Chương II. §1. Đại lượng tỉ lệ thuận

SỞ GD &ĐT BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG TRUNG TIỂU HỌC PÉTRUS KÝ
Chào mừng quý thầy ,cô về dự giờ thăm lớp.
Nội dung của chương II
 Đại lượng tỉ lệ thuận và các bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận.
 Đại lượng tỉ lệ nghịch và các bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch.
 Hàm số
 Mặt phẳng tọa độ và đồ thị của hàm số y = a.x (a ≠ 0)
Chương II - Hàm số và đồ thị
Tiết 23 -Bài 1: Đại lượng tỉ lệ thuận
Nội dung của bài học :
? Thế nào là hai đại lượng tỉ lệ thuận - công thức liên hệ giữa hai đại lượng tỉ lệ thuận ?
? Hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau có những tính chất gì ?
1. ĐỊNH NGHĨA
a) Ví dụ 1 : Một vật chuyển động thẳng đều với vận tốc không đổi là 15km/h . Hỏi sau những khoảng thời gian là 1 giờ ; 2 giờ ; 4 giờ ; 8 giờ ; sau t giờ thì vật đI được những quãng đường là bao nhiêu km ?
Gọi S là quãng đường mà vật đi được . Khi đó :
- Sau 1h vật đi được quãng đường là :
S = 15 . 1
- Sau 2h vật đi được quãng đường là :
S = 15 . 2
- Sau 4h vật đi được quãng đường là :
S = 15 . 4
- Sau 8h vật đi được quãng đường là :
S = 15 . 8
- Sau t (h) vật đi được quãng đường là :
S = 15 . t
1. ĐỊNH NGHĨA
Ví dụ 2 : Nếu các hình vuông có độ dài các cạnh là 1m ; 2m ; 5m ; 9m ; 15m ; a(m) thì chu vi của các hình vuông đó tương ứng là bao nhiêu ?
Gọi chu vi cuả hình vuông là C . Khi đó :
-Hình vuông có cạnh là 1(m) thì chu vi của hv đó là :
C = 4 . 1
-Hình vuông có cạnh là 2(m) thì chu vi của hv đó là :
C = 4 . 2
-Hình vuông có cạnh là 5(m) thì chu vi của hv đó là :
C = 4 . 5
-Hình vuông có cạnh là 9(m) thì chu vi của hv đó là :
C = 4 . 9
-Hình vuông có cạnh là 15(m) thì chu vi của hv đó là :
C = 4 . 15
-Hình vuông có cạnh là a(m) thì chu vi của hv đó là :
C = 4 . a
Ta có :
S = 15 . t
C = 4 . a
Đại lượng này
=
Đại lượng kia
x
Hằng số (khác 0)
S tỉ lệ thuận với t
C tỉ lệ thuận với a
y
k
x
=
.
y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k
b) Định Nghĩa :
Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức : y = k.x ( với k là hằng số khác không ) ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k.
1. ĐỊNH NGHĨA
Ví dụ :
Nếu
Ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là :
2
Nếu
Ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là :
Nếu
Ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là :
Nếu
Ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là :
1. ĐỊNH NGHĨA
Điền vào chỗ trống :
Nếu
thì ..................
theo .......
hệ số tỉ lệ là
đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x
-0,5
Nếu
thì ..................
theo .......
hệ số tỉ lệ là
đại lượng z tỉ lệ thuận với đại lượng t
Viết công thức thể hiện :
- Đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x hệ số tỉ lệ là -6
- Đại lượng z tỉ lệ thuận với đại lượng t hệ số tỉ lệ là k
(Với k là hằng số khác 0)
1. ĐỊNH NGHĨA
Trong các công thức sau - công thức nào không thể hiện đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x (Thảo luận trong nhóm )
1. ĐỊNH NGHĨA
?2 Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là
Hỏi x tỉ lệ thuận với y theo hệ số nào ?
Khi y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là
Ta có :
Vậy
Suy ra
Hay :
x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ là
Vậy trong trường hợp tổng quát , nếu đại lượng y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là k thì đại lượng x tỉ lệ thuận với đại lượng y theo hệ số tỉ lệ là bao nhiêu ?
1. ĐỊNH NGHĨA
Khi y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là
Ta có :
Vậy
Suy ra
Hay :
x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ là
Trong trường hợp tổng quát , nếu đại lượng y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là k (Với k là một hằng số khác 0) thì đại lượng x tỉ lệ thuận với đại lượng y theo hệ số tỉ lệ là bao nhiêu ?
Chú ý : Nếu đại lượng y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là k (Với k là một hằng số khác 0) thì đại lượng x tỉ lệ thuận với đại lượng y theo hệ
số tỉ lệ là
1. ĐỊNH NGHĨA
Khi y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là
Ta có :
Vậy
Ví dụ :
Đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x theo hệ số tỉ lệ k (k khác 0). Biết rằng khi x = 4 thì y = 12. Hãy tìm hệ số tỉ lệ k.
Vì y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là
Ta có :
Vậy
Khi x = 4 thì y = 12 nên ta có :
Hay
Vậy đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x theo hệ số tỉ lệ k = 3
10mm
8mm
50mm
30mm
10 tấn
?
?
?
a
c
b
d
?3
Mỗi con khủng long ở các cột a ,b ,c ,d nặng bao nhiêu tấn nếu biết rằng con khủng long ở cột a nặng 10 tấn và chiều cao các cột được cho như hình vẽ dưới đây ? ( Xem bảng số liệu trong SGK - Tr.53 )
10mm
8mm
50mm
30mm
10 tấn
?
?
?
a
c
b
d
?3
10
8
50
30
a) Hãy xác định hệ số tỉ lệ của y đối với x ?
? 4
Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ thuận với nhau:
b) Điền số thích hợp vào chỗ trống?
c) Có nhận xét gì về tỉ số giữa hai giá trị tương ứng

của y và x?
2. TÍNH CHẤT
Hệ số tỉ lệ của y đối với x là k=2
b)
Gi?i: a) Vì y và x tỉ lệ thuận với nhau nên y=k.x
hay 6 = k.3
=> k =
6:3=2
y1 = kx1
Tớnh ch?t
Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì :
Tỉ số hai giá trị tương ứng của chúng luôn không đổi.
Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng tỉ số hai giá trị tương ứng của đại lượng kia.
Bài 1
Cho biết hai đại lượng x và y tỉ lệ thuận với nhau và khi x = 6 thì y = 4.
Tìm hệ số tỉ lệ k của y đối với x
Hãy biểu diễn y theo x
Tính giá trị của y khi x = 9; x = 15
Bài tập củng cố
Giải: a) Vì y tỉ lệ thuận với x, ta có
y = kx ( k là hằng số khác 0)
thay x = 6, y = 4
ta được 4 = k.6 =>

b) Công thức:

c) Với x = 9 ta được

Với x = 15 ta được
B�i 2.: Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ thuận. Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau
6
-1
-10
- 2
Biết y và x tỉ lệ thuận với nhau
Điền số thích hợp vào ô trống

Củng cố bài học
? Nắm vững định nghĩa về hai đại lượng tỉ lệ thuận.
? Công thức liên hệ giữa hai đại lượng tỉ lệ thuận .
? Hệ số tỉ lệ của hai đại lượng tỉ lệ thuận .
? Tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận - làm BT trong SGK.
Bài giảng đến đây kết thúc
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô đã đến dự giờ thăm lớp !
Biết y và x tỉ lệ thuận với nhau
Điền số thích hợp vào ô trống