Bài 9. Từ đồng nghĩa

HÂN HẠNH CHÀO ĐÓN
QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
(?) Hãy nêu các lỗi thường gặp về quan hệ từ?
(?) Câu sau mắc lỗi gì về quan hệ từ?
Qua bài thơ "Bạn đến chơi nhà" cho ta hiểu về tình bạn bình dị mà sâu sắc của nhà thơ
(?) Trong các trường hợp sau, trường hơp nào có thể bỏ quan hệ từ ?
a. Nhà tôi vừa mới mua cái tủ bằng gỗ rất đẹp.
b. Hãy vươn lên bằng chính sức mình.
c. Nó thuờng đến trường bằng xe đạp.
TIẾT 35
TIẾNG VIỆT
TỪ ĐỒNG NGHĨA
I. THẾ NÀO LÀ TỪ ĐỒNG NGHĨA?
Bài thơ: XA NGẮM THÁC NÚI LƯ
Nắng rọi Hương Lô khói tía bay
Xa trông dòng thác trước sông này
Nước bay thẳng xuống ba nghìn thuớc
Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây
Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
*Khái niệm
Từ "trông" trong bản dịch thơ Xa ngắm thác núi Lư có nghĩa là "nhìn để nhận biết". Ngoài nghĩa đó ra, từ trông còn có nghĩa sau:
a. Coi sóc, giữ gìn cho yên ổn
b. Mong
(?) Tìm các từ đồng nghĩa với mỗi nghĩa trên của từ "trông"?
2. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.
* GHI NHỚ 1: SGK/114
II. CÁC LOẠI TỪ ĐỒNG NGHĨA


(?)So sánh nghĩa của từ quả� và trái trong hai ví dụ sau:
Rủ nhau xuống bể mò cua
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng
Trần Tuấn Khải
Chim xanh ăn trái xoài xanh
Ăn no tắm mát đậu cành cây đa
(Ca dao)
(?) Nghiã của hai từ "bỏ mạng" và "hy sinh" trong hai câu dưới đây có chỗ nào giống nhau, chỗ nào khác nhau?
-Trước sự tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu dũng cảm tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bỏ mạng
-Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dũng, thanh kiếm vẫn cầm tay
(?) Vậy từ đồng nghĩa có mấy loại?
- Từ đồng nghĩa có 2 loại:
+ Từ đồng nghĩa hoàn toàn (không phân biệt nhau về sắc thái ý nghĩa)
+Từ đồng nghĩa không hoàn toàn (có sắc thái nghĩa khác nhau)
- GHI NHỚ 2: SGK/114
III. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG NGHĨA
a. Trái và quả có thể thay thế cho nhau
b. Bỏ mạng và hy sinh không thể thay thế cho nhau
=> Từ đồng nghĩa có thể thay thế cho nhau (Từ đồng nghĩa hoàn toàn) nhưng có những trường hợp không thể thay thế cho nhau (Từ đồng nghĩa không hoàn toàn)
* CÂU HỎI THẢO LUẬN (Nhóm nhỏ)
(?) Ở bài 7, tại sao đoạn trích trong Chinh phụ ngâm khúc lấy tiêu đề Sau phút chia ly mà không phải là Sau phút chia tay?
=>Chia ly và chia tay đều có nghĩa xa nhau nhưng lấy tiêu đề sau phút chia ly thì hay hơn và mang sắc thái cổ xưa ,phù hợp với văn bản
* GHI NHỚ 3: SGK/115
IV: LUYỆN TẬP
BÀI TẬP 1: SGK/115 (Cá nhân)1 phút
BÀI TẬP 2: SGK/115(cá nhân) 1phút
BÀI TẬP 3: SGK/115(Nhóm đôi) 1 phút
BÀI TẬP 4:SGK/115 (Cá nhân) 1 phút
BÀI TẬP 6:
BÀT TẬP 6: SGK/116 (Cá nhân) 1 phút
BÀI TẬP 9: Nhóm bàn (2 phút)
CỦNG CỐ- LUYỆN TẬP
(?) Thế nào là từ đồng nghĩa? Cho ví dụ
(?) Từ đồng nghĩa có mấy loại? Hãy nêu đặc điểm của mỗi loại?
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ
- Học ghi nhớ + Nắm vững nội dung bài học
Về nhà làm BT5, 7,8 sgk/116,117
Chuẩn bị bài: Từ Trái nghĩa
+ Thế nào là từ trái nghĩa (SGK/128)
+ Sử dụng từ trái nghĩa (SGK/128)