Chương II. §3. Đại lượng tỉ lệ nghịch

KIỂM TRA BÀI CŨ
1/ Định nghĩa hai đại lượng tỉ lệ thuận ? Ví dụ ?
2/ Phát biểu tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận ?
Viết tính chất đó dưới dạng biểu thức ?
ĐÁP ÁN
1/ Nếu đaị lượng y liên hê với đại lượng x theo công thức :
y= kx ( với k là hằng số khác 0 ) thì ta nói y tỉ lệ thuận với
x theo hệ số tỉ lệ k
Dạng biểu thức :
2/ Phát biểu : SGK
Với:
y1
y2
I/ ĐỊNH NGHĨA
?1
Hãy viết công thức tính :
a/ Cạnh y (cm) theo cạnh x (cm) của hình chử nhật có kích thước
thay đổi nhưng luôn có diện tích bằng 12 cm2
b/ Lượng gạo y (kg) trong mỗi bao theo x khi chia đều 500 kg
Vào x bao :
c/ Vận tốc (km/h) theo thời gian t (h) của một vật chuyển đông
Đềutrên quãng đường 16 km
Ba công thức trên có điểm nào
giống nhau ?
NHẬNXÉT : Ba công thức có điểm giống nhau
là : Đại lượng này bằng một hằng số chia cho
đại lượng kia
I/ ĐỊNH NGHĨA
VÍ DỤ
Nếu a tỉ lệ nghịch với b theo hệ số tỉ lệ là 7 thì ta có điều gì ?
?2
Cho biết y tỉ lệ nghịch với x hệ số tỉ lệ -3,5 . Hỏi x tỉ lệ
nghịch với y theo hệ số tỉ lệ nào ?
GIẢI
Vì y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ -3,5 nên ta có:
Từ đo �suy ra:
Vậy : x tỉ lệ nghịch với y theo hệ số tỉ lệ -3,5
Như vậy nếu y tỉ lệ nghịch với x thì x như thế nào với y ?
CHÚ Y :�
Khi y tỉ lệ nghịch với x thì x cũng tỉ lệ nghịch với y
Ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ nghịch với nhau
II/ TÍNH CHẤT
?3
Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ nghịch với nhau :
GIẢI
a/ Vì y và x tỉ lệ nghịch nên:
= 30.2 = 60
Như vậy muốn tìm y2,y3,y4 ta làm sao ?

c/ Nhận xét : x1y 1= x2y2 = x3y3 = x4y4 = 60
?
?
?
15
20
12
TÍNH CHẤT :
Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau thì :
a) Tích hai giá trị tương ứng không thay đổi
b) Tỉ số bất kì của hai đại lượng này bằng nghịch đảo tỉ số
tương ứng của hai đại lượng kia
Có nghĩa :
Nếu
x1
y1
x2
y2
Thì ta co :�
x1y1 = x2y2
a)
b)
ÁP DỤNG
Biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch và nếu y1 = 5 thì x1 = 16
Tìm hệ số tỉ lệ
Tìm y khi x = 20
Tìm x khi y = 40
GIẢI
a) Vì x và y tỉ lệ nghịch nên :
x.y= a
Hay a = x1.y1 = 16 .5 = 80
Vì a = 80 nên ta có x.y = 80
b) Suy ra
c) Suy ra
BÀI TẬP : Cho x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch

Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau :
Muốn điền được các số thích hợp vào ô trống ta cần phải biết
tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch
Hãy phát biểu lại tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch ?
Như vậy muốn tìm được x hoặc y ta thực hiện như thế nào ?

Tích hai gia �trị tương ứng x và y ở bảng trên là bao nhiêu ?
Muốn tìm được x hoặc y ta lấy 6 chia cho y hoặc x tương ứng

12
- 5
2
- 3
1
PHÂN BIỆT GIỮA HAI ĐẠI LƯỢNG
TỈ LỆ NGHỊCH VÀ TỈ LỆ THUẬN
( x. y = a )
y = k. x
a) y1.x1 = y2x2= .
y1
y2
= a
= k
DẶN DÒ
Học thuộc định nghĩa và tính chất hai đại lượng
tỉ lệ nghịch
Phân biệt kỹ tính chất của hai đại lượng tỉ lệ
nghịch và hai đại lượng tỉ lệ thuận
- Làm các bài tập : 14 , 15 trang 58 SGK
Xem trước bài :
Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch