Chương II. §3. Đại lượng tỉ lệ nghịch

Hãy viết công thức tính :
Cạnh y (cm) theo cạnh x (cm) của hình chữ nhật
có kích thước thay đổi nhưng luôn có diện tích bằng 12 cm2 ;
b. Lượng gạo y ( kg ) trong mỗi bao theo x khi chia đều 500 kg vào x bao ;
c. Vận tốc v (km/h) theo thời gian t (h) của một vật chuyển động đều trên quãng đường16 km.
?1
Định nghĩa:
Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức y= hay x.y = a (a là một hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ là a.
?2
Cho biết y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ là
-3,5. Hỏi x tỉ lệ nghịch với y theo hệ số tỉ lệ nào ?
* Chú ý:
Nếu y tỉ lệ nghịch với x thì x cũng tỉ lệ nghịch với y
và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ nghịch với nhau.
Tỉ lệ thuận
Tỉ lệ nghịch
y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ a

x tỉ lệ nghịch với y theo hệ số tỉ lệ
y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k

x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ
a
Ví dụ: Trong cỏc cụng th?c sau, cụng th?c n�o bi?u th? x v� y l� hai d?i lu?ng t? l? ngh?ch?
a/
b/
c/
d/
?
?
?
a. Tìm hệ số tỉ lệ ;
b.Thay mỗi dấu ? trong bảng trên bằng một số thích hợp;
c. Có nhận xét gì về tích hai giá trị tương ứng của x1.y1 ; x2.y2 ; x3.y3 ; x4.y4 của x và y ?
?3
Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ nghịch với nhau.
Tính chất:
Tích hai gi� tr? tuong ?ng c?a ch�ng luơn khơng d?i (b?ng h? s? t? l?).
T? s? hai gi� tr? b?t kì của đại lượng này bằng ngh?ch d?o c?a t? s? hai gi� tr? tuong ?ng c?a d?i lu?ng kia.
N?u hai d?i lu?ng t? l? ngh?ch v?i nhau thì:
So sánh định nghĩa, tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận và hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
Hai đại lượng tỉ lệ thuận:
1) Công thức:

2) Tính chất:
x1 ứng với y1
x2 ứng với y2
Hai đại lượng tỉ lệ nghịch:
1) Công thức:

2) Tính chất:
x1 ứng với y1
x2 ứng với y2
a)
b)
b)
a)
Bài tập 12 trang 58 (SGK )
Cho biết hai đại lượng x và y tỉ lệ nghịch với nhau và khi x= 8 thì y=15.
Tìm hệ số tỉ lệ ;
Hãy biểu diễn y theo x ;
Tính giá trị của y khi x = 6, x = 10 ;
Hướng dẫn về nhà
Học bài: Nắm vững Đ/n và tính chất, làm BT 13,14, 15 trang 58 (SGK)
Hướng dẫn bài 14/sgk/58
Để xây một ngôi nhà:
35 công nhân hết 168 ngày
28 công nhân hết x ngày ?
Số công nhân và số ngày làm là hai đại lượng tỉ lệ nghịch

Ta có:

- Xem trước bài “một số bài toán về tỉ lệ nghịch”
BT 13/58 (SGK). Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch. Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau.