Bài 9. Từ đồng nghĩa

Tuần 9 – Tiết
TỪ ĐỒNG NGHĨA
Nắng rọi Hương Lô khói tía bay,
Xa trông dòng thác trước sông này.
Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,
Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây.
Rủ nhau xuống bể mò cua,
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng.
(Trần Tuấn Khải)
Chim xanh ăn trái xoài xanh,
Ăn no tắm mát đậu cành cây đa.
(Ca dao)
- Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu dũng cảm tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bỏ mạng.
- Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dũng, thanh kiếm vẫn cầm tay.
(Truyện cổ Cu-ba)
1. Tìm từ Hán Việt đồng nghĩa với các từ sau đây:
- gan dạ
- nhà thơ
- mổ xẻ
- của cải
- nước ngoài
- chó biển
- đòi hỏi
- năm học
- loài người
- thay mặt
2. Tìm từ có gốc Ấn – Âu đồng nghĩa với các từ sau đây:
- máy thu thanh
- sinh tố
- xe hơi
- dương cầm
3. Tìm một số từ địa phương đồng nghĩa với từ toàn dân (phổ thông).
Mẫu: heo – lợn.
4. Tìm từ đồng nghĩa thay thế các từ in đậm trong các câu sau đây:
- Món quà anh gửi, tôi đã đưa tận tay chị ấy rồi.
- Bố tôi đưa khách ra đến cổng rồi mới trở về.
- Cậu ấy gặp khó khăn một tí đã kêu.
- Anh đừng làm như thế người ta nói cho đấy.
- Cụ ốm nặng đã đi hôm qua rồi.
5. Phân biệt nghĩa của các từ trong các nhóm từ đồng nghĩa sau đây:
- ăn, xơi, chén
- cho, tặng, biếu
- yếu đuối, yếu ớt
- xinh, đẹp
- tu, nhấp, nốc
6. Chọn từ thích hợp điền vào các câu dưới đây:
a) thành tích, thành quả
- Thế hệ mai sau sẽ được hưởng ... của công cuộc đổi mới hôm nay.
- Trường ta đã lập nhiều ... để chào mừng ngày Quốc khánh mồng 2 tháng 9.
b) ngoan cường, ngoan cố
- Bọn địch ... chống cự đã bị quân ta tiêu diệt.
- Ông đã ... giữ vững khí tiết cách mạng.
c) nhiệm vụ, nghĩa vụ
- Lao động là ... thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của mỗi người.
- Thầy Hiệu trưởng đã giao ... cụ thể cho lớp em trong đợt tuyên truyền phòng chống ma túy.
d) giữ gìn, bảo vệ
- Em Thúy luôn luôn ... quần áo sạch sẽ.
- ... Tổ quốc là sứ mệnh của quân đội.
7. Trong các cặp câu sau, câu nào có thể dùng hai từ đồng nghĩa thay thế nhau, câu nào chỉ có thể dùng một trong hai từ đồng nghĩa đó ?
a) đối xử, đối đãi
- Nó ... tử tế với mọi người xung quanh nên ai cũng mến nó.
- Mọi người đều bất bình trước thái độ ... của nó đối với trẻ em.
b) trọng đại, to lớn
- Cuộc Cách mạng tháng Tám có ý nghĩa ... đối với vận mệnh dân tộc.
- Ông ta thân hình ... như hộ pháp.
8. Đặt câu với mỗi từ: bình thường, tầm thường, kết quả, hậu quả.