BD HSG SINH HỌC 9 - 2

Buổi 1
DI TRUYỀN HỌC VÀ CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG DI TRUYỀN HỌC
MỤC TIÊU
- Học sinh nắm được các khái niệm cơ bản trong di truyền học.
- Học sinh nắm và giải thích được nội dung của phương pháp phân tích các thế hệ lai.
- Nắm nội dung của quy luật phân li và giải thích được kết quả thí nghiệm về lai một cặp tính trạng của Men Đen.
B. NỘI DUNG LÊN LỚP
I. DI TRUYỀN HỌC
Di truyền.
Là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ tổ tiên cho thế hệ con cháu.
Biến dị.
Là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ và khác nhau nhiều chi tiết, đôi khi có thêm những đặc điểm mới hoặc không biểu hiện những đặc điểm của bố mẹ.
Nhiệm vụ của di truyền học: Nghiên cứu bản chất,cơ sở vật chất, tính quy luật của hiện tượng di truyền và biến dị.
Mối quan hệ giữa hiện tượng di truyền và biến dị
DT&BD là hai hiện tượng tồn tại song song gắn liền với quá trình sinh sản.
Tại sao con sinh ra vừa có nét giống bố mẹ, vừa có nét khác bố mẹ?
DT&BD là hai hiện tượng tồ tại song song gắn liền với quá trình sinh sản, liên quan tới các cơ chế di truyền và biến dị diễn ra ở cấp độ phân tử và tế bào. Thông tin di truyền được lưu giữ trong ADN ở tế bào. sự nhân đôi của ADN là cơ sở đưa đến sự nhân đôi của NST. Sự nhân đôi và phân ly của nhiễm sắc thể đưa đến sự phân bào. Chính sự phân bào là hình thức sinh sản của tế bào; là cơ sở của sự sinh trưởng và phát triển của cơ thể. Nhờ đó các tính trạng của thế hệ trước được di truyền cho thế hệ sau. Sự biến đổi và sắp xếp lại các vật chất di truyền(ADN & NST) là cơ sở đưa đến sự khác nhau về tính trạng giữa thế hệ sau so với thế hệ trước.
Tại sao MenĐen lại chọn cây đậu Hà Lan làm đối tượng nghiên cứu
Thời gian sinh trưởng và phát triển ngắn.
Có nhiều cặp tính trạng tương phản và đơn gen.
Tính trạng trội át hoàn toàn tính trạng lặn.
Là cây có khả nặng tự thụ phấn cao độ do vậy tránh được sự tạp giao trong lai giống; nhờ đó đảm bảo được độ thuần nhất của phép lai.
Nội dung của phương pháp phân tích các thế hệ lai của MenĐen.
Trước khi lai MenĐen đã chọn lọc và kiểm tra những thứ đậu đã thu thập được để có những dòng thuần chủng.
Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản rồi theo dõi sự di truyền riêng rẽ của từng căpj tính trạng đó trên con cháu của từng cặp bố mẹ.
Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu được, từ đó rút ra di truyền các tính trạng.
Đặc điểm độc đáo của phương pháp phân tích các thế hệ lai của MenĐen
Mặc dù trước MenĐen người ta đã tổ chức nhiều thí nghiệm lai giống ở động vật và thực vật nhưng chưa rút ra được các quy luật di truyền vì chưa có phương pháp thích hợp. Các tác giả trước thường cố gắng nghiên cứu tính di truyền của sinh vật thể hiện đồng thời ở toàn bộ các tính trạng một lần
MenĐen đã tách riêng từng cặp tính trạng, theo dõi sự di truyền riêng rẽ thể hiện của từng cặp tính trạng đó. Chính đây là điểm độc đáo trong phương pháp di truyền của MenĐen “phương pháp phân tích các thế hệ lai”. nhờ đó ông rút ra được các quy luật di truyền
Dùng toàn thống kê để phân tích kết quả thu được có lợi gì?
Rút ra đợc những nhận xét mang tính định lượng về tính di truyền cũng như các công thức toán học về sự di truyền các tính trạng, điều mà trước đây các nhà khoa học khác không làm được.
II. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1. Tính trạng
Là đặc điểm về hình thái, cấu tạo, sinh lí của cơ thẻ nhờ đó có thể phân biệt được cơ thể này với cơ thể khác: thân cao, quả lục, quả vàng, chịu hạn tốt....
2. Cặp tính trạng tương phản
Là hai trạng thái biểu hiện trái ngược nhau của cùng một loại tính trạng.
3. Cặp gen tương phản
Là hai trạng thái khác nhau của cùng một gen nằm ở vị trí tương ứng trên cùng một nhiễm sắc thể tương đồng quy định một cặp tính trạng tương phản nào đó.
4.Cặp gen tương ứng
Là cặp gen nằm ở vị trí tương ứng trên cặp nhiễm sắc thể tương đồng và quy định một cặp tính trạng tương ứng hoặc nhiều cặp tính trạng không tương ứng(DT đa hiệu).
Vd: hạt trơn và hạt nhăn, thân cao và thân thấp......
5. Nhân tố di truyền.
Quy định các