Chương II. §1. Đại lượng tỉ lệ thuận

TIẾT 23
ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN
Chương II
Hàm số và đồ thị
Một số bài toán về
đại lượng tỉ lệ thuận
Hàm số
Đại lượng
tỉ lệ nghịch
Một số bài toán về
đại lượng tỉ lệ nghịch
Mặt phẳng toạ độ
Đồ thị hàm số y = ax
Đại lượng
tỉ lệ thuận
+Ví dụ :
- Chu vi và cạnh của hình vuông
- Quãng đường đi được và thời gian của một chuyển động đều.
- Khối lượng và thể tích của thanh kim loại đồng chất
+Vấn đề đặt ra ở đây là có thể mô tả ngắn gọn hai đại lượng tỉ lệ thuận không?
Ở tiểu học
Hai đại lượng tỉ lệ thuận là hai đại lượng liên hệ với nhau sao cho khi đại lượng này tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì đại lượng kia cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần .
a) Quãng đường đi được s (km) theo thời gian t(h) của một vật chuyển động đều với vận tốc 15 (km/h)
Hãy viết công thức tính:
b) Khối lượng m (kg) theo thể tích V (m3) của thanh kim loại đồng chất có khối lượng riêng D (kg/m3). (chú ý: D là một hằng số khác 0)
?1

Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức: y = k x (với k là hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k.
Định nghĩa
b)
Công thức
y tỉ lệ thuận với x theo
hệ số tỉ lệ k = ?
y = 2 x
2
Công thức nào cho ta biết đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x?
y = k x (với k là hằng số khác 0)
b)
c)
?2
Cho biết y tỉ lệ thuận vợi x theo hệ sộ tỉ lệ
Vậy x tỉ lệ thuận với y không ? theo hệ số tỉ lệ nàø?
Công thức
y tỉ lệ thuận với x theo
hệ số tỉ lệ k = ?

x tỉ lệ với y theo hệ số tỉ lệ k=?
y = 2 x
1
2
-7
b)
c)
Chú ý: Khi đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x thì x cũng tỉ lệ thuận với y và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ thuận với nhau. Nếu y tỉ lệ thuận với x theo hệ số tỉ lệ k thì x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ
Hình vẽ dưới là một biểu đồ hình cột biểu diễn khối lượng của 4 con khủng long. Mỗi con khủng long ở các cột a, b, c, d nặng bao nhiêu tấn nếu biết rằng con khủng long ở cột a nặng 10 tấn và chiều cao các cột được cho trong bảng sau:
?3
8
50
30
Cho biết hai đại lượng y và x tỉ lệ thuận với nhau:
a. Hãy xác định hệ số tỉ lệ của y đối với x?
b. Điền vào dấu “?” trong bảng trên bằng số thích hợp?
c. Có nhận xét gì về tỉ số giữa hai giá trị tương ứng
?4
của y và x?
a. Vì y và x là hai đại lượng tỉ lệ thuận
y1= kx1 hay 6 = k.3
k = 2.
Vậy hệ số tỉ lệ của y đối với x là 2
b. y2 = kx2 = 2.4 = 8;
y3 = 2.5 = 10;
y4 = 2.6 = 12
8
10
12
(chính là hệ số tỉ lệ của y đối với x)
y= kx(k khác 0)
b)
c)
Tính chất
Nếu hai đại lượng tỉ lệ thuận với nhau thì
Tỉ số hai giá trị tương ứng của chúng luôn không đổi.
Tỉ số hai giá trị bất kỳ của đại lượng này bằng tỉ số hai giá trị
tương ứng của đại lượng kia
3
2
1
4
VUI MÀ HỌC - HỌC MÀ VUI
Bài 1(sgk/53)
Cho biết hai đại lượng x và y tỉ lệ thuận với nhau và khi x = 6 thì y = 4.
Tìm hệ số tỉ lệ k của y đối với x ?
Vì y = kx
Bi?t y v� x l� hai d?i lu?ng t? l? thu?n v� h? s? t? l? c?a y d?i v?i x l� 5 thì:

y = x B.y = 5 x

C. x = 5 y D. x = y
Bài 2/54 SGK: Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ thuận. Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau:
- 4
-10
-2
Ngày 19-8-2010 B� Pratibha Patil - T?ng th?ng ?n D? trao huy chuong
Fields - gi?i thu?ng toỏn h?c cao quý nh?t th? gi?i cho�Giỏo su�Ngụ B?o Chõu.
Gi?i thu?ng Fields - du?c xem l� gi?i "Nobel Toỏn h?c"
Ngày 9.3.2011, B? GDDT cụng b? quy?t d?nh th�nh l?p Vi?n Nghiờn c?u cao c?p v? toỏn v� b? nhi?m GS Ngụ B?o Chõu l�m Giỏm d?c khoa h?c c?a vi?n.
Trên hình ảnh phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân trao quyết định cho GS Ngô Bảo Châu.
21
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc và nắm vững định nghĩa , tính chất của đại lượng tỉ lệ thuận
Làm bài tập: 1; 2; 3;4; 6;7 SBT
Đọc trước bài “Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận”
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh.