Chương IV. §4. Đơn thức đồng dạng

TRƯỜNG THCS TRIỆU THUẬN
TI?T 54 : Đơn thức Đồng Dạng
PHÒNG GDDT HUYỆN TRIỆU PHONG
GV: TRẦN THỊ THUỶ
KIỂM TRA BÀI CŨ
1)Thế nào đơn thức?
Lấy ví dụ về đơn thức bậc 4 có biến x; y; z?
a)Viết 3 đơn thức có cùng phần biến với đơn thức trên?
b)Viết 3 đơn thức khác phần biến với đơn thức trên?
Ví dụ:
?. Quan sát các đơn thức ở nhóm a, Em có nhận xét gì về phần biến và phần hệ số ?
+ Có phần hệ số khác 0
+ Có cùng phần biến
Cỏc don th?c ? nhúm a) :
đơn thức đồng dạng
1.Đơn thức đồng dạng
Định nghĩa:
Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức:
+ Có phần hệ số khác 0
+ Cú cựng ph?n bi?n
Th? n�o l� hai đơn thức đồng dạng?
Lấy ví dụ về các đơn thức đồng dạng?
b. Ví dụ:
Là những đơn thức đồng dạng
Các số khác 0 có phải là các đơn thức đồng dạng không ?
Chú ý: Các số khác 0 có phải là các đơn thức đồng dạng
Cỏc don th?c 3; -2 cú ph?i l� cỏc don th?c d?ng d?ng khụng?
đơn thức đồng dạng
Tiết 54
1.Đơn thức đồng dạng
D?nh nghia : Hai don th?c d?ng d?ng l� hai don th?c cú :
+ h? s? khỏc 0
+ cựng ph?n bi?n
Chỳ ý
Cỏc s? khỏc 0 du?c coi l� cỏc don th?c d?ng d?ng
Bài tập: Xếp các đơn thức sau thành nhóm các đơn thức đồng dạng
đơn thức đồng dạng
Tiết 54
1.Đơn thức đồng dạng
+ Có phần hệ số khác 0
+ Có cùng phần biến
Định nghĩa:
Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức:
Chú ý
Các số khác 0 được coi là các đơn
thức đồng dạng
Thì A = ?
B = ?
A +B
Dựa vào tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng. Hãy tính A+B.
Bằng cách tương tự như trên hãy tính :
đơn thức đồng dạng
Tiết 54
1.Đơn thức đồng dạng
+ Có phần hệ số khác 0
+ Có cùng phần biến
Định nghĩa:
Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức:
Các số khác 0 được coi là các đơn thức đồng dạng
Qua hai ví dụ trên, muốn cộng hay trừ hai đơn thức đồng dạng ta làm như thế nào ?
+ Cộng (trừ) các hệ số
+ Giữ nguyên phần biến
2.Cộng, trừ các đơn thức đồng dạng
a. Quy tắc: Để cộng hay trừ các đơn thức đồng dạng ta làm như sau:
Chú ý
Ví dụ:
Tương tự hãy tính?
Tiết 54
đơn thức đồng dạng
1.Đơn thức đồng dạng
+ Có cùng phần biến
Chú ý
Các số khác 0 được coi là các
đơn thức đồng dạng
Quy tắc: Để cộng hay trừ các đơn thức đồng dạng ta làm như sau:
Định nghĩa:
Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức:
+ Có phần hệ số khác 0
2.Cộng, trừ các đơn thức đồng dạng
Áp dụng:
+ Cộng (trừ) các hệ số
+ Giữ nguyên phần biến
= 3xy
= 0
3xy
0
L
Ê
V
Ă
N
H
Ư
U
Nhà sử học Lê Văn Hưu
Ngày cập nhật: 30/12/2005 09:38 Lê Văn Hưu người làng Phủ Lý, huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa (nay thuộc xã Triệu Trung, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa).Theo lời các cố lão địa phương thì đất Triệu Trung xưa kia vốn là trang trại của vị tổ khai sáng dòng họ Lê - quan Trấn quốc bộc xạ Lê Lương thời Đinh Tiên Hoàng, đến nay tính ra đã được hơn 20 đời. Lê Văn Hưu là ông tổ thứ bảy của dòng họ này. Cuốn Lê thị gia phả hiện còn được bảo tồn, ghi ông sinh năm Canh Dần (1230) là người khôi ngô tuấn tú, tư chất rất sáng suốt, thông minh.
Vào năm Đinh Mùi, Lê Văn Hưu thi đỗ Bảng nhãn. Đây là khoa thi đầu tiên ở Việt Nam có đặt danh hiệu tam khôi (ba người đỗ đầu: Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa). Năm ấy, ông vừa tròn 18 tuổi. Sau khi thi đỗ, ông được giữ chức Kiểm pháp quan (chức quan trông coi việc hình luật), rồi Binh bộ Thượng thư, rồi Hàn lâm viện học sĩ kiêm Quốc sử Viện giám tu. Ông cũng là thầy học của Thượng tướng Trần Quang Khải, một trong những danh tướng của cuộc kháng chiến chống Nguyên - Mông.
Trong thời gian làm việc ở Quốc sử viện, vào năm 1272, ông đã hoàn thành việc biên soạn bộ Đại Việt sử ký - bộ quốc sử đầu tiên của Việt Nam, ghi lại những sự việc quan trọng chủ yếu trong một thời gian lịch sử dài gần 15 thế kỷ, từ Triệu Vũ đế (tức Triệu Đà 207-136 trước Công nguyên) cho tới Lý Chiêu Hoàng (1224-1225), tất cả gồm 30 quyển, được Trần Thánh Tông xuống chiếu ban khen. Tuy nhiên, bộ sách quý này cho tới ngày nay không còn, nhưng vẫn có thể thấy được thấp thoáng bóng dáng bộ quốc sử đầu tiên này trong Đại Việt sử ký toàn thư. Ngô Sĩ Liên, sử thần đời Lê, chính là người khởi đầu việc biên soạn Đại Việt sử ký toàn thư, tuy vậy ông này đã căn cứ vào Đại Việt sử ký
của Lê Văn Hưu, tiếp đó là Đại Việt sử ký tục biên của Phan Phu Tiên để biên soạn ra những phần liên quan. Ngay trong bài tựa Đại Việt sử ký ngoại kỷ toàn thư, Ngô Sĩ Liên đã viết: “Văn Hưu là người chép sử giỏi đời Trần, Phu Tiên là bậc cổ
lão của thánh triều ta, đều vâng chiếu biên soạn lịch sử nước nhà, tìm khắp các tài liệu còn sót lại, tập hợp thành sách để cho người xem đời sau không có gì phải tiếc nữa, thế là được rồi”. Trong Đại Việt sử ký toàn thư hiện đang lưu hành vẫn còn có 29 đoạn ghi rõ là lời văn của Lê Văn Hưu với mấy chữ “Lê Văn Hưu viết”. Qua những trích đoạn đó, có thể thấy được phần nào khuynh hướng cũng như sắc thái ngọn bút chép sử của ông. Chẳng hạn, để trân trọng công lao đánh giặc giữ nước của tổ tiên, ông Lê Văn Hưu đã nhận định về cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng với những lời lẽ rất mực hào hùng: “Trưng Trắc Trưng Nhị... hô một tiếng mà các quận Cửu Châu, Nhật Nam, Hợp Phố cùng sáu mươi nhăm thành ở Lĩnh Ngoại đều
hưởng ứng, việc dựng nước xưng vương dễ như trở bàn tay...”. Ông còn ca tụng Ngô Quyền như sau: “Tiền Ngô Vương có thể lấy quân mới họp của nước Việt ta mà đánh tan được trăm vạn quân của Lưu Hoằng Tháo, mở nước xưng vương, làm cho người phương Bắc không dám sang nữa. Có thể nói là một lần nổi giận mà yên được dân, mưu giỏi mà đánh cũng giỏi vậy...”. Luôn quan tâm sâu sắc đến cuộc sống của nhân dân, ông cũng đã nghiêm khắc phê phán những hành vi bạo ngược, trái đạo lý của vua chúa, như đoạn nhận xét về cấm lệnh “không cho con gái nhà quan lấy chồng trước khi dự tuyển vào hậu cung” của Lý Thần Tông (1128-1137), chẳng hạn: “Trời sinh ra dân mà đặt vua để chăn dắt, không phải để cung phụng riêng cho vua. Lòng cha mẹ ai chẳng muốn con cái có gia thất; thánh nhân thể lòng ấy còn sợ kẻ sát phu sát phụ không được có nơi có chốn... Thần Tông xuống chiếu cho con gái các quan phải đợi xong việc tuyển người vào cung rồi mới được lấy chồng, thế là để cung phụng riêng cho mình, đâu phải là tấm lòng của người làm cha mẹ dân!”.
Lê Văn Hưu mất ngày 23-3-1322 (năm Nhâm Tuất), an táng ở cánh đồng xứ Mả Giòm (thuộc địa phận xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa). Hiện nay ở đó vẫn còn phần mộ với tấm bia dựng năm Tự Đức thứ 20 (1867), khắc ghi tiểu sử và một bài minh ca tụng tài đức, sự nghiệp của ông.
Đường Lê Văn Hưu (thị xã Đông Hà, Quảng Trị):
Hướng dẫn về nhà
1. Nắm chắc khái niệm đơn thức đồng dạng
2. Vận dụng tốt quy tắc cộng trừ đơn thức đồng dạng
3. Hoàn thành các bài bập: 15; 16; 17 - SGK trang 35
Bài 19; 20; 21 - SBT
trò chơi Ai nhanh hơn
Luật chơi: Có 2 nhóm tham gia chơi, mỗi nhóm 3 bạn trong đó có một nhóm trưởng. Nhóm trưởng viết một đơn thức bậc 5 có biến x, y. Hai thành viên còn lại mỗi bạn viết một đơn thức đồng dạng với đơn thức mà nhóm trưởng viết. Sau đó nhóm trưởng tính tổng ba đơn thức đồng dạng vừa viết được. Nhóm nào làm đúng và xong trước là thắng cuộc.