Bài 9. Lực đàn hồi

Kiểm tra bài cũ
-Phát biểu định luật vạn vật hấp dẫn ?
- Viết hệ thức lực hấp dẫn?
+Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì tỉ lệ thuận với tích hai khối lượng tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng


trung tâm gdtx kinh môn
BÀI 19: LỰC ĐÀN HỒI
Quan sát những hình ảnh dưới đây

Vì sao mũi tên bay đi khi thả tay?
Vì sao quả bóng có thể trở lại hình dạng ban đầu?
Quan sát những hình ảnh dưới đây
Cho biết loại biến dạng ở các hình bên?
Khi ta thôi tác dụng lực lò xo sẽ như thế nào?
Thanh A như thế nào nếu nhấc quả cân ra?
Lực nào đã làm cho vật bị biến dạng lấy lại hình dạng ban đầu?
Lực đàn hồi xuất hiện khi nào và có tác dụng gì?
Lực đàn hồi là gì? Đặc điểm ?
1. Khái niệm lực đàn hồi
* Lực đàn hồi :
Là lực xuất hiện khi một vật bị biến dạng đàn hồi, có xu hướng chống lại nguyên nhân gây ra biến dạng.
* Đặc điểm :
+ Điểm đặt:
Tác dụng vào vật tiếp xúc với vật và làm vật bị biến dạng.
+ Hướng :
Ngược với hướng biến dạng.
+ Độ lớn :
Luôn bằng độ lớn của ngoại lực tác dụng.
* Giới hạn đàn hồi :
Khi độ biến dạng lớn đến một giá trị nào đó thì lực đàn hồi không xuất hiện nữa và ta gọi giá trị này là giới hạn đàn hồi. Lúc đó vật bị biến dạng sẽ không tự trở về được hình dạng ban đầu, sau khi không chịu tác động biến dạng nữa.
Ta thấy, lực đàn hồi xuất hiện ở hai đầu lò xo và tác dụng vào các vật tiếp xúc với lò xo làm nó biến dạng
Xác định điểm đặt, phương, chiều của lực đàn hồi?
2. Một vài trường hợp thường gặp
a. Lực đàn hồi của lò xo
Điểm đặt:
Đặt lên vật tiếp xúc với lò xo làm nó biến dạng
Phương :
Trùng với phương của trục lò xo
Chiều :
Lực đàn hồi
Chiều biến dạng (chiều dịch chuyển tương đối của mỗi đầu lò xo so với đầu kia)
2. Một vài trường hợp thường gặp
a. Lực đàn hồi của lò xo
Điểm đặt:
Đặt lên vật tiếp xúc với lò xo làm nó biến dạng
Phương :
Trùng với phương của trục lò xo
Chiều :
Ngược với chiều biến dạng của lò xo
a. Lực đàn hồi của lò xo
Điểm đặt:
Đặt lên vật tiếp xúc với lò xo làm nó biến dạng
Phương :
Trùng với phương của trục lò xo
Chiều :
Ngược với chiều biến dạng của lò xo
2. Một vài trường hợp thường gặp
Độ lớn
Nêu cách xác định độ lớn của lực đàn hồi?
Học sinh phân chia thành các nhóm.
Tiến hành thí nghiệm với một lò xo trong giới hạn đàn hồi với các quả nặng khác nhau và đo độ biến dạng tương ứng.
Thí nghiệm :
- Lần lượt treo các quả nặng có khối lượng khác nhau vào cùng một lò xo.
- Tiến hành đo độ giãn của lò xo trong từng trường hợp.
- Từ các số liệu đã cho, vẽ đồ thị( P, l). Nhận xét đường biểu diễn.
Fđh = k.│l│
2. Một vài trường hợp thường gặp
a. Lực đàn hồi của lò xo
Điểm đặt:
Phương :
Trùng với phương của trục lò xo
Chiều :
Độ lớn :
│∆l│ : Độ biến dạng của lò xo
Khi lò xo bị kéo : ∆l = l - lo
Khi lò xo bị nén : ∆l = lo - l
k [N/m] : hệ số đàn hồi (độ cứng của lò xo).
Fđh = k.│l│
2. Một vài trường hợp thường gặp
a. Lực đàn hồi của lò xo
Điểm đặt:
Phương :
Trùng với phương của trục lò xo
Chiều :
Độ lớn :
│∆l│ : Độ biến dạng của lò xo
Khi lò xo bị kéo : ∆l = l - lo
Khi lò xo bị nén : ∆l = lo - l
k [N/m] : hệ số đàn hồi (độ cứng của lò xo).
Phụ thuộc vào kích thước và vật liệu dùng làm lò xo.
* Định luật Húc:
Trong giới hạn đàn hồi, lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ thuận với độ biến dạng của lò xo.
Tìm hiểu lực căng dây
Lực căng dây xuất hiện khi nào?
Xác định điểm đặt, phương, chiều của lực căng dây?
b. Lực căng của dây
Lực căng dây xuất hiện khi sợi dây bị kéo căng
Điểm đặt:
là điểm mà đầu sợi dây tiếp xúc với vật
Phương :
trùng với chính sợi dây
Chiều :
hướng từ hai đầu dây vào phần giữa của sợi dây
Lưu ý:
- lực căng của dây là lực kéo.
- mdây  0: lực căng ở hai đầu dây có cùng độ lớn
Với các mặt tiếp xúc bị biến dạng khi ép vào nhau thì lực đàn hồi có phương vuông góc với mặt tiếp xúc.
Ngoài tác dụng của trọng lực, còn có lực đàn hồi tác dụng lên vật
Vận dụng kiến thức để giải thích về vai trò của lực đàn hồi trong cuộc sống
Câu 1. Treo một vật vào đầu dưới của một lò xo gắn cố định thì thấy lò xo dãn ra 5cm. Tìm trọng lượng của vật. Cho biết lò xo có độ cứng 100 N/m.
     
A. 500N
B. 0,05N 
C. 20N
D. 5N
Bài tập vận dụng
Tóm tắt
l=5cm=0,05m
k = 100 N/m
P = ?
Giải
Khi vật đứng yên thì Fđh = P
Vậy P = Fđh = k l
= 100.0,05
= 5 (N)
Câu 2. Một lò xo có chiều dài tự nhiên bằng 15 cm. Lò xo được giữ cố định tại một đầu, còn đầu kia chịu một lực kéo bằng 4,5 N. Khi ấy lò xo dài 18 cm. Độ cứng của lò xo bằng bao nhiêu?
A. 30 N/m
B. 25N/m
C. 1,5N/m
D. 150N/m
Tóm tắt
lo = 15cm =
0,15 m
l = 18 cm
= 0,18 m
Fđh = 4,5 N
k = ?
Giải
Theo định luật Húc ta có:
Fđh = k l
= 0,18 – 0,15 = 0,03 m
Vậy độ cứng k của lò xo bằng:
4,5 : 0,03
= 150 N/m
Cảm ơn quý thầy cô cùng tất cả các em học sinh đã tham gia giờ học hôm nay.