Bài 9. Nguyên phân

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO DƯƠNG MINH CHÂU
TRƯỜNG THCS CHÀ LÀ
Môn dạy : Sinh học 9
Kiểm tra bài cũ :
Nêu vai trò, cấu trúc của nhiễm sắc thể đối với sự di truyền các tính trạng ?
- Hình dạng: hình hạt,hình que, chữ V
- Dài 0,5-50 um
- Đường kính:0,2-2 um
- Cấu trúc:
+ Cromatit : ADN và protein (histon)
+ Tâm động
+ Eo thứ nhất và eo thứ hai (1 số NTS)
- Nhiễm sắc thể là cấu trúc mang gen , trên đó mỗi gen ở 1 vị trí xác định .
- Nhiễm sắc thể có khả năng tự nhân đôi , nhờ đó mà các gen quy định các tính trạng được di truyền qua các thế hệ tế bào và cơ thể.
Bài mới :
Tiết 9 : NGUYÊN PHÂN
I/ BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG CHU KỲ TẾ BÀO :
Quan sát hình 9.1 chu kì tế bào, xem thông tin mục I sgk/27
Tiết 9 : NGUYÊN PHÂN
I/ BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG CHU KỲ TẾ BÀO :
? Chu kì tế bào gồm những gian đoạn nào?
+ Kì trung gian
+ Quá trình nguyên phân
Bảng 9.1 Mức độ đóng, duỗi xoắn của NST qua các kỳ
Cực đại
Cực đại
Nhiều
Nhiều
Nhiều
Tiết 9 : NGUYÊN PHÂN
I/ BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG CHU KỲ TẾ BÀO :
Tiết 9 : NGUYÊN PHÂN
I/ BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG CHU KỲ TẾ BÀO :
- Kì trung gian: Tế bào lớn lên và có nhân đôi nhiễm sắc thể.
- Nguyên phân: Có sự phân chia nhiễm sắc thể và chất tế bào tạo ra 2 tế bào mới.
- Mức độ đóng, duỗi xoắn của nhiễm sắc thể diễn ra qua các kì của chu kì tế bào:
+ Dạng sợi (duỗi xoắn) ở kì trung gian.
+ Dạng đặc trưng( đóng xoắn cực đại) ở kì giữa.
II/ NHỮNG DIỄN BIẾN CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN :
Quan sát đoạn phim sau để hoàn thành bảng 9.2
- Nhiễm sắc thể bắt đầu đóng xoắn và co ngắn nên có hình thái rõ rệt.
- Các nhiễm sắc thể kép dính vào các sợi tơ của thoi phân bào ở tâm động.
- Các nhiễm sắc thể kép đóng xoắn cực đại.
- Các nhiễm sắc thể kép xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.
Từng nhiễm sắc thể kép chẻ dọc ở tâm động thành 2nhiễm sắc thể đơn phân li về 2cực của tế bào.
Các nhiễm sắc thể đơn dãn xoắn ra, ở dạng sợi mảnh dần thành nhiễm sắc chất.
Kết quả: Từ một tế bào ban đầu tạo ra hai tế bào con có bộ NST giống nhau và giống tế bào mẹ.
Bảng 9.2 Những diễn biến cơ bản của NST ở các kỳ của nguyên phân
Tiết 9 : NGUYÊN PHÂN
I/ BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG CHU KỲ TẾ BÀO :
II/ NHỮNG DIỄN BIẾN CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN :
Bảng 9.2 SGK trang 29
III. Ý NGHĨA CỦA NGUYÊN PHÂN :
Nghiên cứu thông tin, trả lời :
Tiết 9 : NGUYÊN PHÂN
I/ BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG CHU KỲ TẾ BÀO :
II/ NHỮNG DIỄN BIẾN CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN :
III. Ý NGHĨA CỦA NGUYÊN PHÂN :
Do đâu mà số lượng nhiễm sắc thể ở tế bào con vẫn giữ nguyên bộ nhiễm sắc thể như tế bào mẹ?
Số lượng tế bào tăng mà số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào con không thay đổi điều đó có ý nghĩa gì?
Do nhiễm sắc thể tự nhân đôi và phân chia cho 2 tế bào con.
Ổn định bộ nhiễm sắc thể của loài
Tiết 9 : NGUYÊN PHÂN
I/ BIẾN ĐỔI HÌNH THÁI CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG CHU KỲ TẾ BÀO :
II/ NHỮNG DIỄN BIẾN CƠ BẢN CỦA NHIỄM SẮC THỂ TRONG QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN :
III. Ý NGHĨA CỦA NGUYÊN PHÂN :
- Nguyên phân : là hình thức sinh sản của tế bào và sự lớn lên của cơ thể.
- Duy trì sự ổn định bộ nhiễm sắc thể đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào.
Củng cố :
Khoanh tròn vào các chữ cái ở đầu câu trả lời đúng
1. Sự tự nhân đôi của nhiễm sắc thể diễn ra ở kì nào của chu kì tế bào:
a) Kì trung gian b) Kì đầu
c) Kì giữa d) Kì sau e) Kì cuối

2. Ý nghĩa cơ bản của quá trình nguyên phân là:
a) Sự chia đều chất nhân của tế bào mẹ cho 2 tế bào con
b) Sự sao chép nguyên vẹn bộ nhiễm sắc thể của tế bào mẹ cho 2 tế bào con
c) Sự phân li đồng đều của các crômatít về 2 tế bào con
d) Sự phân chia đồng đều tế bào chất của tế bào mẹ cho 2 tế bào con

3. Ở ruồi giấm 2n = 8 . Một tế bào ruồi giấm đang ở kì sau của nguyên phân. Số nhiễm sắc thể trong tế bào đó là:
a) 4 nhiễm sắc thể. c) 16 nhiễm sắc thể.
b) 8 nhiễm sắc thể. d) 32 nhiễm sắc thể.
Hướng dẫn HS tự học :
- Học bài và trả lời câu hỏi sgk.
- Kẻ bảng 10 vào vở bài tập.
- Soạn và chuẩn bị trước bài 10: Giảm phân.