Chuyên đề chuyên môn tiểu học

Chuy�n d?
NHỮNG BIỆN PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG DẠY - HỌC
MÔN TỰ NHIÊN XÃ HỘI LỚP 2




NGƯỜI THỰC HIỆN : QUÁCH NGỌC CHI
ĐƠN VỊ : TRƯỜNG TIỂU HỌC TRƯƠNG VĂN AN
H?NG D�N - B?C LI�U
NHỮNG BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
DẠY - HỌC MÔN TỰ NHIÊN XÃ HỘI LỚP 2
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Bên cạnh hai môn học chủ đạo là Toán - Tiếng việt, thì môn TNXH cũng không kém phần quan trọng. Bởi môn học xây dựng cho học sinh vốn kiến thức về tự nhiên, xã hội, làm nền tảng cho quá tình học tập về khoa học- lịch sử ở những lớp học sau này.Hơn thế nữa môn TNXH cũng góp phần làm giàu vốn sống cho học sinh, giúp học sinh học tốt hơn môn tiếng việt.
- Môn TNXH là môn học bổ sung .Tuy vậy môn TNXH cũng là môn học khởi đầu cho những kiến thức khoa học. Học tốt môn TNXH là giúp tạo cho học sinh kỉ năng khoa học đơn giản ban đầu. Chẳng hạn học sinh có thể hiểu được quá trinh sinh học của cơ thể người: các cơ quan tiêu hoá hoạt động ra sao? Việc ăn uống như thế nào để đảm bảo sức khoẻ, vệ sinh cá nhân như thế nào? Ngoài ra học sinh còn hiểu về sự sống trên trái đất: Các loài cây ,con vật sống ở đâu? Có ích lợi gì trong cuộc sống?
- Phần kiến thức xã hội trang bị cho học sinh kỉ năng sống. Chẳ�ng hạn: ý thức tự phục vụ, tự bảo vệ mình, bảo vệ môi trường sống xung quanh vệ sinh sạch sẽ.Ý thức của một người công dân tốt biết tuân thủ qui định của pháp luật khi tham gia giao thông...
- Chính vì tầm quan trọng của môn học, cho nên môn TNXH cũng là môn học đáng được quan tâm dạy tốt- học tốt.
II / Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên khi day hoïc moân TNXH lôùp 2 hieän nay:
a/ Thuaän lôïi:
- Ñoäi nguõ giaùo vieân ñaõ ñöôïc ñaøo taïo ñaït chuaåân tieåu hoïc, coù ñuû kieán thöùc, kæ naêng sö phaïm truyeàn thuï kieán thöùc moân hoïc.
- Moân hoïc ñaõ ñöôïc daïy ngay töø lôùp 1,neân taïo ñöôïc neàn taûng kieán thöùc cho lôùp 2 vaø nhöõng lôùp sau.
- Noäi dung chöông trình thöïc tieån, gaàn guõi vôi hoïc sinh ,gaàn guõi vôùi ñôøi soáng haøng ngaøy neân khoâng taïo taâm lyù ngaùn ngaïi khi caùc em hoïc moân hoïc naøy.
b/ Khoù khaên:
- Ñieàu kieän csvc tröôøng hoïc hieän nay khoâng ñuû ñaùp öùng toái thieåu nhu caàu hoïc taäp cuûa moân TNXH. Caùc trang thieát bò khoâng coù ñeå phuïc vuï quaù trình quan saùt cuõng nhö luyeän taäp thöïc haønh, öùng duïng baøi hoïc vaøo thöïc tieån.
- Baûn thaân ngöôøi giaùo vieân chuù troïng nhieàu khi daïy toaùn - tieáng vieät maø chöa chuaån bò toát khi daïy moân TNXH. Taâm lyù chuû quan ñoâi khi daån ñeán vieäc daïy baøi hoïc chöa heát noäi dung troïng taâm cuûa baøi hoïc.
- Veà phía hoïc sinh: Hoïc sinh hoïc kieán thöùc ôû möùc ñoä chuaån möïc, taâm lyù treû con deå queân, cho neân caùc em hay cheånh maûng vieäc öùng duïng kieán thöùc thaønh kæ naêng soáng, daån ñeán vieäc caùc em chöa thöïc hieän toát nhöõng ñieàu ñaõ hoïc
III /Những yêu cầu về kiến thức, kỉ năng cần đạt khi dạy-học môn TNXH:
- Moân TNXH ôû tieâu hoïc noùi chung vaø ôû lôùp 2 noùi rieâng ñöôïc phaân boå thaønh 35 tieát/ 35 tuaàn trong suoát moät naêm hoïc.
- Moân TNXH giuùp trang bò cho hoïc sinh voán kieán thöùc khoa hoïc, voán hieåu bieát xaõ hoäi ban ñaàu ôû möùc ñoä ñôn giaûn ,chính xaùc, gaàn guõi vôùi ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa caùc em: Söï sinh soáng cuûa caùc loaøi caây, con vaät treân caïn, döôùi nöôùc…
- Reøn cho hoïc sinh kæ naêng cô baûn trong ñôøi soáng: YÙ thöùc töï phuïc vuï, baûo veä baûn thaân,( aên uoáng veä sinh, phoøng beänh, veä sinh caù nhaân..) giöõ gìn moâi tröôøng soáng xung quanh trong laønh saïch ñeïp. Chaáp haønh noäi qui tröôøng lôùp, qui ñònh cuûa phaùp luaät.
- Chöông trình moân TNXH lôùp 2 ñöôïc phaân boå thaønh 34 baøi/35 tieát cho caû moät naêm hoïc. Cuï theå nhö sau:
+ Phaàn 1: Con ngöôøi vaø söùc khoeû coù 10 baøi ( töø baøi soá 1 ñeán baøi soá 10).
+ Phaàn 2: Xaõ hoäi coù 13 baøi (töø baøi soá 11 ñeán baøi soá 23 )
+ Phaàn 3: Töï nhieân coù 11 baøi (töø baøi soá 24 ñeán baøi soá 34,35)
Sau moãi phaàn coù moät baøi oân taäp. Caû naêm hoïc coù 30 baøi hoïc môùi vaø 1 baøi hoïc thöïc haønh.
IV/ Các phương pháp dạy học môn TNXH lớp 2:
Phương pháp quan sát
Phương pháp nêu vấn đề
Phương pháp thảo luận nhóm
Phương pháp hỏi đáp
Phương pháp nêu gương
Phương pháp luyện tập thực hành..
V / Các biện pháp dạy học chủ yếu:
a/ Giúp học sinh nắm vững nội dung bài học:
- Giáo viên giới thiệu tranh minh hoạ và nêu rỏ yêu cầu quan sát.
- Học sinh quan sát và nêu những vấn đề thể hiện qua tranh minh hoạ. Chẳng hạn:
+ Những vấn đề về kiến thức khoa học, những vấn đề về hành vi, thái độ.
- Học sinh thể hiện ý kiến cá nhân khi tiếp cận với những vấn đề thể hiệ�n qua quan sát được.
b/ Vận dụng kiến thức vào thực tiễn:
- Giáo viên nêu yêu cầu về nhận thức của học sinh.
- Học sinh nêu được các việc mình nên làm, không nên làm, các việc có thể làm, các việc có ích, có hại khi so sánh với chuẩn kiến thức thông qua bài học.
- Giáo viên liên hệ giáo dục: các việc cần làm nên làm, các việ�c làm có lợi, có hại so với chuẩn kiến thức của bài học ứng dụng vào thực tiển cuộc sống.
- Tổng kết bài học.( ghi bảng nếu cần)
c/ Xây dựng ý thức - kỷ năng sống cho học sinh.
- Liên hệ thực tiễn vào bài học, bài học vào thực tiễn : Chẳng hạn như
+ Vấn đề ăn sạch- uống sạch:
VI/CÁC BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QỦA GIẢNG DẠY MÔN TNXH Ở LỚP 2.
- Giaùo vieân caàn chuù troïng muïc tieâu ,yeâu caàu moân hoïc.Coù tinh thaàn taâm huyeát thaät söï, chuaån bò baøi toát tröôùc khi leân lôùp.
- Taän duïng toái ña ñieàu kieän csvc hieän coù phuïc vuï cho tieát hoïc.
- Töï laøm ñoà duøng daïy hoïc phuïc vuï cho noäi dung baøi hoïc.
- Xaây döïng neà neáp lôùp hoïc phuø hôïp vôùi ñaëc tröng moân hoïc.
- Toå chöùc caùc hoaït ñoäng hoïc taäp tích cöïc, phuø hôïp muïc tieâu baøi hoïc. Taïo cho hoïc sinh taâm lyù thoaûi maùi,thích thuù khi hoïc moân TNXH.
- Xaây döïng cho hoïc sinh kæ naêng vaän duïng kieán thöùc baøi hoïc vaøo
Thöïc tieån cuoäc soáng,taïo thaønh thoùi quen öùng duïng thöïc tieån, khaéc saâu kieán thöùc.
- Giaùo vieân taïo ñieàu cho hoïc sinh phaùt huy toái ña voán hieåu bieát caù nhaân trong töøng lónh vöïc kieán thöùc.
VII / Qui trình dạy - học môn TNXH lớp 2:
a/ Kiểm tra bài cũ:
- Giáo viên nêu yêu cầu: Học sinh nhắc lại kiến thức cơ bản ở tiết học trước. Nêu một số kỉ năng, việc làm vận dụng, củng cố kiến thức.
b/ Bài mới:
* Đối với dạng bài dạy kién thức mới:
- Giáo viên giới thiệu bài
- Hướng dẫn vào hoạt động :
+ Giáo viên nêu vấn đề của hoạt động: Quan sát.
Cần quan sát những gì? Quan sát để tìm hiểu vấn đề gì?
+ Học sinh quan sát theo yêu cầu của giáo viên.
+ Học sinh thảo luận đưa ra ý kiến về những vấn đề đã quan sát được: nhìn thấy gì, nghe thấy gì, hiểu được gì qua quan sát?
+ Học sinh nêu ý kiến cá nhân, tổ nhóm, về mức độ cảm nhận vấn đề, các việc nên làm, các việc không nên làm qua quan sát được trong tranh minh hoạ và trong đời sống hàng ngày.
- Các hoạt động tiến hành theo trình tự: Hoạt động 1,2,3.
c/ Củng cố:
- Giáo viên hệ thống lại nội dung cả tiết học.
- Nhận xét đánh giá tinh thần, thái độ học sinh tham gia tiết học.
* Ñoái vôùi daïng baøi oân taäp.
a/ Kieåm tra baøi cuõ:
- Giaùo vieân neâu yeâu caàu: Hoïc sinh nhaéc laïi kieán thöùc cô baûn ôû tieát hoïc tröôùc. Neâu moät soá kæ naêng, vieäc laøm vaän duïng, cuûng coá kieán thöùc.
b/ Phaàn baøi môùi:
- Giaùo vieân neâu vaán ñeà heä thoáng laïi noäi dung caû phaàn kieán thöùc caàn oân taäp.
- Hoïc sinh nhaéc laïi nhöõng kieán thöc, kæ naêng ñaõ hoïc, nhöõng vieäc laøm trong thöïc teá caùc em ñaõ laøm ñöôïc….
c/ Cuûng coá:
- Giaùo vieân lieân heä giaùo duïc nhöõng kæ naêng caàn thieát trong thöïc teáâ, taïo söï chuaån bò toát cho phaàn kieán thöùc tieáâp theo.
Giáo án minh họa
Bài : CÂY SỐNG Ở ĐÂU ?
I./ MỤC TIÊU:
- Biết được cây cối có thể sống được khắp nơi : Trên cạn, dưới nước.
- Nêu được ví dụ cây sống trên mặt đất, trên núi cao, trên cây khác
( tầm gửi), dưới nước.
- Thích sưu tầm tranh ảnh về các loài cây và có ý thức bảo vệ cây cối.
II./ ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC :
- Hình vẽ trong SGK trang 50, 51.
- Sưu tầm tranh ảnh các loại cây sống ở các môi trường khác nhau.
III./ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
1. Khởi động : HS hát tập thể
2. Bài cũ : GV yêu cầu HS kể về những người thân trong gia đình và công việc hàng ngày của mọi người.
- HS kể lại.
- Cả lớp lắng nghe
3. Bài mới
A) Hoạt động 1 : Giới thiệu bài.
- GV liên hệ bài cũ - giới thiệu và ghi tên bài học mới: Cây sống ở đâu?
B) Họat động 2 : Làm việc với SGK.
Mục tiêu : HS nhận ra cây cối có thể sống được ở khắp nơi trên cạn, dưới nước.
Cách tiến hành :
+ Bước 1 : Làm việc theo nhóm nhỏ.
- HS quan sát hình trong SGK và nói về nơi sống của cây cối trong từng hình.
- Đại diện các nhóm trình bày trước lớp.
+ Bước 2 : Làm việc cả lớp.
- GV nêu câu hỏi: Cây sống ở đâu ? - HS trả lời.
- GV kết luận chung: Cây có thể sống được ở khắp nơi: Trên cạn (trên đất liền, trong rừng, trên núi), dưới nước, và có những loại cây sống trên cây khác( chẳng hạn như câu tầm gửi)
- HS nhắc lại nơi sống của cây.

C) Họat động 3 : Triển lãm.
Mục tiêu : HS củng cố lại những kiến thức đã học về nơi sống của cây.
+ Bước 1 : Hoạt động theo nhóm nhỏ.
- Yêu cầu các thành viên trong nhóm đưa những tranh ảnh hoặc cành lá cây thật đã sưu tầm cho cả nhóm xem.
+ Bước 2 : Hoạt động cả lớp :
- Yêu cầu các nhóm trưng bày sản phẩm theo nhóm.
- Cùng nhau nêu tên các cây và nơi sống của chúng.
- Cả lớp theo dõi, nhận xét.
- GV nhận xét chung.
- Tuyên dương nhóm có kết quả tốt: Chuẩn bị tốt( nhiều loại cây, trưng bày đẹp).Nêu đúng tên loại cây và nơi sống của chúng.
4. Củng cố - Dặn dò.
- GV yêu cầu: HS nhắc lại : Cây sống ở đâu? Kể tên một số loại cây và nơi sống của cây?
- GV liên hệ giáo dục: Ý thức chăm sóc cây trồng ở gia đình.
- Nhận xét tiết học. Dặn dò chuẩn bị tiết học sau:Sưu tầm tranh ảnh về một số loài cây sống trên cạn.
Hình ảnh minh họa
VIII / Kết quả đạt được - bài học kinh nghiệm
Qua quaù trình daïy hoïc ôû lôùp 2, baûn thaân toâi ñaõ vaän duïng caùc bieän phaùp neâu treân vaø ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû cuï theå:
- Baûn thaân ngöôøi giaùo vieân lôùp töï tin, naém vöõng kieán thöùc, noäi dung baøi. Höôùng daån, chuû ñaïo caùc hoaït ñoäng cho hoïc sinh ñöôïc roû raøng, naêng ñoäng.
- Thaày troø cuøng thöïc hieän thaønh coâng tieát hoïc, maëc duø ñieàu kieän csvc coøn thieáu thoán raát nhieàu.
- Hoïc sinh hoïc taäp tích cöïc ,bieát vaän duïng kieán thöùc baøi hoïc vaøo thöïc tieån cuoäc soáng. Döôùi söï kieåm tra ,ñoäng vieân thöôøng xuyeân cuûa thaày-troø taïo ñöôïc thoùi quen soáng tích cöïc hôn.
- Baûn thaân ngöôøi giaùo vieân phaûi naâng cao tinh thaàn traùch nhieäm trong coâng vieäc. Duø giaûng daïy moân hoïc naøo cuõng phaûi chuaån bò toát. Taän duïng toái ña ñieàu kieän cô sôû vaät chaát hieän coù vaø töï trang bò theâm cho mình nhöõng ñoà duøng daïy hoïc coù theå (trong khaû naêng chuaån bò ñöôïc ) . Coù nhö theá chuùng ta môùi thöïc hieän thaønh coâng nhieäm vuï troàng ngöôøi.