CHUYEN DE TOAN

CHUYÊN ĐỀ
DẠY HỌC MÔN TOÁN 2-3 THEO CHUẨN KIẾN THỨC KỸ NĂNG
I-ĐẶT VẤN ĐỀ:
Bộ GD &ĐT đã có những văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình SGK và chỉ đạo dạy học phù hợp với đối tượng HS ở các vùng miền khác nhau như công văn số 896 ngày 13/2/2006 về hướng dẫn điều chỉnh dạy và học cho HS Tiểu học; quyết định số 16/2006 của Bộ GD về chương trình GD phổ thông cấp Tiểu học; công văn số 9832/BGD ngày 1 tháng 9 năm 2006 về hướng dẫn thực hiện các chương trình môn học từ lớp 1 – lớp 5. Thực hiện vận dụng chương trình SGK để dạy học cho các đối tượng HS khác nhau như đối tượng giỏi – khá – TB - yếu trong môn Toán cũng như các môn học khác là điều mà mỗi giáo viên chúng ta đang quan tâm.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng dạy học, tạo điều kiện thuận lợi cho GV và CBQL. Bộ GD đã biên soạn tài liệu hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức-kĩ năng các môn học ở tiểu học. Đây là giải pháp cơ bản trong hệ thống các giải pháp đảm bảo cho việc dạy học ở tiểu học đạt mục tiêu đề ra, góp phần khắc phục tình trạng quá tải trong giảng dạy, từng bước ổn định và nâng cao chất lượng GD tiểu học.
Chúng ta đã biết rằng không có phương pháp nào là phương pháp vạn năng, không có phương pháp dạy học nào chung cho tất caû các bài học trong môn học và cho mọi đối tượng học sinh.
Nhưng đối với chương trình và sách giáo khoa , yêu cầu đặt ra đối với giáo viên là phải thực sự đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực caùc hoạt động học tập cuả học sinh ,còn giáo viên chỉ là người tổ chức, hướng dẫn để hoạt động học tập diễn ra “ nhẹ nhàng hơn, tự nhiên hơn và chất lượng hơn” nhằm phát huy khả năng tư duy, tự tìm tòi, tự khám phá tri thức của học sinh.Vì vậy người giáo viên cần tổ chức cho học sinh các hoạt động học tập, để trên cơ sở đó học sinh tự phát hiện, tự giải quyết vấn đề của bài học một cách nhanh nhẹn, nhạy bén để tự chiếm lĩnh kiên thức mới. Học sinh vận dụng các kiến thức đã học trong thực hành
theo năng lực của từng cá nhận với sự tổ chức hướng dẫn, hợp tác hợp lý của giáo viên và sự trợ giúp đúng mức của các thiết bị dạy học và đồ dùng học tập, làm cho học sinh biết cách tư duy sáng tạo và tự tin làm nền tảng vững chắc cho các lớp học kế tiếp có chương trình cao hơn. Xuất phát từ yeâu caàu vaø ý nghĩ đó, từ quá trình dạy học và nhất là xuất phát từ thực tế nội dung chương trình môn toán dạy như thế nào để tất cả HS đều đạt chuẩn và HS khá giỏi cần đạt được trên chuẩn? Khối chúng tôi đưa ra: “Một số biện pháp nhằm dạy tốt môn Toán lớp 2- 3 theo chẩn KT-KN ”.
II-THỰC TRẠNG:
1.Thuận lợi:
-Tất cả học sinh khối 2-3 đều có sách giáo khoa và vở bài tập.
-Giáo viên nhiệt tình,gần gũi, thương yêu học sinh và ham học hỏi.
-GV xác định đúng chuẩn kiến thức- kỹ năng cần đạt cho HS qua tiết dạy, tạo được hứng thú cho HS tích cực tham gia luyện tập, nắm được kiến thức kỹ năng cơ bản . Vận dụng tốt phương pháp dạy học phù hợp đối tượng, theo dõi giúp đỡ HS yếu kịp thời. Tiết dạy đạt hiệu quả .
- 50 % giáo viên trong khối đã có nhiều năm giảng dạy nên đã rút ra được nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy.
2. Khó khăn:
- Do sự phát triển nhận thức của học sinh không đồng đều.
- Sức tập trung trong giờ học chưa cao.
- Về số học nhiều em còn học vẹt bảng cộng, trừ, nhân, chia.
- Về giải toán có lời văn và giải toán có nội dung hình học thì tư duy còn hạn chế. Thường là một số học sinh không đọc đề toán hoặc có đọc đề nhưng chưa suy nghĩ, chỉ đọc một cách máy móc nên chưa xác định được yêu cầu đề toán cho biết những gì và bài toán yêu cầu làm gì ?
III- CÁC GIẢI PHÁP:
A-Đối với giáo viên:
- Khi soạn bài, cần xác định rõ mục tiêu của bài học theo chuẩn kiến thức-kĩ năng, GV phải xác định rõ số lượng BT để HS đạt chuẩn, trên chuẩn, vượt chuẩn là BT nào trong nội dung bài học, phải phân loại đối tượng HS cho phù hợp. Trong tài liệu đã hướng dẫn rất rõ tên bài dạy, yêu cầu cần đạt, ghi chú. Cột ghi chú đề cập tới những bài tập, HS cần làm ở mỗi tiết học để đạt chuẩn kiến thức – kĩ năng sau tiết học mà có HS chưa làm được các bài tập ở cột ghi chú thì HS đó chưa đạt yêu cầu, còn đối với HS khá, giỏi thì phải hoàn thành các BT ở cột ghi chú, GV phải yêu cầu làm thêm 1 số bài khác.
Ví dụ 1: Bài: Phép cộng các số trong phạm vi 10 000 (lớp 3).
- Phần đóng khung xanh trong SGK và BT 1, 2 là yêu cầu cần đạt.BT 3,4 là BT nâng cao dành cho đối tượng HS khá, giỏi.
Ví dụ 2: Bài: Một tổng chia cho một số.
- Bài 1, 2 không yêu cầu HS học thuộc tính chất mà chỉ yêu cầu HS thực hiện đúng các phép tính là đã đạt chuẩn.
- Khi đã xác định được mục tiêu bài dạy giáo viên nghiên cứu lựa chọn các biện pháp dạy học phù hợp để đạt được yêu cầu đặt ra sao cho vừa đảm bảo chuẩn kiến thức vừa đảm bảo thời gian từng tiết học.
- GV cần có phương pháp dạy học phù hợp nhưng phải chú ý lấy việc luyện tập cho học sinh là phương pháp chủ yếu .
- Về số học: + Đối với lớp 2 . Giáo viên cần chú ý luyện tập cho các em phải thuộc bảng cộng , trừ trong phạm vi 20, bảng nhân chia từ 2-5 cả khi nói và viết, kỹ thuật đặt tính hàng dọc có nhớ, không nhớ. Khi hỏi tới phép tính cộng trừ trong phạm vi 20 các em không còn phải đếm bằng ngón tay, gạch ra bàn …. Mà cần trả lời được ngay : VD : 7 + 5 = 12.
- Giáo viên cần xây dựng nề nếp tự học cho các em, tăng cường kiểm tra và yêu cầu làm thêm các bài tập Trong VBT .Thường xuyên kiểm tra việc thực hiện của học sinh để có biện pháp giúp đỡ kịp thời .
- Đối với lớp 3 : Ngoài việc ôn luyện kiến thức lớp 1, 2 học thuộc bảng nhân từ 6 -10 GV cần chú ý tăng thời lượng ôn tập kỹ thuật thực hiện phép nhân, chia hàng dọc theo quy định của chương trình . Đây là một phần rất khó đối với HS đòi hỏi GV phải kiên trì hướng dẫn các em, nhất là thực hiện chia hàng dọc . Tổ chức tốt việc tự học theo nhóm vào 15 phút đầu giờ dành thời lượng để ôn bảng cộng trừ nhân, chia để các em tái hiện nhanh khi sử dụng .( Hạn chế đọc vẹt ).
-Về giải toán:
+Tổ chức cho học sinh đọc và tìm hiểu đề.
+ Hướng dẫn học sinh tóm tắt bài toán.
+ Gợi mở để học sinh tìm phương pháp giải toán.
+ Hướng dẫn học sinh trình bày bài giải.
- Khi ra đề kiểm tra,cần bám sát chuẩn kiến thức-kĩ năng các môn học, tránh ra đề quá cao hoặc quá thấp so với chuẩn.
- Giáo viên phải nắm vững từng loại bài học hay từng tiết dạy của môn học để từ đó nghiên cứu cách thực hiện khác nhau.
- Việc vận dụng phương pháp mới tổ chức nhiều hình thức luyện tập làm cho lớp học sinh động, vui vẻ hơn nhưng kết quả lại hạn chế vì lạm dụng nhiều. Vì thế cần lấy luyện tập cá nhân là chính , chỉ thực hiện nhóm khi vượt quá khả năng của cá nhân . Chỉ hướng dẫn khi có nhiều HS không làm được. Dành thời gian để làm việc với những các nhân học sinh yếu. Tổ chức hình thức trò chơi hay thi đua với những bài tập dành cho học sinh khá, giỏi.
Ví dụ: Bài 100 trừ đi một số (Trang 71 toán2)
Bài 3 dành cho học sinh khá giỏi thực hiện như sau:
- Bài 3: Một cửa hàng buổi sáng bán được 100 hộp sữa, buổi chiều bán được ít hơn buổi sáng 24 hộp sữa . Hỏi buổi chiều cửa hàng đó bán được bao nhiêu hộp sữa ?
2 học sinh đọc cả lớp đọc thầm (1 phút ).
Cho học sinh thảo luận nhóm tóm tắt bài.
Giáo viên vừa hỏi vừa ghi tóm tắt lên bảng . Cho một học sinh nhìn lại toám tắt đọc lại đề toán sau đó cho học sinh làm bảng con .
Ví dụ : Toán lớp 3 khi dạy bài : Nhân số có ba chữ số với số có một chữ số ( Trang 55).
Ở bài toán này chúng tôi sẽ chia học sinh ra nhiều đối tượng để áp dụng bài dạy cho phù hợp với chuẩn kiến thức :
Bài tập 1: Chúng tôi yêu cầu học sinh cả lớp làm việc cá nhân ( làm bảng con )
Bài tập 2 ( cột a) : Chúng tôi yêu cầu học sinh làm vào vở đối với học sinh cả lớp
Bài tập 2 ( cột b): Chúng tôi yêu cầu học sinh thi đua theo dãy bàn bài này dành cho học sinh khá , giỏi .
Bài tập 3: Chúng tôi yêu cầu học sinh làm viêc theo nhóm 6 ( với bài toán này thi nếu làm viêc cá nhân thi qua sức đối với các em học sinh yếu nên tôi cho học sinh làm nhóm để các khá , giỏi trợ giúp cho các em yếu )
Bài 4: Chúng tôi yêu cầu học sinh làm việc theo nhóm đôi
-Việc giúp học sinh tường minh một số vấn đề toán học là rất khó cho cả người dạy và người học, như vậy khi dạy cần tăng cường thời lượng hướng dẫn kỹ thuật tính hoặc vận dụng công thức( khi đã hình thành xong ) để giải các bài tập
Ví dụ : Khi chúng tôi dạy bài : Đơn vị đo độ dài của lớp 3 trang 45.
Chúng tôi chia học sinh ra nhiều đối tượng để áp dụng bài dạy cho phù hợp với chuẩn kiến thức và kĩ năng.
Ở bài tập 1 (dòng 1,2,3): yêu cầu học sinh làm miệng ( dành cho học sinh cả lớp )
Bài tập 1( dòng 4,5) bài này dành cho học sinh khá , giỏi . Chúng tôi sẽ chia học sinh ra thành 2 nhóm sau đó cho học sinh chơi trò chơi với tên gọi là “ người thắng cuộc” đội nào trả lời nhanh và đúng thi đội đó tháng cuộc .
Bài tập 2: ( dòng 1,2,3): Dành cho học sinh cả lớp . Chúng tôi Tôi yêu cầu học sinh làm theo nhóm cặp bàn rồi viết kết quả thảo luận vào bảng nhóm .
Bài tập 2( dòng 4) Dành cho học sinh khá giỏi . Chúng tôi Tôi sẽ cho học sinh chơi trò chơi “ Ai nhanh nhất”ai trả lới nhanh và đúng thì người đó là người thắng cuộc.
Bài tập 3( dòng 1,2 ) dành cho học sinh cả lớp . Chúng tôi yêu cầu học sinh làm vào vở .
Bài tập 3 ( dòng 3) dành cho học sinh khá giỏi yêu cầu học sinh thi đua .
Ví dụ: Khi dạy bài : Chu vi hình chữ nhật ( lớp 3 trang 87)
Ở bài tập 1: Chúng tôi yêu cầu học sinh làm bài theo nhóm bàn ( dành cho học sinh cả lớp )
Bài tập 2: yêu cầu học sinh làm vào vở ( dành cho học sinh cả lớp).
Bài tập 3: Học sinh làm việc cá nhân( dành cho học sinh cả lớp ).
Tăng cường bồi dưỡng ý thức tự quản và tự học .
GVCN xây dựng nề nếp tự học, tự quản cho học sinh chú ý nhắc nhở các em ôn luyện các kiến thức đã học để vận dụng khi cần thiết. Tránh hiện tượng đọc vẹt đồng thanh nhưng khi hỏi tới không nhớ được.
Hướng dẫn các em ôn tập theo tổ qua hình thức hỏi , đáp …. Theo dõi, tổ chức thành phong trào thi đua tạo sự hứng thú khi HS tham gia học tập .
- GV phát huy năng lực tư duy độc lập, khả năng tự học của học sinh. Sử dụng triệt để các bài tập trong các tiết học, giúp học sinh tự tìm tịi, pht hiện kiến thức mới v chiếm lĩnh kiến thức có hiệu quả.
- Tăng cường sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học phù hợp có hiệu quả trong mỗi tiết học. Việc sử dụng đồ dùng dạy học phải đúng lúc, đúng chỗ, tránh tình trạng lạm dụng, sử dụng một cách tràn lan hoặc chỉ trưng bày hay sử dụng một cách hình thức không có hiệu quả.
- Khi khai thác bài mới GV chuẩn bị hệ thống câu hỏi, rõ ràng, dễ hiểu, phù hợp với đối tượng học sinh phát huy được tính tích cực, độc lập tư duy của học sinh.
- Liên hệ bài giảng để giáo dục HS sát với thực tế cuộc sống hng ngày của các em ví dụ dạy bài về thời gian, xem đồng hồ, xem lịch…
- Mỗi phương pháp và hình thức dạy học có mặt mạnh và mặt hạn chế riêng. Vì vậy không nên lạm dụng một phương hoặc một hình thức dạy học nào. Căn cứ vào đặc thù học sinh từng lớp mà giáo viên có cách tiến hành cho phù hợp, tùy điều kiện cụ thể có khả thi mà thực hiện cho hiệu quả.
B- Đối với học sinh:
- Chuẩn bị đồ dùng học tập đầy đủ.
- Học sinh có sự chuẩn bị trước bài ở nhà thật chu đáo.
- Tham gia các hoạt động học tập tích cực.
- Cần áp dụng bài học vào cuộc sống hàng ngày.
IV- QUY TRÌNH BÀI SOẠN:
Bài.................
1 Mục tiêu:
- Kiến thức .
- Kĩ năng.
- Thái độ .
2. Chuẩn bị:
- Giáo viên: ............
- Học sinh: ..............
3. Các hoạt động dạy học:
* Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra kiến thức bài trước hoặc kiến thức liên quan.
* Dạy bài mới: Đối với bài lí thuyết.
- Hoạt động 1: Khai thác bài mới.
- Hoạt động 2: Bài tập.
+ Đối với bài luyện tập :
- Củng cố kiến thức đã học qua các bài tập.
* Củng cố (dặn dò) :
- Hệ thống lại kiến thức hoặc trò chơi.
V- TÀI LIỆU THAM KHẢO ĐỂ VIẾT CHUYÊN ĐỀ
Tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng các môn học ở tiểu học
- Sách giáo khoa Toán lớp 2 -3.
- Sách giáo viên toán lớp 2 -3.
- Phương pháp dạy học các môn học ở lớp 2 -3.
- Tham khảo chuyên đề trường bạn.