CHUYÊN ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN

1
NHiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Người thực hiện: Nguyễn Việt Dũng
Trường THCS Điệp Nông - Hưng Hà - Thái Bình
sinh học 9
trường thcs điệp nông
2017 - 2018
hội giảng giáo viên giỏi
2
Chủ đề
SINH HỌC 9
PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN
Giáo viên: NGUYỄN VIỆT DŨNG
Đơn vị: THCS Điệp Nông
3
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
Qua chuyên đề, học sinh cần đạt được các mục tiêu sau:
1. Về kiến thức
- Ôn tập, củng cố lí thuyết chương I, chương II sinh học 9.
- Có kiến thức cơ bản, phương pháp giải bài tập, làm được các bài tập trắc nghiệm, bài tập tự luận về bài tập di truyền Menđen, bài tập về NST.
2. Về kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, nhận biết, tổng hợp.
- Rèn kĩ năng giải bài tập di truyền.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Về thái độ
- Có thái độ nghiêm túc học tập, yêu thích bộ môn.
4
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
Ôn tập lý thuyết cơ bản chương I
1. Khái niệm di truyền, biến dị, di truyền học? Ý nghĩa của di truyền học.
2. Phân biệt phép lai phân tích với phương pháp phân tích thế hệ lai của Menđen?
3.Những thuận lợi khi Menđen chọn đậu Hà Lan làm đối tượng nghiên cứu.
4. Các khái niệm, thuật ngữ của di truyền học.
5. Các quy luật Menđen.
6. Biến dị tổ hợp.
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
5
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
Các bước chung để làm bài
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
6
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
Dạng 1. Bài toán thuận: Cho biết kiểu hình của P, yêu cầu xác định tỉ lệ kiểu gen, tỉ lệ kiểu hình của F1 và F2.


Dạng 2. Bài toán nghịch: Cho biết số lượng hoặc tỉ lệ kiểu hình ở đời con, yêu cầu xác định kiểu gen, kiểu hình của P.
Hai dạng bài tập di truyền Menđen
7
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
Bảng các trường hợp lai một cặp tính trạng
8
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
Bảng các trường hợp lai hai cặp tính trạng
9
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
BÀI TẬP 1: Ở cà chua, gen A quy định quả đỏ trội hoàn toàn so với gen a quy định quả vàng. Xác định kết quả phân li kiểu hình của phép lai sau:
a.      Quả đỏ x quả vàng
b.      Quả đỏ x quả đỏ
a.      Quả đỏ có thể có kiểu gen Aa hoặc AA; cây quả vàng có kiểu gen aa
TH1 : cây có kiểu gen AA => AA x aa => Aa
(KH 100% quả đỏ)
TH2 : cây hoa đỏ có kiểu gen Aa => Aa x aa => 1Aa :1 aa
(KH 1 quả đỏ: 1 quả vàng)
b.      Nếu AA x AA => 100% đỏ
Nếu AA x Aa => 100 % đỏ
Nếu Aa  x Aa => 3 A - : 1 aa ( 3 quả đỏ : 1 quả vàng)
Bài toán thuận
10
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
BÀI TẬP 2: Ở đậu Hà Lan, A quy định thân cao trội hoàn toàn so với gen a quy định thân thấp. Cho các phép lai sau
Phép lại 1 : Thân cao x Thân cao  75,2 % cao : 24,8 % thấp
Phép lai 2 : Thân cao x  Thân cao  100% cao
Xác định kiểu gen của các cây thân cao trong các phép lai trên ?
Phép lai 1 : 3 cao : 1 thấp => Thân cao >> thân thấp => thân thấp = ¼   
P: Aa x Aa  F1: 1AA : 2Aa : 1aa (KH: 3 cao : 1 thấp)

Phép lai 2 : 100% cao => Bắt buộc có một thân cao có kiểu gen AA , thân cao còn lại có kiểu gen AA , Aa.
P1: AA x Aa  F1: 1AA : 1Aa (KH: 100% cao)
P2: AA x AA  F1: 100%AA (KH: 100% cao)
Bài toán ngịch
11
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
BÀI TẬP 3. Ở đậu Hà Lan, thân cao và hạt vàng là 2 tính trội hoàn toàn so với thân thấp và hạt xanh. Hai cặp tính trạng chiều cao và màu sắc hạt di truyền độc lập với nhau. Hãy lập sơ đồ lai cho mỗi phép lai dưới đây:
a. Cây cao, hạt xanh giao phấn với cây thân thấp, hạt vàng.
b. Cây thân cao, hạt vàng giao phấn với cây thân thấp, hạt xanh.
Bài toán thuận

Ý a: 4 trường hợp xảy ra

Ý b: 4 trường hợp xảy ra
12
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
I. BÀI TẬP DI TRUYỀN MENĐEN
BÀI TẬP 4. Ở lúa, hai tính trạng thân cao và hạt gạo đục trội hoàn toàn so với hai tính trạng thân thấp và hạt gạo trong. Trong một phép lai giữa hai cây người ta thu được F1 có kết quả như sau:
120 cây có thân cao, hạt gạo đục
119 cây có thân cao, hạt gạo trong
41 cây có thân thấp, hạt gạo trong
40 cây có thân thấp, hạt gạo đục
            Hãy biện luận để xác định KG, KH của bố mẹ và lập sơ đồ lai.
Bài toán ngịch
Trình bày bài giải theo 4 bước.
Trường hợp cho kết quả tỉ lệ F1 là: 3 : 3 : 1 : 1
13
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
II. BÀI TẬP DI TRUYỀN NST, NGUYÊN PHÂN, GIẢM PHÂN
Ôn tập lý thuyết cơ bản chương II
1. Các thông tin về NST, cặp NST tương đồng, bộ NST lưỡng bội, bộ NST đơn bội, tính đặc trưng của bộ NST.
2. Cấu trúc và chức năng của NST.
3. Khái niệm, diễn biến, kết quả, ý nghĩa của nguyên phân, giảm phân.
4. Phát sinh giao tử và thụ tinh.
5. Phân biệt NST thường với NST giới tính.
6. Cơ chế NST xác định giới tính. Các yếu tố ảnh hưởng tới sự phân hóa giới tính.
7. Thí nghiệm của Moocgan. Khái niệm, ý nghĩa của di truyền liên kết.
14
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
II. BÀI TẬP DI TRUYỀN NST, NGUYÊN PHÂN, GIẢM PHÂN
a. Bô nhiễm sắc thể ở một số loài
15
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
II. BÀI TẬP DI TRUYỀN NST, NGUYÊN PHÂN, GIẢM PHÂN
b. Nhắc lại diễn biến của nguyên phân
2n kép
2n kép
4n đơn
4n đơn
2n đơn
16
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
II. BÀI TẬP DI TRUYỀN NST, NGUYÊN PHÂN, GIẢM PHÂN
c. Bảng các thông tin về nhiễm sắc thể trong nguyên phân
17
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
II. BÀI TẬP DI TRUYỀN NST, NGUYÊN PHÂN, GIẢM PHÂN
d. Nhắc lại diễn biến của giảm phân
18
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
II. BÀI TẬP DI TRUYỀN NST, NGUYÊN PHÂN, GIẢM PHÂN
e. Bảng các thông tin về nhiễm sắc thể trong giảm phân
19
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
II. BÀI TẬP DI TRUYỀN NST, NGUYÊN PHÂN, GIẢM PHÂN
Bài 1:
Ở ngô, 2n = 20. Hãy điền các thông tin về một tế bào của ngô đang trong quá trình nguyên phân vào bảng sau:
20
20
40
Kép
Kép
Đơn
20
20
40
40
40
0
20
CHỦ ĐỀ: BÀI TẬP DI TRUYỀN
II. BÀI TẬP DI TRUYỀN NST, NGUYÊN PHÂN, GIẢM PHÂN
Bài 2:
Ở ruồi giấm, 2n = 8. Hãy điền các thông tin về một tế bào của ruồi giấm đang trong quá trình giảm phân vào bảng sau:
8
8
4
Kép
Kép
Kép
8
8
4
16
16
8
8
Đơn
8
0
21
Ô số may mắn
1
2
3
4
5
6
7
8
1
2
10
20
30
40
50
60
70
80
10
20
30
40
50
60
70
80
BÀI TẬP DI TRUYỀN
Trò chơi
22
Có 2 đội chơi, mỗi đội được chọn 1 ô số bất kỳ
trong 8 ô số.Với mỗi ô số, học sinh sẽ phải trả
lời 1 câu hỏi. Nếu đúng sẽ được 10 điểm. Nếu sai,
đội còn lại có quyền trả lời. Nếu đúng thì được 10
điểm, sai không được điểm.
Có 3 ô số may mắn. Nếu đội nào chọn đúng thì sẽ
được 10 điểm mà không phải trả lời.
Kết quả đội nào được nhiều điểm sẽ thắng.
Luật chơi
Ô số may mắn
BÀI TẬP DI TRUYỀN
23
Số nhiễm sắc thể thường trong tế bào sinh dưỡng của ruồi giấm là:
a. 4 NST
b. 6 NST
c. 8 NST
S
S
đ
d. 16 NST
s
BÀI TẬP DI TRUYỀN
24
ô số may mắn
Chúc mừng!
25
Có 5 tinh bào bậc I giảm phân, thu được:
a. 5 tinh trùng
b. 15 tinh trùng
c. 20 tinh trùng
s
đ
s
d. 10 tinh trùng
s
BÀI TẬP DI TRUYỀN
26
ở ruồi giấm 2n = 8. Một tế bào ruồi giấm đang ở kì sau của nguyên phân. Số NST trong tế bào đó bằng bao nhiêu trong các trường hợp sau?
a. 16
b. 4
c. 32
s
s
đ
c. 8
s
BÀI TẬP DI TRUYỀN
27
Ô số may mắn
Chúc mừng!
28
Phép lai nào sau đây cho tỉ lệ kiểu gen là: 1 : 2 : 1?
e. Dd x Dd
b. aa x aa
c. Cc x CC
đ
s
s
a. NN x nn
s
d. Bb x bb
s
BÀI TẬP DI TRUYỀN
29
Phép lai nào sau đây cho tỉ lệ kiểu hình là: 3:3:1:1?
a. BBDd x bbDd
b. BbDd x Bbdd
c. BbDD x Bbdd
s
s
đ
d. Bbdd x Bbdd
s
BÀI TẬP DI TRUYỀN
30
Ô số may mắn
Chúc mừng!
31
Học, xem lại lý thuyết chương I, chương II.
Làm lại các bài tập cuối mỗi bài thuộc chương I, chương II.
Sưu tầm tư liệu về bài tập di truyền: Bài tập trắc nghiệm, bài tập tự luận.
Dặn dò - hướng dẫn học bài ở nhà
BÀI TẬP DI TRUYỀN
32
sinh học 9
Chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo và các em học sinh
trường thcs điệp nông
2017 - 2018
hội giảng giáo viên giỏi