0 điểm).



Biến dị tổ hợp là gì? Cho phép lai P: Aabb × aaBb cho thế hệ con là biến dị tổ hợp có kiểu gen như thế nào?
Tại sao các loài sinh sản giao phối, biến dị lại phong phú và đa dạng hơn những loài sinh sản vô tính?


a)
Biến dị tổ hợp là loại biến dị phát sinh trong quá trình sinh sản hữu tính, do sự sắp xếp lại (tổ hợp lại) các gen trong kiểu gen của bố mẹ.
Phép lai: P: Aabb × aaBb
G: Ab, ab aB, ab
F1: AaBb ; Aabb; aaBb ; aabb
Là biến dị tổ hợp có kiểu gen: AaBb ; aabb
(0,5 điểm)


(0,25 điểm)

(0,25 điểm)

b)
* Loài sinh sản giao phối: có biến dị phong phú hơn loài sinh sản vô tính vì:
Loài sinh sản giao phối: quá trình sinh sản cần trải qua giảm phân phát sinh giao tử và quá trình thụ tinh.
+ Quá trình giảm phân cho nhiều kiểu giao tử khác nhau về nguồn gốc nhiễm sắc thể.
+ Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử trong thụ tinh đã tạo ra các hợp tử mang những tổ hợp nhiễm sắc thể khác nhau.
* Loài sinh sản vô tính: cơ sở di truyền là quá trình nguyên phân nên con sinh ra giống mẹ về kiểu gen.


(0,25 điểm)

(0,25 điểm)
(0,25 điểm)

(0,25 điểm)

Câu 3 :
(2,0 điểm).



Hãy giải thích vì sao nhiễm sắc thể được coi là cơ sở vật chất chủ yếu của hiện tượng di truyền và biến dị cấp độ tế bào?



 Nhiễm sắc thể được coi là cơ sở vật chất chủ yếu của hiện tượng di truyền và biến dị cấp độ tế bào vì:
- NST có khả năng lưu giữ và bảo quản thông tin di truyền:
+ NST có cấu trúc