Chương II. §1. Đại lượng tỉ lệ thuận

Chương II :Hµm sè vµ ®å thÞ
Đại lượng
tỉ lệ thuận
Một số bài toán về
đại lượng tỉ lệ thuận
Hàm số
Đại lượng
tỉ lệ nghịch
Một số bài toán về
đại lượng tỉ lệ nghịch
Mặt phẳng toạ độ
Đồ thị hàm số y = ax
Em hãy nhắc lại thế nào là hai đại lượng tỉ lệ thuận? Cho ví dụ?
Chương trình Toán lớp 4 đã giới thiệu về hai đại lượng tỉ lệ thuận, đó là hai đại lượng mà đại lượng này tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì đại lượng kia cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần. Những cặp đại lượng tỉ lệ thuận thường gặp là: thời gian đi và quãng đường đi được (trong chuyển động đều), số lượng một loại hàng và số tiền hàng, độ dài cạnh hình vuông và chu vi hình vuông, số người làm và sản phẩm làm được (khi năng suất mọi người như nhau), số sản phẩm và lượng nguyên vật liệu để sản xuất ra sản phẩm,....
Có cách nào để mô tả ngắn gọn hai hai đại lượng tỉ lệ thuận ?
?1 Viết công thức tính:
a. Quãng đường đi được s(km) theo thời gian t (h) của một vật chuyển động đều với vận tốc 15 km/h?
b. Khối lượng m(kg) theo thể tích v( )của thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng D( ) (Chú ý : D là một hằng số khác 0).
a) S = 15.t
b) m =D.V (D là hằng số khác 0)
Em hãy nhận xét về sự giống nhau giữa hai công thức trên?
y = k.x (k là hằng số khác 0)
?1
Định nghĩa:
Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức: y=k.x( với k là hằng số khác 0) thì ta nói y t? l? thu?n v?i x theo h? s? t? l? k .
Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ
lệ .Hái x tØ lÖ thuËn víi y theo hÖ sè
tØ lÖ nµo?
?2
Định nghĩa:
Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức: y=k.x( với k là hằng số khác 0) thì ta nói y t? l? thu?n v?i x theo h? s? t? l? k .
Cho biết y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ
lệ
?2
Chú ý:
khi đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x thì x cũng tỉ lệ thuận với y và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ thuận với nhau. Nếu y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ là k ( khác 0 )thì x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ 1/k
Hình vẽ dưới là một biểu đồ hình cột biểu diễn khối lượng của 4 con khủng long. Mỗi con khủng long ở các cột a, b, c, d nặng bao nhiêu tấn nếu biết rằng con khủng long ở cột a nặng 10 tấn và chiều cao các cột được cho trong bảng sau:
?3
8
50
30
Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ thuận với nhau:
a.Hãy xác định hệ số tỉ lệ của y đối với x?
b.Điền vào dấu "?" trong bảng trên bằng số thích hợp?
c.Có nhận xét gì về tỉ số giữa hai giá trị tương ứng , , , của y và x?
?4
a. Vì y và x là hai đại lượng tỉ lệ thuận
y1= kx1 hay 6 = k.3
k = 2.
Vậy hệ số tỉ lệ của y đối với x là 2
b. y2 = kx2 = 2.4 = 8;
y3 = 2.5 = 10;
y4 = 2.6 = 12
8
10
12
(chính là hệ số tỉ lệ c?a y d?i v?i x)
(chính là hệ số tỉ lệ c?a x d?i v?i y)
y= kx(k khỏc 0)
Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì:
.Tỉ số hai giá trị của chúng luôn không đổi
. Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng tỉ số hai giá
trị tương ứng của đại lượng kia
Tính chất
Tóm tắt:Nếu đại lượng x tỉ lệ thuận với đại lượng y thì
hệ số tỉ lệ c?a y d?i v?i x
hệ số tỉ lệ c?a x d?i v?i y
(x1,x2,x3,.. là giá trị tương ứng của y1,y2,y3…..)
;
; . . .
Bài 1. Cho hai đại lượng x và y tỉ lệ thuận với nhau theo công thức y = -2x.
a.Tìm hệ số tỉ lệ k của y đối với x?
b.Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau:
3
-4
-1
4
Bài 2. Cho hai đại lượng y và x tỉ lệ thuận với nhau theo hệ số tỉ lệ k ( khác 0 ).Chọn phương án đúng (Đ ) hay sai ( S ) trong các khẳng định sau?
1. Nếu x tăng thì y cũng tăng
2. Nếu x giảm thì y cũng giảm
Đ
S
S
Đ
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc định nghĩa,tính chất đại lượng tỉ lệ thuận
- Xem kĩ các bài tập đã làm
- Làm bài tập 1,2,3,4 (SGK-Trang 53,54)
- Làm bài tập 1,4 ( SBT )
XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH