Bài 9. Xa ngắm thác núi Lư (Vọng Lư sơn bộc bổ)

XA NGẮM THÁC
NÚI LƯ
(Vọng Lư Sơn bộc bố)
Lý Bạch
Tiết 34
Hướng dẫn
đọc thêm
HĐ 1 : KIỂM TRA BÀI CŨ
1) Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “ Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến và phát biểu cảm nhận của em sau khi học bài thơ?
Hai bài thơ đều kết thúc bởi ba từ “ta với ta”, nhưng nội dung thể hiện của mỗi bài lại hoàn toàn khác nhau.
Hai bài thơ đều viết bằng thể thơ tứ tuyệt thất ngôn bát cú.
Hai bài thơ đều diễn tả tình bạn thân thiết, gắn bó của những tâm hồn tri âm.
Cả A B C đều đúng
Bạn đã sai!
Chúc mừng bạn !
Bạn đã sai!
Bạn đã sai!
A
B
C
D
2/ Nhận xét về hai bài thơ “Qua Đèo Ngang” và “Bạn đến chơi nhà” , nhận xét nào đúng?
I. Đọc – Tìm hiểu chú thích :
Lý Bạch: là nhà thơ đời Đường rất nổi tiếng. Ông tính tình phóng khoáng, văn hay, võ giỏi, thích rượu, đi nhiều, làm thơ rất nhanh và rất hay. Thơ ông khi bay bổng, hào hùng, khi ngẫm nghĩ trầm tư. Ngôn ngữ, hình ảnh thơ tự nhiên, điêu luyện.
























1/ TÁC GIẢ:
2/ ĐẶC ĐIỂM THƠ:
Ông có nhiều bài thơ rất hay về thiên nhiên, tình yêu, tình bạn, thơ, rượu…được người đời mệnh danh là “thi tiên”(ông tiên làm thơ).
LY` BA..CH
(701 - 762)
Hãy thuyết trình về tác giả Lý Bạch và đặc điểm thơ ông.
VỌNG LƯ SƠN BỘC BỐ
Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên,
Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.
Phi lưu trực há tam thiên xích,
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.
Mặt trời chiếu núi Hương Lô, sinh làn khói tía
Xa nhìn dòng thác treo trên dòng sông phía trước.
Thác chảy như bay đổ thẳng xuống từ ba nghìn thước
Ngỡ là sông Ngân rơi từ chín tầng mây.
DỊCH
NGHĨA
PHIÊN
ÂM
XA NGẮM THÁC NÚI LƯ
Nắng rọi Hương Lô khói tía bay,
Xa trông dòng thác trước sông này.
Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,
Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây.
( Tương Như dịch)
DỊCH
THƠ
II. ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN
Thảo luận : Đọc lại bài thơ và cho biết nhà thơ chọn vị trí nào để đứng ngắm thác. Vị trí ấy có lợi thế như thế nào?
Nhà thơ đứng xa để ngắm được toàn cảnh thác, vẻ đẹp của núi của thác là vẻ đẹp tổng thể, hùng vĩ, hoành tráng chứ không phải ở chi tiết. Muốn thấy được điều đó phải đứng xa.
“Ngắm núi thì ngắm xa, ngắm hoa thì ngắm gần”
Câu thơ đầu:
Phiên âm:
Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên,
Dịch nghĩa:
Mặt trời chiếu núi Hương Lô, sinh làn khói tía,
Dịch thơ:
Nắng rọi Hương Lô khói tía bay,
Đọc lại dòng thơ đầu và xác định mối quan hệ nhân - quả của hai từ “chiếu” và “sinh”.

NHẬT
CHIẾU
HƯƠNG LÔ
TỬ YÊN
Câu thơ nêu quan hệ nhân - quả điều này dẫn đến điều kia, vẽ ra cảnh sắc biến hoá không ngừng.
SINH
Ba câu sau:
Phiên âm:
Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.
Phi lưu trực há tam thiên xích,
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.
Dịch nghĩa:
Xa nhìn dòng thác treo trên dòng sông phía trước,
Thác chảy như bay đổ thẳng xuống tù ba nghìn thước.
Ngỡ là sông Ngân rơi từ chín tầng mây.
Dịch thơ:
Xa trông dòng thác trước sông này.
Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,
Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây
Thảo luận : Thác nước đang chảy thế tại sao nhà thơ dùng từ “quải” (treo)?
“quải”( treo) : nghệ thuật lấy “tĩnh” tả “động”.
Hình dung được điều gì về ngọn núi Lư qua hai từ “phi lưu” “tam thiên xích”?
“phi lưu”, “ trực há” vừa tả thác nước vừa tả độ cao của núi (“tam thiên xích”- rất cao).
“nghi thị”, “lạc” so sánh, liên tưởng tự nhiên, bất ngờ, độc đáo.
Sự liên tưởng của nhà thơ ở dòng thơ cuối có gì độc đáo?
Thảo luận:
Theo em, có thể thay từ “phi” (bay) bằng các từ đồng nghĩa như: “chảy” hay “đổ”được không? Vì sao?
“phi” : chảy như bay vừa có ý chỉ độ cao của thác vừa chỉ tốc độ nhanh của nước chảy. Các từ “chảy”, đổ” không có tác dụng đó.
LƯ SƠN
III. TỔNG KẾT
1/ Nhận xét nghệ thuật tả cảnh của “Tiên thơ” thời Đường (điểm nhìn, nghệ thuật động - tĩnh, sức liên tưởng…) ?
2/ Thác Lư Sơn hiện ra như thế nào qua cách nhìn, cách tả của nhà thơ?
Thác
Dòng sông
Ngân hà
Nghi thị…
Hiền hòa, thơ mộng.
iV .LUYỆN TẬP
Tráng lệ, kỳ ảo, sinh động.
Hùng vĩ, tĩnh lặng.
Êm đềm, thần tiên.
Chúc mừng bạn !
Bạn đã sai!
Bạn đã sai!
A
B
C
D
1.Qua cảm nhận của Lý Bạch, em thấy thác núi Lư có vẻ đẹp như thế nào?
Bạn đã sai!
Chọn điểm nhìn từ xa
để tả được vẻ đẹp hùng vĩ
của toàn cảnh.
Cả 3 ý
A, B, C.
Nghệ thuật lấy “tĩnh”
tả “động”,có sự liên tưởng
tự nhiên, bất ngờ, độc đáo.
Bạn đã sai!
Ngôn từ điêu luyện,
hình ảnh sống động,
tráng lệ, huyền ảo.
Bạn đã sai!
Bạn đã sai!
Chúc mừng bạn !
A
B
C
D
2. Dòng nào nêu đúng nghệ thuật tả cảnh của nhà thơ qua bài thơ ?
1. Học thuộc lòng bài thơ (Phiên âm và dịch thơ). Học thuộc phần “Ghi nhớ.
2.Tập phân tích nghệ thuật miêu tả và biểu cảm đặc sắc của bài thơ.
3. Đọc thêm bài thơ “Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều” (Phong Kiều dạ bạc) SGK tr 112.
4. Soạn bài “Từ đồng nghĩa”: Đọc các ví dụ và trả lời các câu hỏi sgk mục I và II của bài.
DẶN DÒ