Chuan KTKN LS_DL

hướng dẫn dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Lịch sử & Địa lí
theo chuẩn kiến thức, kĩ năng
Vũng Tàu, 28-29/07/2009
1. M?t s? v?n d? v? Chu?n ki?n th?c, ki nang mụn L?ch s? v� D?a lớ
1.1. Chuong trỡnh l� phỏp l?nh, trong dú bao g?m:
M?c tiờu
N?i dung
Yờu c?u c?n d?t
Phuong phỏp
Dỏnh giỏ
1.2. Khỏi ni?m v? chu?n ki?n th?c,ki nang
Chu?n ki?n th?c, ki nang l� cỏc yờu c?u co b?n, t?i thi?u v? ki?n th?c, ki nang c?a mụn h?c
Chu?n ki?n th?c, ki nang du?c c? th? hoỏ ? cỏc ch? d? c?a mụn h?c theo t?ng l?p, ? cỏc linh v?c h?c t?p cho t?ng l?p v� c? c?p h?c
Chu?n ki?n th?c, ki nang l� co s? d? biờn so?n SGK, qu?n lớ d?y h?c, dỏnh giỏ k?t qu? giỏo d?c
1.3. M?i quan h? gi?a Chu?n v� SGK, gi?a Chu?n v� cụng tỏc t? ch?c d?y h?c
Chuẩn và SGK
SGK: tài liệu tiếp nối chương trình, cụ thể hoá những quy định của chương trình về mục tiêu bộ môn, phạm vi, số lượng, mức độ các đơn vị kiến thức; định hướng về PPDH, gợi ý tổ chức các hoạt động học tập.
- Căn cứ để biên soạn SGK là chương trình (cụ thể là Chuẩn):
+ Mục đích, yêu cầu của Chuẩn được thể hiện trong mục tiêu và nội dung bài học trong SGK
Chuẩn và SGK
+ Tuy nhiờn, m?c tiờu c?a SGK l� m?i d?i tu?ng HS v?i nh?ng kh? nang v� di?u ki?n h?c t?p khụng gi?ng nhau. Vỡ v?y, trờn co s? Chu?n, SGK cũn cú m?t s? n?i dung ki?n th?c, ki nang cú tớnh "m? r?ng, phỏt tri?n"
1.4. Chuong trỡnh mụn L?ch s? v� D?alớ
1.4.1. M?c tiờu:
- Cung c?p cho h?c sinh m?t s? ki?n th?c co b?n, thi?t th?c v?:
+ Cỏc s? ki?n, hi?n tu?ng, nhõn v?t l?ch s? tiờu bi?u tuong d?i cú h? th?ng theo dũng th?i gian c?a l?ch s? Vi?t Nam t? bu?i d?u d?ng nu?c t?i n?a d?u th? k? iIi.
+ Cỏc s? v?t, hi?n tu?ng v� cỏc m?i quan h? d?a lớ don gi?n ? Vi?t Nam, cỏc chõu l?c v� m?t s? qu?c gia trờn th? gi?i.
- Bu?c d?u hỡnh th�nh v� rốn luy?n cho h?c sinh cỏc ki nang:
+ Quan sỏt s? v?t, hi?n tu?ng; thu th?p tu li?u t? cỏc ngu?n thụng tin khỏc nhau. Nờu th?c m?c trong quỏ trỡnh h?c t?p v� ch?n thụng tin d? gi?i dỏp. Nh?n bi?t dỳng cỏc s? v?t, s? ki?n, hi?n tu?ng l?ch s?. Trỡnh b�y k?t qu? nh?n th?c c?a mỡnh... V?n d?ng cỏc ki?n th?c dó h?c v�o th?c ti?n d?i s?ng.
+ Gúp ph?n b?i du?ng v� phỏt tri?n ? h?c sinh: Ham h?c h?i d? bi?t v? l?ch s? dõn t?c. Yờu thiờn nhiờn, quờ huong, d?t nu?c. B?o v? c?nh quan thiờn nhiờn v� cỏc di tớch l?ch s? van hoỏ.
1.4.2. N?i dung chuong trỡnh:
Chuong trỡnh L?ch s? v� D?a lớ bao g?m cỏc ch? d?:

Lịch sử 4
- Buổi đầu dựng nước và giữ nước (từ khoảng 700 năm TCN đến năm 179 TCN):
- Hơn một nghìn năm đấu tranh giành lại độc lập ( từ năm 179 TCN đến thế kỷ i)
- Buổi đầu độc lập (từ năm 938 đến 1009)
- Nước Đại Việt
Địa lí 4
- Bản đồ
- Thiên nhiênvà hoạt động sản iuất của người dân ở miền núi và trung du
- Thiên nhiênvà hoạt động sản iuất của con người dân ở miền đồng bằng
- Vùng biển Việt Nam, các đảo và quần đảo
Lớp 5
Lịch sử
- Hơn tám mưươi năm chống thực dân Pháp iâm lưược và đô hộ (1858-1945):
- Bảo vệ chính quyền non trẻ trường kì kháng chiến bảo vệ độc lập dân tộc:
- iây dựng Chủ nghĩa iã hội và đấu tranh thống nhất đất nước (1954-1975)
Địa lí
- Địa lí Việt Nam: Tự nhiên; dân cư; kinh tế.
- Địa lí thế giới: Châu á; châu Âu; châu Phi; châu Mĩ; châu Đại dương, châu Nam Cực.
2. C?u trỳc t�i li?u Hu?ng d?n th?c hi?n chu?n ki?n th?c, ki nang mụn L?ch s? v� D?a lớ: tu?n, b�i, yờu c?u c?n d?t, ghi chỳ.

- Cột Bài bao gồm các bài học trong SGK, bài ôn tập, kiểm tra định ki cuối học ki và nội dung lịch sử địa phương. Nội dung ôn tập, kiểm tra cuối học ki chủ yếu là nội dung Chuẩn kiến thức, kĩ nang của chương trinh mà HS đã được học trong học ki. Nội dung yêu cầu cần đạt trong các bài lịch sử và địa lí địa phương can cứ vào nội dung cụ thể của tài liệu mà địa phương biên soạn.
- Cột yêu cầu cần đạt đối với từng bài học được hiểu là Chuẩn (cơ bản, tối thiểu) đòi hỏi tất cả HS phải đạt được.
- Ghi chú :xác định những vấn đề cần hướng dẫn cụ thể hơn, trong đó chủ yếu là những kiến thức, kĩ năng dành cho đối tượng HS khá, giỏi. Tuy nhiên, đây chỉ là những gợi ý bước đầu, GV cần căn cứ vào tình hình thực tế của mỗi lớp học để xây dựng những nội dung kiến thức, kĩ năng có tính “phát triển” (trong phạm vi chuẩn) dành cho đối tượng HS khá, giỏi,.
3. M?t s? di?m luu ý khi s? d?ng t�i li?u hu?ng d?n th?c hi?n chu?n ki?n th?c, ki nang mụn L?ch s? v� D?a lớ d? iõy d?ng k? ho?ch b�i h?c

- Th? nh?t, b�i so?n (n?i dung d?y h?c) c?n t?p trung kh?c sõu nh?ng yờu c?u co b?n c?a chu?n ki?n th?c, ki nang: Cú th? núi dõy l� yờu c?u quan tr?ng nh?t trong vi?c th?c hi?n chu?n, cung cú nghia l� th?c hi?n chuong trỡnh giỏo d?c (vỡ chu?n l� c?t lừi chuong trỡnh). Vi?c xỏc d?nh n?i dung chu?n c?a b�i h?c, ch?n l?c v� th?c hi?n du?c cỏc phuong phỏp d?y h?c, bi?n phỏp giỏo d?c d? h?c sinh d?t du?c chu?n c?a b�i h?c l� b�i h?c d?t yờu c?u.
Bài soạn (bài lên lớp) của giáo viên cần khắc sâu những yêu cầu của chuẩn. Điều này sẽ tránh được hai thái cực: hoặc dạy học không tới chuẩn (bỏ kiến thức, hạ chuẩn), hoặc (và thường là) cao hơn chuẩn hoặc không chú trọng đúng mức vào trọng tâm của bài học.
Những yêu cầu cơ bản của chuẩn kiến thức, kĩ năng được thể hiện tại cột mức độ cần đạt của tài liệu. Đây chính là kiến thức cơ bản, trọng tâm của bài học. Mọi yêu cầu về kiến thức, kĩ năng khác của bài học đều phải iuay quanh, làm nổi bật lên nội dung mức độ cần đạt.
- Thứ hai, ngoài việc thực hiện nội dung kiến thức, kĩ năng tại cột mức độ cần đạt- yêu cầu tối thiểu, bài soạn cần xác định nội dung và biện pháp dạy học phù hợp cho từng nhóm đối tượng. Cụ thể là phải “dễ hoá” bằng cách gợi mở, dẫn dắt, làm mẫu... đối với học sinh yếu, HS có hoàn cảnh khó khăn trong học tập; “mở rộng, phát triển” (trên cơ sở chuẩn) đối với học sinh khá giỏi, học sinh ở vùng thuận lợi.
Ví dụ: bài 8 (Địa lí)
Tài liệu gợi ý hai nội dung: Quan sát hình và kể các công việc cần phải làm trong quy trình sản xuất ra các sản phẩm đồ gỗ; Giải thích những nguyên nhân khiến rừng ở Tây Nguyên bị tàn phá (Hoặc những con sông ở Tây Nguyên bắt nguồn từ đâu và chảy ra đâu).
Ngược lại, với đối tượng HS yếu, GV cần xác định những nội dung kiến thức, kĩ năng được coi là khó và vận dụng các phương pháp dạy học phù hợp để các đối tượng này đạt được chuẩn. Ví dụ, GV cần: chỉ mẫu các con sông trên bản đồ, lược đồ; sử dụng thêm tranh ảnh, gợi ý để học sinh mô tả đặc điểm sông ở Tây Nguyên.
- Thứ ba, trong kế hoạch bài giảng cần đảm bảo sự cân đối của cấu trúc bài học trong sách giáo khoa
Bài học trong sách giáo khoa là bước tiếp nối và thể hiện cụ thể của chuẩn, so với chuẩn, bài học có sự “mở rộng, phát triển” để đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng HS với những năng lực học tập khác nhau.
Các mạch kiến thức và hoạt động giáo dục trong bài học đã được sắp iếp theo một trình tự logic. Bởi vậy, bài soạn và hoạt động dạy học của GV cần nhấn mạnh vào chuẩn nhưng đồng thời phải giữ cấu trúc các nội dung kiến thức của bài học.
3. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
Môn Lịch sử và Địa lí ở tiểu học là một trong bốn môn học đánh giá bằng điểm số. Đánh giá môn Lịch sử và Địa lí được thực hiện theo hai hình thức: đánh giá thường iuyên và đánh giá định kì. Vận dụng chuẩn trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS cần lưu ý một số điểm cơ bản sau:
Hình thức đề kiểm tra
- D? ki?m tra k?t h?p hỡnh th?c: t? lu?n v� tr?c nghi?m khỏch quan (linh ho?t trong s? cõu h?i, kho?ng 10- 20% s? cõu t? lu?n)
M?t s? d?ng cõu tr?c nghi?m khỏch quan thu?ng s? d?ng:
+ Dỳng/ sai
+ Da l?a ch?n
+ Tuong ?ng c?p
+ Di?n khuy?t
- D? (n?i dung) ki?m tra c?n d?m b?o m?c d? yờu c?u c?a chu?n ki?n th?c, ki nang (c?t m?c d? c?n d?t c?a t�i li?u). Tuy nhiờn, trong c?u trỳc d? (n?i dung) ki?m tra, c?n cú nh?ng cõu h?i (b�i t?p) cú tớnh "m? r?ng, phỏt tri?n" (trong ph?m vi chu?n) d? dỏp ?ng s? da d?ng v? trỡnh d? nh?n th?c c?a cỏc d?i tu?ng HS khỏc nhau. Vỡ th?, trong m?i d? ki?m tra cú ki?m tra ki?n th?c co b?n d? HS trung bỡnh d?t du?c v� cõu h?i v?n dung sõu d? phõn lo?i HS khỏ, gi?i.
Kiểm tra định kì
Mỗi năm học có 2 lần KTĐK vào cuối HKI và cuối HKII. Mỗi lần KT có 1 bài : LS, ĐL chung. làm tròn 0,5 thành 1.
Một số dạng câu trắc nghiệm khách quan thường sử dụng:
+ Đúng/ sai
+ Đa lựa chọn
+ Tương ứng cặp
+ Điền khuyết
+ Trả lời ngắn
Cấu trúc
Ví dụ, kiểm tra, đánh giá nội dung kiến thức, kĩ năng bài 8 nêu trên, HS hoàn thành các yêu cầu: Nêu được một số hoạt động sản xuất chủ yếu của người dân ở Tây Nguyên; Nêu được vai trò của rừng đối với đời sống và sản xuất và sự cần thiết phải bảo vệ rừng; Mô tả sơ lược sông ở Tây Nguyên; Mô tả sơ lược: rừng rậm nhiệt đới (rừng rậm, nhiều loại cây, nhiều tầng…), rừng khộp (rừng rụng lá mùa khô) có thể đánh giá 8- 9 điểm. Nội dung kể các công việc cần phải làm trong quy trình sản iuất ra các sản phẩm đồ gỗ; Giải thích những nguyên nhân khiến rừng ở Tây Nguyên bị tàn phá (Hoặc những con sông ở Tây Nguyên bắt nguồn từ đâu và chảy ra đâu), có thể đánh giá 1-2 điểm trong thang điểm 10.
- D? c?n d?m b?o m?c d? yờu c?u c?a chu?n KTKN (c?t m?c d? c?n d?t). Tuy nhiờn, trong c?u trỳc d? c?n cú nh?ng cõu h?i cú tớnh "phỏt tri?n, m? r?ng"
Trong m?i d? c?n KT n?i dung ki?n th?c co b?n d? HS trung bỡnh d?t du?c v� cõu h?i v?n d?ng sõu cho HS khỏ, gi?i (10- 20 % n?i dung d?)
Ví dụ, kiểm tra, đánh giá nội dung kiến thức, kĩ năng bài 8 nêu trên, HS hoàn thành các yêu cầu: Nêu được một số hoạt động sản xuất chủ yếu của người dân ở Tây Nguyên; Nêu được vai trò của rừng đối với đời sống và sản iuất và sự cần thiết phải bảo vệ rừng; Mô tả sơ lược sông ở Tây Nguyên; Mô tả sơ lược: rừng rậm nhiệt đới (rừng rậm, nhiều loại cây, nhiều tầng…), rừng khộp (rừng rụng lá mùa khô) .Nội dung kể các công việc cần phải làm trong quy trình sản xuất ra các sản phẩm đồ gỗ; Giải thích những nguyên nhân khiến rừng ở Tây Nguyên bị tàn phá (Hoặc những con sông ở Tây Nguyên bắt nguồn từ đâu và chảy ra đâu).
Th?c hi?n chu?n KTKN trong d?y h?c
Th?c hi?n chu?n KTKN trong d?y h?c

Th?c hi?n chu?n KTKN trong d?y h?c