Cơ chế xác định giới tính

Chào mừng quý thầy cô về
dự giờ hội giảng
Môn sinh học 9
L?p 92
Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi: So sánh quá trình phát sinh giao tử đực và cái ở động vật ?
a. Giống nhau:
- Các tế bào mầm đều nguyên phân liên tiếp nhiều lần.
Tinh nguyên bào và noãn nguyên bào đều trải qua giảm phân hình thành giao tử.
b. Khác nhau:
Từ 1 tinh nguyên bào tạo bốn tinh trùng.
- Từ 1 noãn nguyên bào tạo một trứng và ba thể cực.
Có bao giờ các em tự hỏi: Tại sao tôi sinh ra không phải là con trai mà là con gái hoặc vì sao tôi không phải là con gái mà lại là con trai? Cơ chế nào xác định giới tính ở sinh vật? Liệu có cách nào làm thay đổi giới tính không? Để trả lời được tất cả các câu hỏi này sau khi các em học xong nội dung tiết 12:





TIẾT 12:
CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
X
X
X
Y
Quan sát Bộ NST ruồi giấm. Hãy cho biết:
Điểm giống và khác nhau của bộ NST
giới tính ở ruồi giấm đực và cái ?
1/ Giống nhau:
- Số lượng: Có 8 NST
- Hình dạng: 1 cặp hình hạt
2 cặp hình V
2/ Khác nhau về cặp NST giới tính:
- Con đực: 1 chiếc hình que, và 1 chiếc hình móc.
- Con cái: 1 cặp hình que.
Quan sát Hình 12.1. Bộ NST ở người.
Bộ NST người có bao nhiêu cặp NST? Theo em cặp NST nào là NST thường và NST giới tính ?. Nhận xét hình dạng NST đó?
Bộ NST người
Nữ
Nam
Thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập sau.
So sánh điểm khác nhau giữa NST thường và NST giới tính ?
Chỉ có 1 cặp
Có nhiều cặp
-Có thể tương đồng(XX) hoặc không tương đồng(XY).
-Các cặp NST giới tính ở cá thể đực và cái khác nhau.
- Luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng.

- Các cặp NST thường ở cá thể đực và cái hoàn toàn giống nhau.
Mang gen quy định tính trạng liên quan và không liên quan đến giới tính
Mang gen quy định các tính trạng thường
TIẾT 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I.Nhiễm sắc thể giới tính:
- Trong tế bào lưỡng bội bên cạnh NTS thường còn có một cặp NST giới tính:
+ Cặp NST giới tính tương đồng XX hoặc không tương đồng XY.
+ Chức năng: Mang gen quy định tính trang liên quan và không liên quan đến giới tính.

TIẾT 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH :
Con gái
Con trai
HSinh nghiên cứu kênh thông tin SGK, Quan sát Hình 12.2 trả lời các câu hỏi:
1.Có mấy loại trứng và tinh trùng được tạo ra qua giảm phân ?
- Mẹ sinh ra 1 loại trứng 22A+ X
- Bố sinh ra 2 loại tinh trùng 22A+X và 22A+Y
2.Sự thụ tinh giữa trứng và tinh trùng nào tạo ra hợp tử phát triển thành con trai hay con gái ?
Khi thụ tinh: Nếu tinh trùng X kết hợp với trứng tạo hợp tử XX phát triển thành con gái.Nếu tinh trùng Y kết hợp với trứng tạo hợp tử XY phát triển thành con trai.
Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là 1:1 ?
- Vì 2 tinh trùng tạo ra với tỷ lệ ngang nhau và chúng tham gia thụ tinh với xác suất ngang nhau.
Quan niệm cho rằng người mẹ quyết định sinh con trai hay con gái là đúng hay sai? Vì sao?
Người mẹ quyết định sinh con trai hay con gái là không đúng. Vì người mẹ chỉ tạo ra 1 trứng là 22A + X. Người bố tạo 2 loại tinh trùng là 22A + X và 22A + Y. Sự thụ tinh giữa trứng với tinh trùng X sinh ra con gái, còn thụ tinh giữa trứng với tinh trùng Y sinh ra con trai.
Tính đực hay cái được qui định bởi cặp NST giới tính.

Sơ đồ cơ chế NST xác định giới tính ở người:
- Cơ chế xác định giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh.
TIẾT 12: CƠ CHẾ XAC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
Quan sát hình ảnh và đọc các thông tin sau đây:
Dùng Metyl testosteron (hoocmôn sinh dục) tác động vào cá vàng cái có thể làm cá cái biến thành cá đực.
Trứng rùa ủ ở nhiệt độ dưới 280 C sẽ nở thành con đực, còn ở nhiệt độ trên 32 0 C thì nở thành con cái.
Cây thầu dầu trồng trong ánh sáng cường độ yếu thì số hoa đực giảm
Từ các hình ảnh đã quan sát em hãy cho biết những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính ?
Tại sao người ta có thể điều chỉnh tỉ lệ đực: cái ở vật nuôi ? Điều đó có ý nghĩa gì trong thực tiễn?
Vì các nhà chăn nuôi đã nắm được những yếu tố môi trường bên trong và môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính.
- Ý nghĩa phù hợp với nhu cầu thực tiễn con người.
I. Nhiễm sắc thể giới tính:
II. Cơ chế NST xác định giới tính:
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính:
- Môi trường ngoài: Nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, hoàn cảnh thụ tinh…
- Môi trường trong: Các loại hoocmon sinh dục.
- Ý nghĩa: giúp con người chủ động điều chỉnh tỉ lệ đực: cái ở vật nuôi và cây trồng phù hợp với mục đích sản xuất.
Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh : Cơ chế NST xác định giới tính ở người.
44A + XY
22A + X
44A + XX
22A + X
22A + Y
44A + XX
44A + XY
CŨNG CỐ:
Câu 2 : Hoàn thành bảng sau : Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính
1. Tồn tại nhiều cặp trong tế bào lưỡng bội
2. Tồn tại thành từng cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY)
3. Chủ yếu mang gen qui định giới tính của cơ thể.
DẶN DÒ:
Học thuộc bài.
Làm bài tập 1,2,3,4,5 SGK/ Trang 41
Soạn bài mới “ Di truyền liên kết” với nội dung:
+ Tại sao phép lai giữa ruồi đực F1 được gọi là phép lai phân tích.
+ Hiện tượng di truyền liên kết là gì? Đã bổ sung cho quy luật phân li độc lập Men đen như thế nào?