Bai giang

Chia sẻ bởi Nguyễn Văn Sơn | Ngày 04/05/2019 | 51

Chia sẻ tài liệu: Bai giang thuộc Sinh học 9

Nội dung tài liệu:

MỤC TIÊU KHÓA BỒI DƯỠNG
Hiểu được vai trò, ý nghĩa của TN hóa học ở trường THCS.
Phân lọai, yêu cầu sư phạm của việc sử dụng thí nghiệm hình thành kiến thức, kỹ năng mới.
Sử dụng TN theo hướng dạy - học tích cực các bài hóa học.

Thiết kế được các họat động cụ thể của GV và HS trong việc dạy học một số nội dung hóa học cụ thể trong SGK lớp 8,9 theo hướng tích cực.

Hiểu được một số� quá trình sản xuất hóa học và vấn đề đáp ứng sản xuất ra các sản phẩm phục vụ con người. A�nh hưởng của sản xuất hóa học và vấn đề ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí.
I.Vai trò quan trọng của thí nghiệm trong dạy học hóa học

Thí nghiệm có vai trò rất quan trọng trong nghiên cứu khoa học và quan trọng đặc biệt trong dạy học hóa học.
Thí nghiệm có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình phát triển nhận thức của con người về thế giới.
Thí nghiệm là một phần của hiện thực khách quan được thực hiện hoặc tái tạo lại trong những điều kiện đặc biệt, trong đó con người có thể chủ động điều khiển các yếu tố tác động vào quá trình xảy ra để phục vụ cho các mục đích nhất định.
Thí nghiệm giúp con người gạt bỏ những cái phụ, không bản chất để tìm ra cái bản chất của sự vật hiện tượng. Thí nghiệm giúp con người phát hiện ra những quy luật còn ẩn náu trong tự nhiên. Mặt khác còn giúp con người kiểm chứng, làm sáng tỏ những giả thuyết khoa học.

Thí nghiệm là nền tảng của việc dạy học hóa học. Nó giúp học sinh chuyển từ tư duy cụ thể sang tư duy trừu tượng và ngược lại. Khi làm thí nghiệm học sinh sẽ làm quen với các chất hóa học và trực tiếp nắm bắt các tính chất lý, hóa học của chúng. Từ đó các em hiểu được các quá trình hóa học, nắm vững các khái niệm, định luật, học thuyết của hóa học. Nếu không có thí nghiệm thì:
Giáo viên sẽ tốn nhiều thời gian để giảng giải nhưng vẫn không rõ và hết ý vì không phải mọi thứ đều có thể diễn đạt được trọn vẹn bằng lời. Lời nói rất trừu tượng còn các thí nghiệm thì cụ thể.
Học sinh tiếp thu kiến thức thiếu chính xác và vững chắc. Hs sẽ khó hiểu bài vì không có những biểu tượng rõ ràng, cụ thể về các chất, các hiện tượng hóa học. Ví dụ: phản ứng tạo kết tủa, màu.. (có nhiều dạng khác nhau)
Học sinh sẽ chóng quên khi không hiểu bài, không có ấn tượng sâu sắc bằng các hình ảnh hiện tương cụ thể.

Thí nghiệm là cầu nối giữa lý thuyết và thực tế. Nhiều thí nghiệm rất gần gũi với đời sống, với các quy trình công nghệ. Chính vì vậy thí nghiệm giúp HS vận dụng các điều đã học vào thực tế cuộc sống
Thí nghiệm giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng thực hành (các thao tác và cách thức tiến hành), hình thành những đức tính cần thiết của người lao động mới: cẩn thận, khoa học, kỷ luật
Thí nghiệm giúp HS phát triển tư duy, hình thành thế giới quan duy vật biện chứng. Khi tự tay làm thí nghiệm hoặc được tận mắt nhìn thấy cũng thêm tin tưởng vào chính bản thân mình.
Khi làm thí rất dễ gây hứng thú học tập. Học sinh không thể yêu thích bộ môn và không thể say mê khoa học với những bài giảng lý thuyết khô khan.

II. PHÂN LOẠI THÍ NGHIỆM:

    1.Thí nghieäm do giaùo vieân töï tay bieåu dieãn tröôùc hoïc sinh goïi laø thí nghieäm bieåu dieãn cuûa giaùo vieân.
Thí nghieäm bieåu dieãn cuûa GV laø hình thöùc thí nghieäm quan troïng nhaát trong daïy hoïc hoùa hoïc ôû tröôøng phoå thoâng. Thí nghieäm do giaùo vieân trình baøy laø maãu möïc veà thao taùc cho HS hoïc taäp, coù theå thöïc hieän ñöôïc caùc thí nghieäm phöùc taïp, tieát kieäm hoùa chaát, thôøi gian.

a.������ Những yêu cầu sư phạm về kỷ thuật biểu diễn thí nghịêm:

Thí nghiệm phải an tòan.
Thí nghiệm phải bảo đảm tính khoa học và thành công.
Thí nghiệm phải bố trí sao cho HS quan sát rõ ràng và đầy đủ.
Số lượng thí nghiệm trong một bài và thời gian dành cho mỗi thí nghiệm phải hợp lý.
Nội dung thí nghiệm phải phù hợp với chủ đề của bài học.

Trong thí nghiệm biểu diễn bởi giáo viên, thì thí nghiệm là nguồn cung cấp thông tin đối với HS, còn lời nói của GV giữ vai trò chỉ đạo hướng dẫn. Lời nói của GV hướng dẫn sự quan sát và chỉ đạo sự suy nghĩ của HS để đi đến kết luận đúng đắn, qua đó mà lĩnh hội được kiến thức.

a.������ Các hình thức cơ bản phối hợp lời giảng của giáo viên với biểu diễn thí nghiệm:
Hình thức thứ nhất:
GV dùng lời nói hướng dẫn HS quan sát, HS nhờ sự quan sát rút ra được kiến thức.
VD: GV hứơng dẫn HS quan sát dd HCl để tự rút ra tính chất vật lý.

Hình thức thứ hai:
·       GV duøng lôøi noùi höôùng daãn HS quan saùt caùc söï vaät vaø caùc quaù trình. Treân cô sôû nhöõng kieán thöùc saün coù cuûa HS maø GV höôùng daãn HS ruùt ra keát luaän.
VD: GV höôùng daãn HS quan saùt thí nghieäm Na taùc duïng vôùi dung dòch HCl ñaëc, töø nhöõng ñieàu tri giaùc ñöôïc, caùc em chöa lyù giaûi ñöôïc baûn chaát cuûa hieän töôïng, GV phaûi höôùng daãn HS ruùt ra keát luaän.

Hình thức thứ ba
Giáo viên truyền đạt kiến thức cho HS rồi làm thí nghiệm minh họa.
VD: GV mô tả tính chất vật lý của axit HCl, mô tả đến đâu minh học đến đó.
Hình thức thứ tư
Trước tiên GV thông báo cho HS về các tính chất, quá trình, định luật mà HS không thể nhận thức được bằng sự tri giác trực tiếp, sau đó GV mới biểu diễn các phương tiện trực quan để minh họa cho thông báo bằng lời của mình.
VD: GV viết ptpư Na tác dụng với dd HCl đặt và giải thích các chất tác dụng như thế nào, sinh ra sản phẩm gì để học sinh biết. Sau đó GV làm thí nghiệm minh họa.
Hình thức thứ nhất và hai thuộc về phương pháp nghiên cứu trong việc biểu diễn thí nghiệm. Khi sử dụng hai lọai hình thức này, họat động trí lực của HS đã được tăng cường, HS được tiếp thu kiến thức một cách chủ động.
Hình thức thứ ba và bốn thuộc về phương pháp minh họa trong việc biểu diễn thí nghiệm. Khi sử dụng hai hình htức này, HS nghe, hiểu, ghi nhớ một cách thụ động.

2. Thí nghiệm HS, với những hình thức sau:

a.����� Thí nghiệm khi học sinh học bài mới:
VD: Khi cần truyền thụ kiến thức mới về axit sunfuric đặc nóng oxi hóa cả một số kim lọai đứng sau hiđro trong dãy họat động hóa học của kim lọai (như Cu, Ag .). GV có thể cho HS làm thí nghiệm khi học bài mới theo:
·  Phöông phaùp nghieân cöùu:

     GV giôùi thieäu muïc ñích thí nghieäm: Haõy xaùc minh xem, axit sunfuric ñaëc noùng coù khaû naêng oxi hoùa caû moät soá kim loïai ñöùng sau hiñro trong daõy hoïat ñoäng hoùa hoïc cuûa kim loïai (nhö Cu, Ag …) hay khoâng?
      GV thaûo luaän vôùi HS xem caùc em ñònh laøm thí nghieäm gì, laøm nhö theá naøo, vôùi duïng cuï hoùa chaát caàn coù laø gì, ñeå laøm saùng toû muïc ñích treân (HS phaùt bieåu)
      GV giôùi thieäu duïng cuï thí nghieäm, hoùa chaát laø Cu vaø H2SO4 ñaëc vaø löu yù nhöõng hieän töôïng caàn quan saùt kyõ, nhöõng döõ lieäu caàn thu thaäp.
      HS tieán haønh thí nghieäm vaø töï ruùt ra kieán thöùc caàn hoïc
      Neáu caàn GV giuùp hoïc sinh chænh lí cho kieán thöùc caàn hoïc ñöôïc chính xaùc

·  Phöông phaùp minh hoïa

      GV trình baøy kieán thöùc maø HS caàn hoïc laø: axit sunfuric ñaëc noùng oxi hoùa caû moät soá kim loïai ñöùng sau hiñro trong daõy hoïat ñoäng hoùa hoïc cuûa kim loïai (nhö Cu, Ag …)
     GV giôùi thieäu muïc ñích thí nghieäm laø ñeå minh hoïa cho kieán thöùc vöøa hoïc GV giôùi thieäu duïng cuï hoùa chaát vaø caùch laøm. HS laøm thí nghieäm Cu taùc duïng vôùi H2SO4 ñaëc, noùng.
Lưu ý:
Lúc dạy HS làm thí nghiệm khi học bài mới bằng pp nghiên cứu, GV còn cần cho các em biết tác dụng của từng lọai dụng cụ để tập dần cho các em chủ động lắp ráp các dụng cụ theo yêu cầu thực nghiệm.
GV cần rèn luyện cho các em thao tác sử dụng đúng cách đối với từng lọai dụng cụ để thí nghiệm được an toàn và bảo vệ môi trường. Đôi khi trong tiết luyện tập hoặc tiết ôn tập , xen vào những bài tập lý thuyết là một thí nghiệm ôn tập đơn giản do HS tự làm, điều này vất vả cho GV nhưng HS thí rất hứng thú.

b.� Thực hành trong phòng thí nghiệm

Có hai phương án tổ chức bài thực hành:
Phương án 1: Tòan lớp cùng bắt đầu làm và cùng kết thức một thí nghiệm. Các thí nghiệm làm kế tiếp nhau đến hết. Bài thực hành sọan theo bốn bước.


  OÅn ñònh toå chöùc: GV cho HS vaøo choã ngoài theo vò trí saép xeáp cuûa caùc boä thí nghieäm. Ghi teân hoïc sinh vaéng maët. GV nhaéc nhôû caùc vieäc cuï theå ñeå ñaûm baûo cho buoåi thí nghieäm ñöôïc an toøan.

Bước 1:


  Laøm thí nghieäm: GV giôùi thieäu boä duïng cuï ñeå HS bieát söû duïng. GV goïi moät em trình baøy caùch laøm. Tieáp ñoù GV laøm maãu, HS quan saùt. Sau ñoù HS töï laøm thí nghieäm ghi keát quaû vaøo töôøng trình. GV ñi giuùp ñôõ caùc em laøm thí nghieäm khoâng ñaït yeâu caàu. Khi heát thôøi gin daønh cho thí nghieäm naøy thì ñoàng loïat caû lôùp ngöøng thí nghieäm. GV cuûng coá keát quaû thí nghieäm vöøa laøm. Thí nghieäm tieáp theo ñöôïc baét ñaàu theo trình töï treân cho ñeán heát thí nghieäm.

Bước 2:


     iii.     Cuûng coá toøan baøi: GV heä thoáng laïi moái lieân heä giöõa caùc thí ngheäim vaø moái lieân heä giöõa thí nghieäm vôùi lyù thuyeát chuû ñaïo.

Bước 3:


     Nhaän xeùt tinh thaàn laøm vieäc trong baøi thöïc haønh. Höôùng daãn baøi taäp thöïc haønh veà nhaø (neáu coù). Thu baûn töôøng trình. Laøm veä sinh chuaån bò cho lôùp khaùc vaøo phoøng thí nghieäm.

Bước 4:
b.� Thực hành trong phòng thí nghiệm

    Phöông aùn 2: nhieàu thí nghieäm laøm cuøng moät luùc. HS chia nhoùm laàn löôït laøm töø thí nghieäm naøy ñeán thí nghieäm khaùc theo kieåu xoay voøng. Baøi thöïc haønh soïan theo boán böôùc.


  OÅn ñònh toå chöùc: GV cho HS vaøo choã ngoài theo vò trí saép xeáp cuûa caùc boä thí nghieäm. Ghi teân hoïc sinh vaéng maët. GV nhaéc nhôû caùc vieäc cuï theå ñeå ñaûm baûo cho buoåi thí nghieäm ñöôïc an toøan.

Bước 1:


     Laøm thí nghieäm: GV kieåm tra söï chuaån bò cuûa töøng nhoùm thí nghieäm. GV laàn löôït giôùi thieäu boä duïng cuï cuûa töøng nhoùm cho caû lôùp. GV laàn löôït laøm maãu taát caû caùc thí nghieäm cuûa baøi thöïc haønh cho caùc nhoùm cuøng nghe. Sau ñoù caùc nhoùm tieán haønh ñoàng thôøi taát caû caùc thí nghieäm cuûa baøi theo kieåu xoay voøng. GV ñi giuùp ñôõ töøng nhoùm.
.

Bước 2:


   Cuûng coá toøan baøi:Heát thôøi gian daønh cho böôùc hai, GV cho caùc nhoùm ñoàng loïat ngöøng vieäc laøm thí nghieäm. GV cuûng coá heä thoáng hoùa caùc moái lieân quan giöõa caùc thí nghieäm trong baøi vaø moái lieân heä giöõa thí nghieäm vôùi lyù thuyeát chuû ñaïo.
Bước 3:


     Nhaän xeùt tinh thaàn laøm vieäc trong baøi thöïc haønh. Höôùng daãn baøi taäp thöïc haønh veà nhaø (neáu coù). Thu baûn töôøng trình. Laøm veä sinh chuaån bò cho lôùp khaùc vaøo phoøng thí nghieäm.

Bước 4:
HƯỚNG DẪN VIẾT THU H O ẠCH

PHẦN THÍ NGHIỆM
 
·   Phần 1: Những điểm mới mà bản thân thu nhận được sau khi học.
·   Phần 2: chọn 1 trong 2 hình thức sau:
-      Viết 1 giáo án trong giờ học thực hành hóa học theo định hướng dạy – học tích cực.
-      Viết 2 thí nghiệm cải tiến.

* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Nguyễn Văn Sơn
Dung lượng: | Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)