Bài 9. Nguyên phân

Bài giảng sinh học lớp 9
Giáo viên:
22/03/2009
?1. Tính đặc trưng của bộ nhiễm sắc thể được thể hiện ở điểm nào?
Tế bào của mỗi loài sinh vật
có một bộ nhiễm sắc thể đặc trưng về số lượng và hình dạng
?2. Cấu trúc điển hình của NST được biểu hiện rõ nhất ở kì nào của quá trình phân chia tế bào? Mô tả cấu trúc đó?
?3. Nhiễm sắc thể có những đặc điểm gì để nói: NST là cơ sở vật chất di truyền ở cấp độ tế bào?
- Nhiễm sắc thể là cấu trúc mang gen
- Mỗi loài có một bộ NST đặc trưng về số lượng, hình dạng và cấu trúc
- NST có khả năng tự nhân đôi
- NST có thể bị biến đổi
- Cơ thể lớn lên nhờ quá trình phân chia tế bào
- Vòng đời của mỗi tế bào có khả năng phân chia gọi là chu kì tế bào
NỘI DUNG
Biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào
Những diễn biến cơ bản của NST trong quá trình nguyên phân
Ý nghĩa của nguyên phân .
Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu:
22/03/2009
I. Biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào
- Chu kì tế bào gồm kì trung gian và thời gian phân bào nguyên nhiễm
hay gọi là nguyên phân
- Quá trình nguyên phân gồm 4 kì: Kì đầu, kì giữa, kì sau và kì cuối
22/03/2009
? Nếu xem toàn bộ chu kì tế bào là một đơn vị thời gian, em hãy nhận xét về thời gian diễn ra kì trung gian?
- Kì trung gian:
+ Là thời kì sinh trưởng của tế bào, giai đoạn chuẩn bị trước khi tế bào tiến hành nguyên phân
+ NST nhân đôi
I. Biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào
22/03/2009
? Quan sát hình 9.2 thảo luận nhóm. Ghi vào bảng 9.1 mức độ đóng duỗi xoắn của NST nhiều hay ít qua các kì ?
Từ cần điền:
Nhiều, nhiều nhất, ít, cực đại
I. Biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào
Nhiều nhất
ít
Nhiều
ít
Cực đại
22/03/2009
I. Biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào
- Từ kì trung gian đến kì giữa: NST đóng xoắn
- Từ kì sau đến kì trung gian tiếp theo: NST duỗi xoắn
Sau đó lại tiếp tục đóng và duỗi xoắn qua chu kì tế bào tiếp theo
(Có tính chất chu kì)
? Mức độ đóng, duỗi xoắn của NST qua các kì như thế nào?
22/03/2009
I. Biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào
- Mức độ đóng và duỗi xoắn của NST diễn ra qua các kì của chu kì tế bào
NỘI DUNG
- Chu kì tế bào gồm: Kì trung gian và quá trình nguyên phân
+ Dạng sợi nhiễm sắc (duỗi xoắn hoàn toàn) ở kì trung gian
+ Dạng đặc trưng (đóng xoắn cực đại) ở kì giữa
22/03/2009
II. Những diễn biến cơ bản của nst trong quá trình nguyên phân
Quá trình nguyên phân xảy ra ở tế bào sinh dưỡng, tế bào sinh dục sơ khai, hợp tử
? Nêu những diễn biến cơ bản của NST ở kì trung gian
- NST dài, mảnh, duỗi xoắn.
- Nhân đôi thành NST kép
- Trung tử nhân đôi
22/03/2009
II. Những diễn biến cơ bản của nst trong quá trình nguyên phân
Xem đoạn phim sau đây và kết hợp với thông tin sách giáo khoa, hãy điền nội dung thích hợp vào bảng 9.2
22/03/2009
II. Những diễn biến cơ bản của nst trong quá trình nguyên phân
22/03/2009
- NST kép bắt đầu đóng xoắn và co ngắn nên có hình thái rõ rệt
- Các NST kép đính vào tơ vô sắc cuat thoi phân bào ở tâm động
- Các NST kép đóng xoắn cực đại - Xếp thành hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào
- Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn
- Phân li về 2 cực của tế bào
- Các NST đơn dãn xoắn dài ra, ở dạng sợi mảnh dần thành nhiễm sắc chất
22/03/2009
II. Những diễn biến cơ bản của nst trong quá trình nguyên phân
? NST ở dạng sợi mảnh, dài, duỗi xoắn hoàn toàn ở kì trung gian, điều đó có ý nghĩa gì?
? NST đóng xoắn cực đại, co ngắn nhất ở kì giữa, điều đó có ý nghĩa gì?
Giúp NST tự nhân đôi
Giúp NST phân li dễ dàng
về 2 cực của tế bào
22/03/2009
II. Những diễn biến cơ bản của nst trong quá trình nguyên phân
? Em hãy cho biết kết quả của quá trình nguyên phân
- Đặc trưng của nguyên phân là:
+ Có sự hình thành thoi phân bào
+ Bộ NST của 2 tế bào con giống nhau và giống tế bào mẹ về số lượng, hình dạng và cấu trúc
22/03/2009
II. Những diễn biến cơ bản của nst trong quá trình nguyên phân
22/03/2009
? Những diễn biến nào của NST trong chu kì tế bào đã đảm bảo cho bộ NST trong 2 tế bào con giống nhau và giống hệt mẹ
2 sự kiện quan trọng ở kì trung gian và kì sau:
+ Tự nhân đôi ở kì trung gian
+ Phân li và tổ hợp đồng đều ở kì sau
iII. ý nghĩa của nguyên phân
? Nguyên phân có ý nghĩa sinh học gì đối với cơ thể sống?
22/03/2009
iII. ý nghĩa của nguyên phân
- Giúp cơ thể tái sinh mô, cơ quan bị tổn thương
+ Nguyên phân là phương thức sinh sản của tế bào
và lớn lên của cơ thể
- Giúp cơ thể đa bào lớn lên
- Thay thế các tế bào già, chết
- Từ kết quả của quá trình nguyên phân cho biết nguyên phân còn có ý nghĩa gì?
22/03/2009
iII. ý nghĩa của nguyên phân
+ Nguyên phân là phương thức sinh sản của tế bào và lớn lên của cơ thể
- Giúp cơ thể đa bào lớn lên
- Thay thế các tế bào già, chết
- Giúp cơ thể tái sinh mô, cơ quan bị tổn thương
+ Nguyên phân là phương thức truyền đạt và ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào và qua các thế hệ cơ thể đối với những loài sinh sản vô tính
22/03/2009
iII. ý nghĩa của nguyên phân
* ứng dụng trong thực tiễn
22/03/2009
22/03/2009
Xem hình đoán chữ ?
KỲ ĐẦU
KỲ GIỮA
KỲ SAU
KỲ CUỐI
KỲ TRUNG GIAN
Đúng
Sai !!!
Sai !!!
Sai !!!
Sai !!!
21
22/03/2009
22/03/2009
Bài tập
ở một loài thực vật có bộ NST lưỡng bội là�2n = 18. Một tế bào đang tiến hành nguyên phân:
a. ở kì sau có số NST trong một tế bào là
A. 18 NST đơn
B. 18 NST kép
C. 36 NST kép
D. 36 NST đơn
b. Số NST đơn có trong các tế bào sau 3 l?n nguyên phân là:
A. 288
B. 144
C. 126
D. 270
22/03/2009
KỲ ĐẦU
KỲ GIỮA
KỲ SAU
KỲ CUỐI
KỲ TRUNG GIAN
Sai !!!
Sai !!!
Sai !!!
Đúng
Sai !!!
23
Xem hình đoán chữ ?
22/03/2009
22/03/2009
Học bài và trả lời các câu hỏi sách giáo khoa
Đọc và soạn bài: giảm phân