Bài 9. Nguyên phân

KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu tính đặc trưng của bộ nhiễm sắc thể?
- Trong tế bào sinh dưỡng NST tồn tại thành từng cặp tương đồng, trong giao tử tồn tại thành từng chiếc của cặp tương đồng
- Ở những loài đơn tính có sự khác nhau giữa cá thể đực và cái ở cặp NST giới tính (XX hoặc XY)
- Mỗi loài sinh vật có bộ NST đặc trưng về hình dạng, số lượng và cấu trúc.
Cấu trúc điển hình của NST thể hiện rõ nhất ở kì giữa của quá trình phân bào:
- Gồm 2 crômatit (NST chị em) dính đôi với nhau ở tâm động.
- Tâm động là nơi dính NST vào sợi tơ vô sắc trong phân bào.
- Mỗi crômatít bao gồm chủ yếu 1 phân tử ADN và prôtêin loại histôn (ở một số NST còn có eo thứ I và eo thứ II)
Cấu trúc điển hình của NST được thể hiện rõ nhất ở kì nào của quá trình phân chia tế bào? Mô tả cấu trúc đó.
KIỂM TRA MIỆNG
Chu kì tế bào gồm những giai đoạn nào?
- Chu kỳ tế bào gồm:
+ Kì trung gian
+ Quá trình nguyên phân
nhiều
nhất
ớt
cực
đại
ớt
nhiều
Quan sỏt hỡnh, ho�n th�nh b?ng
Bảng 9.1. Mức độ đóng, duỗi xoắn của NST
qua các kì
Tế bào mẹ
Kì trung gian
Cho biết diễn biến của NST ở kì trung gian
Trung tử
NST dài, mảnh, duỗi xoắn và nhân đôi thành NST kép.
Nhân
Nhân con
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
Tế bào mẹ
Kì trung gian
Kì đầu
Thoi phân bào
Tế bào mẹ
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Tế bào mẹ
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Tế bào mẹ
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
Tế bào mẹ
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
Tế bào mẹ
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Kì cuối
Tế bào mẹ
Kì trung gian
Kì đầu
Kì giữa
Kì sau
Hai t? b�o con
Những diễn biến cơ bản của NST ở các kì của nguyên phân
Quan sát hình thảo luận nhóm 5 phút hoàn thành bảng
NST kép bắt đầu đóng xoắn, co ngắn, có hình thái rõ rệt và đính vào các sợi tơ của thoi phân bào tại tâm động.
Các NST kép đóng xoắn cực đại và xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.
Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2NST đơn phân li về 2 cực của teá bào.
Cỏc NST don dón xo?n d�i ra ? d?ng s?i m?nh.
Diễn biến cơ bản của NST trong nguyên phân
Nguyên phân là hình thức sinh sản của tế bào và sinh vật đơn bào nhân thực.
Nguyên phân làm cho số lượng tế bào tăng dẫn đến sự sinh trưởng của các mô và cơ quan và cơ thể.
Nguyên phân giúp tạo ra các tế bào mới thay thế các tế bào già.
Nguyên phân là phương thức truyền đạt ổn định thông tin di truyền của các thế hệ tế bào và thế hệ cơ thể.
ý nghĩa sinh học

2. ý nghĩa thực tiễn

Nguyên phân được ứng dụng trong các phương pháp nhân giống vô tính: giâm, chiết, ghép và nuôi cấy mô, tế bào.
2.1. Giâm, chiết, ghép cành
Ghép cành
Giâm cành
Chiết cành
Ghép cành
Ghép gốc

2.2. Nuôi cấy mô, tế bào

Cừu Doly nhân bản vô tính
HÃY ĐIỀN VÀO Ô TRỐNG CÁC KÌ CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Kỡ d?u
Kỡ trung gian
Kỡ sau
Kì cuối
Kỡ gi?a
1
2
3
4
5
Chọn đáp án đúng
1. Trong quá trình nguyên phân thoi phân bào xuất hiện ở kì nào?
A. kì đầu B. kì giữa C. kì sau D. kì cuối
2. Mỗi NST nhân đôi thành NST kép gồm 2 nhiễm sắt tử (crômatit ) dính nhau ở tâm động là đặc điểm của kỳ nào dưới đây?
A. Trung gian B. Đầu C. Giữa D. Sau E. Cuối
3. Sự phân chia vật chất di truyền trong quá trình nguyên phân thực sự xảy ra ở…
A. kì đầu B. kì giữa C. kì sau D. kì cuối
2. Hoạt động quan trọng nhất của NST trong nguyên phân là…
A. sự tự nhân đôi và sự đóng xoắn
B. sự phân li đồng đều về 2 cực tế bào
C. sự tự nhân đôi và sự tự phân li
D. sự đóng xoắn và sự tháo xoắn
A. kì đầu
C. kì sau
A. Trung gian
B. sự phân li đồng đều về 2 cực tế bào
BÀI TẬP
Ở một loài thực vật có bộ NST lưỡng bội là 2n = 18. Một tế bào đang tiến hành nguyên phân:
a. Ở kì sau có số NST trong 1 tế bào là:
A. 18 NST đơn
B. 18 NST kép
C. 36 NST kép
D. 36 NST đơn
b. Số tế bào con tạo ra sau 3 lần nguyên phân là
A. 3 B. 4 C. 8 D.9
c. Số NST đơn có trong các tế bào sau 3 lần nguyên phân là…
A. 288
B. 144
C. 126
D. 270
Hướng dẫn tự học
- Học thuoäc lòng: diễn biến cơ bản của nguyên phân
- Làm bài tập 2,4,5 trang 30 SGK vào vở bài tập.
- Ñoïc tröôùc baøi 10, nghiên cứu diễn biến cơ bản của giảm phân.
- Hoaøn thaønh tröôùc baûng 10 ôû nhaø.