Bài 9. Từ đồng nghĩa

TIẾT 35:
TỪ ĐỒNG NGHĨA
PHẦN TIẾNG VIỆT
KIỂM TRA MIỆNG
Ví dụ
Nắng rọi Hương Lô khói tía bay
Xa trông dòng thác trước sông này
( Xa ngắm thác núi Lư )
? Dựa vào kiến thức đã học ở Tiểu học, xác định từ
đồng nghĩa với các từ: rọi , trông
nhìn, ngó,
liếc
? Dựa vào kiến thức về giải nghĩa từ đã học ở lớp 6, giải
thích nghĩa các từ: Rọi, trông ?
Coi sóc
giữ gìn
mong
Từ đồng nghĩa
Quan sát câu 2 ( SGK - 113 ), cho biết, ngoài nghĩa là nhìn để nhận
biết, từ trông còn có những nghĩa nào khác?
Từ việc phân tích ví dụ trên, em hãy nhắc lại, thế nào là
từ đồng nghĩa? Cho thêm ví dụ?
Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần
giống nhau
trông coi

Trụng nom
Trông đợi,
trông ngóng
, tr«ngmong
Tìm từ đồng nghĩa với mỗi nghĩa trên của từ trông?
Từ trông là từ một nghĩa hay nhiều nghĩa?
Có ý kiến cho rằng: một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều nhóm từ
đồng nghĩa khác nhau. Dựa vào kết quả phân tích trên, em cho biết
nhận xét đó đúng hay sai?
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng
nghĩa khác nhau.
Từ hai kết luận trên, hãy trả lời: thế nào là từ đồng nghĩa?
chiếu, soi
Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau
hoặc gần giống nhau. Một từ nhiều nghĩa có
thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác
nhau.
Ghi nhớ
Ví dụ
quả
trái
Thử thay thế vị trí của từ trái và quả ở hai ví dụ trên rồi cho biết
nghĩa của các câu có thay đổi không? Từ đó rút ra kết luận gì?
Nghĩa giống nhau Từ đồng nghĩa
Có thể thay thế nhau hoàn toàn
( vì sắc thái nghĩa không đổi )
2. - Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu dũng cảm
tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bỏ mạng
- Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dũng, thanh kiếm vẫn cầm tay
Có thể thay thế từ hi sinh và bỏ mạng trong hai ví dụ trên không?
Vì sao? Nghĩa hai từ này có gì giống và khác nhau?
Không thể thay thế
Hi sinh, bỏ mạng
( chết )
Hi sinh
Chết vì nghĩa vụ, lí tưởng
cao cả ( sắc thái kính trọng )
Bỏ mạng
Chết vô ích ( sắc thái khinh
bỉ)
Từ ví dụ, rút ra kết luận?
Nghĩa giống nhau
Không thay thế được cho nhau
(sắc thái nghĩa khác nhau )
Từ đồng nghĩa
không hoàn toàn
Từ các ví dụ vừa phân tích, cho biết, có mấy loại từ đồng nghĩa?
Từ đồng nghĩa
Từ đồng nghĩa hoàn toàn
Nghĩa giống nhau
Thay thế được cho nhau
( không phân biệt sắc thái
nghĩa )
Từ đồng nghĩa không hoàn toàn
Nghĩa giống nhau
Không thay thế được cho
nhau ( sắc thái nghĩa khác
nhau )
Ghi nhớ
Bài tập nhanh
----Bài tập: 1,2,3 SGK - 115
Cách thực hiện: Theo nhóm
Phân nhóm:
+ Dãy ngoài: Bài 1
+ Dãy giữa: Bài 2
+ Dãy trong: Bài 3
Ví dụ
a. Rủ nhau xuống bể mò cua
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng
b. Chim xanh ăn trái xoài xanh
Ăn no tắm mát đậu cành cây đa
2. a. Sau phút chia li
b. Sau phút chia tay
3 a. Tôi tặng bạn chiếc bút làm kỉ niệm.
b. Chỏu biếu b� chiếc khăn.
? Thử thay các từ đồng nghĩa trong các cặp câu ở 3 ví
dụ trên rồi rút ra kết luận về cách sử dụng?
Không phải
bao giờ các từ
đồng nghĩa
cũng có thể
thay thế nhau
-> cần lựa
chọn phù hợp
Luyện tập
Bài 4
Xác định nghĩa của từ đưa trong hai câu văn?
Đưa
Trao trực tiếp
cho người khác
Cùng đi với ai
một đoạn đường
trước lúc chia tay
Trao
Tiễn
Tìm từ đồng nghĩa thay thế từ đưa trong hai
câu văn ấy?
Luyện tập
Bài 6
1. Nội dung: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống?
2. Hình thức: Làm theo nhóm , ghi vào bảng phụ, lên
dán kết quả.
3. Phân nhóm: Tổ 1= nhóm 1 làm phần a
Tổ 2 = nhóm 2 làm phần b
Tổ 3 = nhóm 3 làm phần c
Tổ 4 = nhóm 4 làm phần d
4. Thời gian: 1 phút.


Luyện tập
Bài 7
Nó tử tế với mọi người xung quanh nên ai cũng
mến nó.
Mọi người đều bất bình trước thái độ của nó đối với trẻ
em
đối xử
đối đãi
đối xử
- Cuộc Cách mạng tháng Tám có ý nghĩa đối
với vận mệnh dân tộc.
- Ông ta thân hình như hộ pháp.
trọng đại
to lớn
to lớn
Trong các cặp câu sau, câu nào có thể dùng hai từ đồng
nghĩa thay thế nhau, câu nào chỉ dùng được một trong
hai từ đồng nghĩa đó?
Luyện tập
Bài 8
1. Nội dung: Đặt câu với các từ: kết quả, hậu quả?
2. Hình thức: Thi theo nhóm ,
3. Phân nhóm: Hai bàn = một nhóm.



Bạn chơi trò gì thế?
Giải
ô
chữ