Chuyên đề GDKNS qua môn đạo đức 5

TRƯỜNG TH HẢI LẠNG
Hải Lạng, ngày 27 tháng 10 năm 2012
Chuyên đề:
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học
(Qua môn đạo đức khối lớp 5)
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)

1) Khái niệm kĩ năng sống?
Năng lực của con người giải quyết 1 vấn đề trong cuộc sống có hiệu quả.
Kĩ năng cần thiết phục vụ cuộc sống con người.
Là lời nói ứng xử trong giao tiếp hàng ngày.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)

1) Khái niệm kĩ năng sống?
- Khả năng ứng xử của con người với 1 sự việc, vấn đề theo hướng tích cực.
Khả năng thích ứng của con người theo hướng tích cực.
- Việc làm theo hướng tích cực được lặp đi lặp lại nhiều lần.



Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)

2) Vì sao cần giáo dục kĩ năng sống cho học sinh?
Giúp con người chung sống với nhau.
- Nhận thức đúng đắn trong từng gia đình, lịch sử xã hội.
- Gắn mục tiêu giáo dục: con người phát triển toàn diện, phù hợp với truyền thống Việt Nam, đáp ứng nhu cầu xã hội hiện đại.
Xã hội bùng nổ thông tin cần dạy cho học sinh cùng sống, cùng chia sẻ.
2) Vì sao cần giáo dục kĩ năng sống cho học sinh?
Học sinh Tiểu học đang phát triển, đón nhận nhiều thông tin, cần định hướng đúng, cần giáo dục kĩ năng sống.
- Xã hội không ngừng biến đổi, cần giáo dục kĩ năng sống thích ứng với xã hội và là hành trang cho học sinh khi tiếp súc với đời sống.
- Xã hội không ngừng biến đổi, Vì vậy, GD KNS là vấn đề cấp thiết.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)

Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
2) Vì sao cần giáo dục kĩ năng sống cho học sinh?
KNS góp phần thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội.
- Là yêu cầu cấp thiết dối với thế hệ trẻ.
- GD KNS nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
- GD KNS cho HS phổ thông là xu thế chung của nhiều nước trên thế giới.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
3) Mục tiêu giáo dục kĩ năng sống trong môn đạo đức ở Tiểu học:
a)Giáo dục KNS trong môn Đạo đức giúp học sinh:
+ Biết sống và ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ xã hội với những người thân trong gia đình, với thầy cô giáo, bạn bè và những người xung quanh.
+ Giao tiếp và ứng xử phù hợp với cộng đồng, quê hương, đất nước và với môi trường tự nhiên.

Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
3) Mục tiêu giáo dục kĩ năng sống trong môn đạo đức ở Tiểu học:
b) Vận dụng các kĩ năng sống để:
+ Giúp các em bước đầu biết sống tích cực, chủ động, có mục đích, có kế hoạch, tự trọng, tự tin, có kỉ luật, biết hợp tác, giản dị, tiết kiệm, ngăn nắp, vệ sinh...để trở thành con ngoan trong gia đình, HS tích cực của nhà trường và công dân tốt của xã hội.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
4)Nội dung giáo dụcKNS cho HS là:
KN giao tiếp
- KN tự nhận thức
- KN xác định giá trị
- KN kiểm soát cảm xúc
- KN thương lượng
- KN từ chối
- KN ra quyết định và giải quyết v/đ
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
4)Nội dung giáo dụcKNS cho HS là:
KN ứng phó với căng thẳng
- KN tìm kiếm sự giúp đỡ
- KN kiên định
- KN đặt mục tiêu
- KN tìm kiếm và xử lí thông tin
- KN tư duy phê phán
- KN tư duy sáng tạo
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
5) Địa chỉ giáo dục kĩ năng sống trong môn Đạo đức lớp 5:
+ Có 11địa chỉ.
Bài 1: Em là học sinh lớp 5.
Bài 2: Có trách nhiệm về việc làm của mình
Bài 3: Có chí thì nên.
Bài 5: Tình bạn.
Bài 6: Kính già yêu trẻ
Bài 7: Tôn trọng phụ nữ.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
5) Địa chỉ giáo dục kĩ năng sống trong môn Đạo đức lớp 5:
Bài 8: Hợp tác với những người xung quanh.
Bài 9: Em yêu quê hương.
Bài 11: Em yêu Tổ quốc Việt Nam.
Bài 12: Em yêu hòa bình.
Bài 14: Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
+ Trong đó có 4 địa chỉ đã soạn sẵn theo mẫu:
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
6. Cách lồng ghép giáo dục KNS trong từng bài
- Bản thân môn đạo đức đã chứa đựng nhiều nội dung liên quan đến KNS, giáo dục KNS không những thể hiện ở ND môn học mà còn thể hiện ở PP dạy học, vì vậy khi dạy nội dung lồng ghép giáo dục KNS, đòi hỏi người Gv cần phải suy nghĩ, nghiên cứu xem các KNS đó lồng ghép vào hoạt động nào thì mang lại hiệu quả mà không bị gò ép, hình thức.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
6. Cách lồng ghép giáo dục KNS trong từng bài
VD1: Bài 6: Kính già yêu trẻ
*Các KNS được giáo dục trong bài là:
KN tư duy phê phán ( biết phê phán, đánh giá những quan niệm sai, những hành vi ứng xử không phù hợp với người già, trẻ em
KN ra quyết định phù hợp trong các tình huống có liên quan tới người già, trẻ em.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
6. Cách lồng ghép giáo dục KNS trong từng bài
- KN giao tiếp, ứng xử với người già, trẻ em trong cuộc sống ở nhà, ở trường, ngoài xã hội.
=> Với 3 KNS này, GV đã khéo léo lồng ghép vào trong các hoạt động của bài học, cụ thể như sau:
+ Hoạt động 1: Tìm hiểu truyện: Sau đêm mưa.
- Trong HĐ này, Gv lồng ghép 2 KNS : KN ra quyết định, KN giao tiếp, ứng xử. Các KNS không chỉ được thể hiện ở các câu hỏi của Gv, mà còn thể hiện ở sự ứng xử, giao tiếp, hành động của HS...
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
6. Cách lồng ghép giáo dục KNS trong từng bài
? Các bạn nhỏ trong câu chuyện đã đối xử với bà cụ và em nhỏ như thế nào. Em có nhận xét gì về cách đối xử của các bạn...
? Hãy kể những việc làm của mình ở nhà thể hiện sự yêu kính đối với ông bà nội ngoại.
? Đối với các em nhỏ chúng ta đối xử như thế nào. Kể lại những việc làm của mình giúp đỡ em nhỏ?
( KNS chính là uốn nắn cách chào hỏi, xưng hô với cụ già, em nhỏ, những hành động, việc làm thiết thực của bản thân đã giúp đỡ cụ già, em nhỏ...)
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
6. Cách lồng ghép giáo dục KNS trong từng bài
Trong HĐ này thông qua tranh ảnh GV còn lồng ghép giáo dục đạo đức HCM.
+ Hoạt động 2: Trò chơi Thử tài đối đáp.
Trong HĐ này Gv lồng ghép cả 3 KNS thông qua cách xử lí các tình huống, sắm vai lại các tình huống từ đó HS nhận biết được hành vi đạo đức nào nên làm, hành vi đạo đức nào không nên làm như: sắm vai chào hỏi xưng hô lễ phép với cụ già; quát nạt em nhỏ; nhận hoa điểm tốt từ tay cô giáo....
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
VD2: Bài 8: Hợp tác với những người xung quanh.
*Các KNS được giáo dục trong bài là:
KN hợp tác với bạn bè và mọi người xung quanh trong công việc chung
- KN tư duy phê phán ( biết phê phán những quan niệm sai, các hành vi thiếu tinh thần hợp tác).
KN ra quyết định ( Biết ra quyết định đúng để hợp tác có hiệu quả trong các tình huống).
=>Ba KNS trên được lồng ghép giáo dục trong tiết 2 của bài, cụ thể là hoạt động 4 : Tìm hiểu bản chất của hợp tác.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
Thông qua hoạt động HS nhận biết được Để làm được việc có hiệu quả thì mọi thành viên trong nhóm phải đoàn kết, chia sẻ công việc cùng nhau, phê phán, không đồng tình với những bạn ỉ lại vào người khác, có tính quyết đoán trong công việc.
VD3: Bài 11: Em yêu Tổ quốc Việt Nam
*Các KNS được giáo dục trong bài là:
KN xác định giá trị ( yêu Tổ quốc VN).
- KN tìm kiếm và xử lí thông tin ( về đất nước, con người VN).
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
- KN hợp tác nhóm.
- KN trình bày những hiểu biết về đất nước, con người VN.
=>Bốn KNS trên lại được lồng ghép giáo dục trong cả 2 tiết của bài , cụ thể như sau:
*Tiết 1:
*Hoạt động 3 : thảo luận lớp (những nét đặc trưng về Tổ quốc VN).
Ở HĐ này tôi lồng ghép 3 KNS đó là:
+ KN xác định giá trị ( yêu Tổ quốc VN).
+ KN tìm kiếm và xử lí thông tin ( về đất nước, con người VN).
+ KN trình bày suy nghĩ ý tưởng ( những hiểu biết về đất nước, con người VN).
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
*Hoạt động 4 : HS làm bài tập 1,2SGK:
Ở HĐ này GV lồng ghép 1 KNS đó là:
KN trình bày suy nghĩ ý tưởng ( những hiểu biết về đất nước, con người VN).
*Tiết 2:
*Hoạt động 5: Giới thiệu về đất nước, con người VN:
- Ở HĐ này Gv lồng ghép 3 KNS đó là:
+ KN tìm kiếm và xử lí thông tin ( về đất nước, con người VN).
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
+ KN trình bày suy nghĩ ý tưởng ( những hiểu biết về đất nước, con người VN).
+ Kn hợp tác nhóm.
7) Tiến trình dạy học:
Có 4 bước chính:
+ Khám phá: HS đã biết gì, chưa biết gì về vấn đề đưa ra?
Ví dụ: Hs nghe bài hát: Cháu yêu bà. Hỏi: Bài hát nói lên điều gì? HS trả lời: … Dựa vào sự hiểu biết của HS, GV dẫn vào bài mới: Để biết vì sao phải kính già, yêu trẻ, cô cùng các em đi tìm hiểu qua bài: Kính già yêu trẻ...
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
+ Kết nối: Kết nối nội dung mới của bài: Nếu trên đường đi học về em gặp 1 bà cụ và một em nhỏ đi cùng đường, lúc đó em sẽ làm gì? Giải quyết tất cả những kiến thức mới.
+ Thực hành: Đưa ra những tình huống, những nội dung, những trò chơi để vận dụng kiến thức đó.
+ Vận dụng: Tùy ở từng hoàn cảnh từng em, chúng ta có bài vận dụng (các em nắm được thông tin nào về bài học).
* Tóm lại: Qua 1 tiến trình, đảm bảo giáo dục được KNS.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
8) Tiến trình tiết dạy: Bài 6: Kính già yêu trẻ.
Khởi động: Trò chơi: Hộp quà bí mật
* Hoạt động 1: Tìm hiểu truyện: Sau đêm mưa.
- Gv kể chuyện theo tranh với kết cục để mở, hs dự đoán kết quả câu chuyện.
- Gv kể tiếp câu chuyện cho đến hết.
- HS sắm vai câu chuyện.
- Thảo luận cặp đôi nội dung câu chuyện, báo cáo.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
- Gv nêu luật chơi.
- Hs bày tỏ thái độ đối với các hành vi bằng các thẻ màu.
- HS đóng vai lại các hành vi đạo đức vừa bày tỏ thái độ. Thông qua cách sắm vai Gv giáo dục HS các KNS trong bài học...
* Hoạt động nối tiếp: ....
Hoạt động 2: Trò chơi: Thử tài đối đáp. Gv kết hợp lồng ghép KNS, ĐĐHCM thông qua sắm vai, hs giải quyết tình huống trong thực tế đời sống hàng ngày của các em.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
9) Thống nhất quan điểm khi soạn bài:
a) Quan điểm của Bộ giáo dục: Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng cho rằng
+ Đây là 1 tài liệu cho giáo viên tham khảo.
+ Giáo viên là người hoạt động thực tiễn, biết được giá trị quyển sách này là gì? Có thể dùng từ này, không dùng từ này.
+ Có ma trận: Nhiều địa chỉ tăng cường các kĩ năng sống, khô cứng quá, có thể tìm 1 địa chỉ khác. Đây là những bài minh họa, không phải nhất thiết tuân theo.
Chuyên đề:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
(QUA MÔN ĐẠO ĐỨC KHỐI 5)
+ Càng ngày, việc chỉ đạo dạy học linh hoạt, phát huy tính độc lập, sáng tạo của các thầy cô. Các thầy cô thích làm gì thì làm, dạy phương pháp gia không biết miễn là khi đánh giá theo chuẩn kiến thức kĩ năng đạt là được.(Tránh lệch chuẩn KTKN).
b) Cần soạn bổ sung những Nội dung GD KNS theo địa chỉ có sẵn. Mỗi hoạt động cần thể hiện rõ những kĩ năng sống cần giáo dục.
Xin chân thành cảm ơn, rất mong ý kiến đóng góp của các đồng chí!