Chuyên đề GDTNMTBD môn Lịch sử

1
T?P HU?N
Tớch h?p Giỏo d?c
T�i nguyờn, mụi tru?ng bi?n, h?i d?o trong mụn
L?ch s? & D?a lớ
(ph?n L?ch s?)

Qu?ng Nam; 11-12/11/2013
2
Chương trình:
3
Mục tiêu
1/ Học viên cần biết và hiểu:
- Mục tiêu, nội dung giáo dục TN, MT BĐ trong môn học.
- Phương pháp và hình thức dạy học lồng ghép, tích hợp. giáo dục TN, MT BĐ trong môn học.
- Cách khai thác nội dung và soạn bài để dạy học lồng ghép, tích hợp giáo dục TN, MT BĐ trong môn học.
2/ Học viên có khả năng:
- Phân tích nội dung, chương trình môn học, từ đó xác định các bài có khả năng lồng ghép, tích hợp giáo dục TN, MT BĐ trong môn học.
- Soạn bài và dạy học (môn học) theo hướng lồng ghép, tích hợp giáo dục TN, MT BĐ .
- Tích cực thực hiện dạy học lồng ghép, tích hợp giáo dục TN, MT BĐ vào môn học.
4
Phần I: Khái niệm – Nguyên tắc – Mức độ:
* Khỏi ni?m: Tích hợp là sự hoà trộn nội dung GD TN, MT BD vào nội dung bộ môn thành một nội dung thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau.
* Các nguyên tắc tích hợp:
- Nguyên tắc 1. Tích hợp nhung không làm thay đổi đặc trung của môn học, không biến bài học bộ môn thành bài học GD TN, MT BD .
- Nguyên tắc 2. Khai thác nội dung GD TN, MT BD có chọn lọc, có tính tập trung vào chưuơng, mục nhất định, không tràn lan tuỳ tiện.
- Nguyên tắc 3. Phát huy cao độ các hoạt động tích cực nhận thức của học sinh và kinh nghiệm thực tế m� các em đã có, tận dụng tối đa mọi khả năng để học sinh tiếp xúc với TN, MT BD.
Nguyên tắc tích hợp
Nguyên tắc 1: Tích hợp nhưng không
làm thay đổi đặc trưng của môn học.
Nguyên tắc 2 : Khai thác nội dung giáo dục
TN, MT BĐ có chọn lọc, có tính tập trung vào
bài nhất định, không tràn lan tuỳ tiện
Nguyên tắc 3 : Phát huy cao độ các hoạt động
tích cực nhận thức của học sinh và kinh
nghiệm thực tế của các em.
Nguyên tắc
tích hợp.
6

* Các mức độ tích hợp nội dung GDTN,MT BĐ:

a. Møc ®é toµn phÇn: Môc tiªu vµ néi dung cña bµi trïng hîp phÇn lín hay hoµn toµn víi néi dung GD TN, MT BĐ .
b. Møc ®é bé phËn: ChØ cã mét phÇn bµi häc cã néi dung GD TN, MT BĐ , ®­ưîc thÓ hiÖn b»ng môc riªng, mét ®o¹n hay mét vµi c©u trong bµi häc.
c. Møc ®é liªn hÖ: C¸c kiÕn thøc GD TN, MT BĐ kh«ng ®­îc nªu râ trong SGK như­ng dùa vµo kiÕn thøc bµi häc, GV cã thÓ bæ sung, liªn hÖ c¸c kiÕn thøc GD TN, MT BĐ.
Mức độ tích hợp
Mức độ toàn phần
Mục tiêu và nội dung của bài trùng hợp phần lớn hay hoàn toàn với nội dung GD TN, MT BĐ
Chỉ có một phần bài học có nội dung GD TN, MT BĐ, được thể hiện bằng mục riêng, một đoạn hay một vài câu trong bài học.
Các kiến thức GD TN, MT BĐ không được nêu rõ trong SGK nhưng dựa vào kiến thức bài học, GV có thể bổ sung, liên hệ các kiến thức GD TN, MT BĐ
Mức độ bộ phận
Mức độ liên hệ
8

PHẦN II
TÍCH HỢP GDTN, MT BĐ TRONG PHÂN MÔN LS

Mục tiêu, hình thức và phương pháp d¹y häc tÝch hîp GDTN, MT BĐ trong m«n LÞch sö
Ho¹t ®éng 1
+ Căn cø vµo môc tiªu, néi dung chương trình phân m«n LÞch sö cÊp tiÓu häc, anh/chị h·y thùc hiÖn nhiÖm vô sau:
1. X¸c ®Þnh môc tiªu GDTN, MT BĐ trong pm«n LS
2. Nªu phương thøc d¹y häc tÝch hîp GDTN, MT BĐ trong pm«n LS.
9
I. Mục tiêu, phương thức tích hợp GDTN, MT BĐ trong phân môn LÞch sö
1.Mục tiêu: Giúp cho HS:
- Hiểu biết ban đầu về biển, hải đảo, tài nguyên, môi trường, chủ quyền biển, hải đảo đối với con người và lịch sử.
- Nhận biết được những tác động của con người khi sử dụng tài nguyên, môi trường biển, hải đảo.
- Hình thành và phát triển một số kỹ năng về TN, MT HĐ theo hướng tích cực.
- Bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý thức bảo vệ chủ quyền biển, hải đảo của Tổ quốc.
10
I. Mục tiêu, phương thức tích hợp GDTN, MT BĐ trong phân môn LÞch sö
2./Phương thức:
Tích hợp trong môn học nhưng luôn phải đảm bảo:
- Ba nguyên tắc tích hợp:
*Không làm thay đổi nội dung môn học
*Tích hợp có chọn lọc, có tập trung
*Phát huy tính tích cực và kinh nghiệm thực tế
- Ba mức độ tích hợp:
*Toàn phần
*Bộ phận
* Liên hệ

11

PHẦN II
TÍCH HỢP GDTN, MT BĐ TRONG PHÂN MÔN LS

Mục tiêu, hình thức và phương pháp d¹y häc tÝch hîp GDTN, MT BĐ trong pm«n LÞch sö
Ho¹t ®éng 2
+ Căn cø vµo môc tiªu, néi dung chương trình m«n LÞch sö & ĐÞa lÝ (phần Lịch sử) cấp tiÓu häc, anh/chị h·y thùc hiÖn nhiÖm vô sau:
1. Các hình thức GDTN, MT BĐ trong pm«n LS.
2. Nªu phương pháp d¹y häc tÝch hîp GDTN, MT BĐ trong pm«n LS.
3. X¸c ®Þnh cách dạy các dạng bài (theo mức độ tích hợp ) trong pm«n LS?
12


II. Hình thức và phương pháp tớch h?p Giỏo d?c
TN, MT BD


1. Hình thức tổ chức
Cú hai hình thức t? ch?c d?y h?c:

13

* Dạy học ngoài thiên nhiên:

Kết quả cao hơn ? Trong môi truờng thực tế, HS sẽ có đuợc những cảm xúc thật sự về cảnh quan thiên nhiên, có đưuợc những liên tuởng chính xác, chân thực về những vấn đề tớch h?p ? các em thể hiện những hành vi thiết thực nhất.
14

*Dạy học trong lớp:
Là hình thức được sử dụng thuờng xuyên trong quá trình dạy học ? TH vỡ :
+ Do HS tiểu học còn nhỏ,
+ Thời gian dành cho việc dạy học nội dung giáo dục tớch h?p cũng không nhiều


15
Lưu ý :
Để giờ học mang tính thực tiễn và đạt hiệu quả cao giáo viên cũng có thể t? ch?c tham quan ho?c điều tra kh?o sỏt th?c t? ngoài giờ học thông qua sách, báo, trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc quan sát trực tiếp tại nơi các em sinh sống.
16

2. Phuong phỏp

Nội dung GD TN, MT BD du?c tích hợp trong nội dung môn học.
Vì vậy các phuơng pháp GD TN, MT BD cũng chính là các phuơng pháp dạy học bộ môn.
Chỳng ta s? chỉ đề cập đến một số phưuơng pháp để GD TN, MT BD đạt hiệu qu?:
17



2.1. Phuơng pháp tham quan, điều tra kh?o sỏt th?c t?:
- GV tổ chức và huớng dẫn HS tham quan ho?c tìm hiểu một vấn đề và sau đó dựa trên các thông tin thu thập đuợc tiến hành phân tích, so sánh, khái quát để rút ra kết luận, nêu ra các giải pháp hoặc kiến nghị.
- PP điều tra nhằm giúp HS :
*tìm hiểu đuợc thực trạng l?ch s? địa phuơng
*phát triển kỹ năng điều tra thực trạng cho HS.
18
2.2. Phuơng pháp thảo luận
- PP thảo luận : GV tổ chức đối thoại giữa HS và GV hoặc giữa HS và HS nhằm huy động trí tuệ của tập thể để giải quyết một vấn đề do môn học đặt ra.
Trong PP thảo luận :
*HS giữ vai trò chủ động, đề xuất ý kiến, thảo luận, tranh luận.
*GV giữ vai trò nêu vấn đề, gợi ý khi cần thiết và tổng kết thảo luận.
- PP thảo luận nhằm giúp học sinh
*huy động trí tuệ của tập thể để tìm hiểu những vấn đề mà mình khám phá đuợc
*từ đó cùng nhau đưua ra những kiến nghị, những giải pháp phù hợp với thực trạng và khả năng thực hiện của các em.
19
2.3. Phư¬ng ph¸p ®ãng vai
- PP ®ãng vai : GV tæ chøc cho HS gi¶i quyÕt 1 t×nh huèng cña néi dung häc tËp g¾n liÒn víi cuéc sèng thùc tÕ b»ng c¸ch diÔn xuÊt mét c¸ch ngÉu høng mµ kh«ng cÇn kÞch b¶n luyÖn tËp tr­ưíc.
- PP ®ãng vai cã t¸c dông rÊt lín:
* gióp HS thÓ hiÖn hµnh ®éng ph¶n ¸nh mét gi¸ trÞ giáo dục tích hợp nµo ®ã
* c¸c em ®­îc bµy tá th¸i ®é vµ cñng cè tri thøc vÒ gi¸o dôc TN, MT BĐ.
20
2.4. Phuơng pháp trực quan
- PP trực quan : sử dụng những phuơng tiện trực quan, phuơng tiện kĩ thuật dạy học trưuớc, trong và sau khi nắm tài liệu mới, khi ôn tập, củng cố, hệ thống hoá kiến thức,....
- PP trực quan cú mục đích:
* tái tạo lại hình ảnh các sự kiện, hiện tượng l?ch s?.
* giúp học sinh thấy được các v?n d? l?ch s? m?t cỏch cụ thể.
21
III. Dạy các dạng bài có nội dung tích hợp
GD TN, MT BĐ

1. Dạng bài tích hợp mức độ toàn phần:
Mục tiêu bài học không chỉ trang bị cho HS kiến thức mà còn hình thành cả những kỹ năng và thái độ tích cực đối với vấn đề TN, MT BĐ.
 Khi chuẩn bị và tổ chức dạy học, GV thiết kế và tiến hành các hoạt động dạy học đảm bảo đúng theo yêu cầu của bộ môn và đạt được mục tiêu bài học
22
2. Dạng bài tích hợp ở mức độ bộ phận:
Mục tiêu bài học thường liệt kê mục tiêu GD TN, MT BĐ cụ thể. Việc thực hiện mục tiêu của bài học nhiều khi là tiền đề để thực hiện mục tiêu giáo dục GD TN, MT BĐ .

+ Khi chuẩn bị cần: nghiên cứu kỹ nội dung bài học; xác định nội dung GD TN, MT BĐ tích hợp vào nội dung bài học là gì; thông qua hoạt động dạy học nào; chuẩn bị tư liệu, đồ dùng DH gì để việc giáo dục GD TN, MT BĐ đạt hiệu quả.
+ Khi tổ chức dạy học, GV tiến hành các hoạt động DH đảm bảo đúng theo yêu cầu bộ môn, đồng thời giúp HS hiểu, cảm nhận phần nội dung GD TN, MT BĐ một cách nhẹ nhàng…
23
3. Dạng bài tích hợp nội dung GDBVMT ở mức độ liên hệ:
Dựa vào kiến thức bài học, GV có thể bổ sung kiến thức
giáo dục GD TN, MT BĐ cho phù hợp.

+ Khi chuẩn bị cần có ý thức tích hợp, đưa ra những vấn đề gợi mở, liên hệ nhằm giáo dục cho HS hiểu biết về GD TN, MT BĐ , có kỹ năng sống và học tập bền vững.
+ Khi tổ chức dạy học, GV tiến hành các hoạt động dạy học đảm bảo đúng theo yêu cầu bộ môn, đồng thời lưu ý liên hệ, bổ sung kiến thức GD TN, MT BĐ một cách tự nhiên, phù hợp với trình độ nhận thức, khả năng hành động của HS và đúng mức tránh lan man, sa đà, gượng ép, ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu bài dạy.
24

IV. Nội dung, địa chỉ, mức độ tích hợp GDTN, MT BD trong phõn môn L?ch s?

Hoạt động 3.
+ Căn cứ vào nội dung, chương trình, sách giáo khoa LS&DL lớp 4, 5 (ph?n LS), anh/chị hãy thực hiện các nhiệm vụ sau (theo yờu c?u giao t?ng nhúm) :
*Xác định các bài có khả năng tích hợp GDTN, MT BD
*Nêu nội dung GDTN, MT BD và mức độ tích hợp các bài đó
(theo bảng sau)
25
+ Trình bày k?t qu? theo bảng duưới đây:
Mụn : . l?p ..
26
LS & ĐL 4
(phần mở đầu)
27
Lịch sử 4
28
Lịch sử 5
29
Hoạt động 4
§äc c¸c th«ng tin c¬ b¶n vµ xem c¸c bµi LS trong SGK Lịch sử & Địa lí (4-5) , anh/chÞ h·y thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:
- Mỗi nhóm chän 1 bµi trong SGK Lịch sử & Địa lý (4-5) cã tÝch hîp néi dung GDTN, MT BĐ.
- ThiÕt kÕ kÕ ho¹ch bµi häc cña 1 bµi ®· chän (cả câu hỏi kiểm tra); tr×nh bµy trªn líp, tËp thÓ gãp ý rót kinh nghiÖm.
30
Chia nhóm:

31
32