Chương III. §16. Tìm tỉ số của hai số

chúc các em học sinh có một tiết học bổ ích
GV: Trương Quang Phẩm
Trường THCS Nguyễn Bá Ngọc
Ng�y 11/4/2016
? Hãy nêu định nghĩa phân số ? Cho ví dụ phân số.
Phân số được viết dưới dạng
với
Muốn tìm tỉ số của hai số a và b ta làm như thế nào? Tỉ số và phân số có gì khác nhau ? Thầy và các em sẽ trả lời câu hỏi này qua bài học hôm nay.
Kiểm tra bài cũ
Vậy có phải là phân số không? Nếu không thì được gọi là gì?
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Nội dung chính của bài học
1. Tỉ số của hai số:
Khái niệm:

 Ví dụ: 1,5 : 2,15; ;
số nguyên, phân số, hỗn số…
? Khi nói phân số thì a và b phải là các số nào?
Thương trong phép chia số a cho số b
là tỉ số của hai số a và b.
Tỉ số của hai số a và b kí hiệu là a : b hoặc
….là những tỉ số.
Khi nói tỉ số thì a và b có thể là các
số như thế nào ?
Khi nói phân số thì a và b phải là các số nguyên.
Lưu ý: Khái niệm tỉ số thường được dùng khi nói về thương của hai đại lượng cùng loại và cùng đơn vị đo.
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Ví dụ: Tìm thương của phép chia 2,5 cho 10
Thương của phép chia 2,5 cho 10 là tỉ số của 2,5 và 10. Vậy tỉ số của hai số a và b là gì?
1. Tỉ số của hai số:
là những phân số.
Trong các cách viết sau cách nào là phân số, cách nào là tỉ số:
là những tỉ số.
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ

1. Tỉ số của hai số:
* Ví dụ: Đoạn thẳng AB dài 20cm, đoạn thẳng CD dài 1m. Tìm tỉ số độ dài của đoạn thẳng AB và đoạn thẳng CD.
Giải:
AB = 20cm, CD = 1m = 100cm.
Tỉ số độ dài của đoạn thẳng AB và đoạn thẳng CD là:

Đoạn thẳng AB và CD có cùng đơn vị đo hay không?
Hãy đổi độ dài đoạn thẳng CD ra cm?
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
BT 137/57 SGK. Tính tỉ số của:

và 75cm

b) giờ và 20 phút
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Thảo luận nhóm (4 phút)
Phiếu học tập
Qua bài toán này cần nhớ điều gì ?
Ta lập được tỉ số giữa hai đại lượng cùng loại và phải đổi về cùng một đơn vị
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Giải:
1. Tỉ số của hai số:
2. Tỉ số phần trăm:
Trong thực hành ta hay dùng tỉ số dưới dạng phần trăm với kí hiệu % thay cho
* Ví dụ1: Tỉ số phần trăm của hai số 5 và 10.
? Muốn tìm tỉ số phần trăm của 5 và 10 ta làm như thế nào?
Tìm tỉ số phần trăm của 5 và 10 ta lấy:
? Hãy tính tỉ số phần trăm của 78,1 và 25?
* Ví dụ2: Tỉ số phần trăm của 78,1 và 25 là:
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ

1. Tỉ số của hai số:
2. Tỉ số phần trăm:
* Quy tắc: Muốn tìm tỉ số phần trăm của hai số a và b, ta nhân a với 100 rồi chia cho b và viết kí hiệu % vào kết quả:
? Muốn tìm tỉ số phần trăm của hai số a và b ta làm thế nào?
a) Tìm tỉ số phần trăm của 5 và 8:
b) Tìm tỉ số phần trăm của 25kg và tạ
Ta có: tạ = 30kg
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
?1
3. TØ lÖ xÝch:
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Ví dụ: Nếu khoảng cách a trên bản đồ là 1cm, khoảng cách b trên thực tế là 1km. Tìm tỉ số của a và b.
Vì: a = 1cm;
b = 1km = 100000cm
?2. Khoảng cách từ điểm cực Bắc ở Hà Giang đến cực Nam ở mũi Cà Mau dài 1620km. Trên một bản đồ, khoảng cách đó dài 16,2cm. Tính tỉ lệ xích của bản đồ.
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
3. TØ lÖ xÝch:
Giải:
Tỉ lệ xích T của một bản vẽ (hoặc một bản đồ) là tỉ số khoảng cách a giữa hai điểm trên bản vẽ (hoặc bản đồ) và khoảng cách b giữa hai điểm tương ứng trên thực tế:
(a, b cùng đơn vị đo).
Giải:
a = 16,2 cm; b = 1620 km = 162 000 000 cm
1
2
3
4
Thi giải toán nhanh
5
6
ĐỘI 2
ĐỘI 1
ĐIỂM
ĐỘI 3
Câu 1: Tìm tỉ số của hai số a và b, biết:
a = 0,2 tạ; b = 12kg
Đáp án:
a = 0,2 tạ = 20kg
Tỉ số của a và b:
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Đáp án:
0,3 tạ = 30kg
Tỉ số phần trăm:
Câu 2: Tìm tỉ số phần trăm của hai số:
0,3 tạ và 50kg
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
.
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Câu 3: Năm nay con 12 tuổi, bố 42 tuổi. Tính tỉ số giữa tuổi con và tuổi bố trước đây 2 năm?
Đáp án:
Tỉ số giữa tuổi con và tuổi bố trước
đây 2 năm là:
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
.
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Câu 4: Tỉ số của hai số a và b bằng . Tìm hai số đó, biết rằng a + b = 3.
Đáp án:
Ta có:

Mà a + b = 3
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Câu 5: Trong 40kg nước biển có 2kg muối.
Tính tỉ số phần trăm muối trong nước biển.
Đáp án:
Tỉ số phần trăm muối trong nước biển là:
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Hết giờ
Câu 6: Trên một bản đồ tỉ lệ 1 : 1000000, đoạn
đường bộ từ Hà Nội đến Vinh dài 29cm. Tính độ
dài đoạn đường đó trong thực tế.
Đáp án:
Ta có:


Vậy độ dài đoạn đường bộ từ Hà Nội
đến Vinh trong thực tế là: 290km.
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Tiết 100: §16. TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ
Sơ đồ tóm tắt nội dung bài học
- Học thuộc khái niệm tỉ số của hai số a và b, phân biệt với phân số.
- Nắm vững quy tắc tính tỉ số phần trăm của hai số.
- Vận dụng linh hoạt công thức tính tỉ lệ xích.
- Làm các bài tập 138; 140; 141 trang 58 SGK; 136; 137, 140/SBT.
Chú ý bài tập 140 SGK tại sao Chuột nặêng hơn Voi?
- Tiết sau luyện tập.

Hướng dẫn về nhà
BÀI HỌC ĐÃ KẾT THÚC
Xin chân thành cảm ơn
Quí Thầy cô và các em học sinh
đã tham gia tiết học hôm nay.