Bài 9. Khu vực Tây Nam Á

Địa lí
8
- PHONG GD THANH PHO Ha Long- TRUONG THCS TRAN QUOC TOAN
GV thực hiện: Nguyễn Thị Phương
Trường THCS Trần Quốc Toản

CHÀO MỪNG
CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ
CHUYÊN ĐỀ ĐỊA LÍ 8
“Sử dụng và khai thác kênh hình SGK Địa lí 8 dạy bài khu vực Tây Nam Á”
Châu Á bao gồm: Khu vực Tây Nam Á, Bắc Á, Nam Á, Trung Á, Đông Á, Đông Nam Á
? Em hãy xác định các khu vực của Châu Á trên bản đồ.
Khu vực Tây Nam Á trên bản đồ thế giới
Nhà thờ Hồi giáo
Tây Nam Á có nền văn minh cổ đại (Văn minh Lưỡng Hà)
Vườn treo Babilon
? Quan sát lược đồ: dựa vào đường vĩ tuyến cho biết khu vực Tây Nam Á nằm trong khoảng các vĩ độ nào?
- Nằm trong khoảng vĩ độ 120B -> 420B
TIẾT 11. BÀI 9. KHU VỰC TÂY NAM Á
1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ
100B
400B
Chí tuyến Bắc
? Dựa vào lược đồ H9.1, em hãy xác định khu vực Tây Nam Á tiếp giáp với vịnh, biển, các khu vực, và châu lục nào.
Vịnh Péc xích
Biển Ca-Xpi
Biển đen
Biển A-Ráp
Biển đỏ
Địa Trung Hải
Nam Á
Trung Á
Châu Phi
TIẾT 11. BÀI 9. KHU VỰC TÂY NAM Á
1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ
- Tiếp giáp:
+Vịnh péc- xích
+Biển A-rap, biển đen, biển
địa trung hải, biển ca-xpi, biển đỏ.
+Khu vực Trung Á, Nam Á.
+Châu Âu và châu Phi.
K.Xuy-ê
Chí tuyến Bắc
? Theo em nếu đi bằng đường biển từ Châu Âu đến Ấn Độ (Châu Á) bằng những cách nào. Cách nào tiện lợi hơn.Vì sao.
Châu Âu
Ấn Độ
Đi bằng đường biển từ Châu Âu đến Ấn Độ(Châu Á) bằng 2 cách :
- Đi vòng xuống phía cực nam của Châu Phi.
- Đi qua kênh đào Xuy-ê (Vì: Tiết kiệm được thời gian, tiền của cho giao thông).
1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ
TIẾT 11. BÀI 9. KHU VỰC TÂY NAM Á
BÁN CẦU ĐÔNG
*Ý nghĩa: Có vị trí chiến lược cực kì quan trọng trong phát triển kinh tế.
Châu Âu
Châu Phi
Châu Á
2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN
Nhóm 1: Địa hình
? Quan sát lược đồ H 9.1, chú giải: Xác định các miền địa hình của khu vực Tây Nam Á từ Đông Bắc xuống Tây Nam? Miền địa hình nào chiếm diện tích lớn nhất.
Nhóm 2: Khí hậu
? Dựa vào H 9.1 và H 2.1:Xác định các đới và kiểu khí hậu của Tây Nam Á trên bản đồ? Cho biết đặc điểm khí hậu Tây Nam Á? Tại sao khu vực Tây Nam Á nằm sát biển lại có khí hậu nóng và khô hạn. Nhóm 3: Sông ngòi
? Quan sát lược đồ H 9.1 và kiến thức đã học: Xác định các sông lớn KV TNÁ, em có nhận xét gì về mạng lưới sông ngòi Tây Nam Á. Sông TNÁ chảy qua miền địa hình nào? Giải thích tại sao KV Tây Nam Á sông ngòi kém phát triển.
Nhóm 4: Cảnh quan tự nhiên
? Dựa vào H 9.1,H 3.1: Xác định các cảnh quan của TNÁ. Tại sao chủ yếu là cảnh quan hoang mạc và bán hoang mạc.
Nhóm 5: Khoáng sản
? Dựa vào chú giải:cho biết KV TNÁ có những loại khoáng sản nào? Được phân bố ở đâu ?
THẢO LUẬN NHÓM
Sơn nguyên
I- Ran
Sơn nguyên
Thổ Nhĩ Kỳ
Sơn nguyên Arap
Đồng
bằng
Lưỡng
Hà
Nhóm 1
Quan sát lược đồ H 9.1, chú giải:
? Xác định các miền địa hình của khu vực Tây Nam Á từ Đông Bắc xuống Tây Nam.
? Miền địa hình nào chiếm diện tích lớn nhất.
- Chủ yếu núi và sơn nguyên .
+Phía Đông Bắc: tập trung nhiều núi cao.
+Phía Tây Nam: là sơn nguyên
A-ráp đồ sộ.
+Ở giữa: là đồng bằng Lưỡng Hà màu mỡ, phì nhiêu.
a. Địa hình
TIẾT 11. BÀI 9. KHU VỰC TÂY NAM Á
2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN
NÚI CAO V� SON NGUY�N
SƠN NGUYÊN A - RÁP
ĐB LƯỠNG HÀ
-Tây Nam Á thuộc đới cận nhiệt, đới nhiệt đới:
+ Kiểu khí hậu nhiệt đới khô
+ Cận nhiệt lục địa
+ Cận nhiệt Địa Trung Hải. Ngoài ra còn có một phần nhỏ là kiểu khí hậu núi cao.
Khí hậu: Nóng và khô hạn.
- Vì: Quanh năm chịu ảnh hưởng của khối khí chí tuyến lục địa khô (Đặc biệt có đường chí tuyến đi ngang qua KV) rất ít mưa < 300 mm/năm.

Nhóm 2: Khí hậu
? Dựa vào H 9.1,H 2:
Hãy xác định các đới và kiểu khí hậu của Tây Nam Á trên bản đồ?
Cho biết đặc điểm khí hậu Tây Nam Á?
Tại sao khu vực Tây Nam Á nằm sát biển lại có khí hậu nóng và khô hạn.
NHIỆT ĐỚI KHÔ
CẬN NHIỆT ĐIẠ TRUNG HẢI
CẬN NHIỆT LỤC ĐỊA
b. Khí hậu
- Nóng và khô hạn.
2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN
2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN
c. Sông ngòi
Nhóm 3: Sông ngòi
Quan sát lược đồ và kiến thức đã học:
? Xác định các sông lớn KV TNÁ. Em có nhận xét gì về mạng lưới sông ngòi TNÁ.
Kém phát triển, ít sông lớn. Có hai sông lớn:Ti-grơ và Ơ-phrat.
? Sông TNÁ chảy qua miền địa hình nào.
Sông TNÁ chảy qua miền địa hình đồng bằng (Lưỡng Hà).
? Giải thích tại sao KV Tây Nam Á sông ngòi kém phát triển.
Vì nằm trong vùng có khí hậu: Nóng và khô hạn.

c. Sông ngòi
TIẾT 11. BÀI 9. KHU VỰC TÂY NAM Á
2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN
Ti-grơ
Ơ-phrat
Kém phát triển, ít sông lớn.
Có hai sông lớn:Ti-grơ và Ơ-phrat.
d.Cảnh quan tự nhiên
Thảo nguyên khô
Rừng cây bụi và cây lá cứng Địa Trung Hải
Hoang mạc và bán hoang mạc.
Ngoài ra, còn có cả cảnh
quan núi cao.
- Vì: khí hậu nóng và khô hạn, sông ngòi kém phát triển.
- Thảo nguyên khô, hoang mạc và bán hoang mạc chiếm phần lớn diện tích.
Nhóm 4: Cảnh quan tự nhiên
Dựa vào hình 9.1, H3.1:
? Xác định các cảnh quan của TNÁ.
? Tại sao chủ yếu là cảnh quan hoang mạc và bán hoang mạc.
R?NG V� CÂY BỤI L� C?NG D?A TRUNG H?I
C.Q NÚI CAO
HOANG MẠC VÀ BÁN HOANG MẠC
THẢO NGUYÊN
Hoang mạc nhiệt đới
Lạc đà chở hàng qua hoang mạc
Cảnh quan của khu vực Tây Nam Á
d. Khoáng sản
? Dựa vào chú giải: cho biết KV Tây Nam Á có những loại khoáng sản nào? Được phân bố ở đâu (Xác định trên bản đồ)?
Dầu mỏ là nguồn tài nguyên quan trọng nhất, phân bố ở ven vịnh Péc-xích
TIẾT 11. BÀI 9. KHU VỰC TÂY NAM Á
2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN
Ả RẬP
Vịnh Péc-xích
Cô- oét
Ả - Rập- xê- út
I Rắc
I Ran
? Cho biết số dân của khu vực Tây Nam Á, Tôn giáo nào có vai trò lớn trong đời sống và kinh tế của khu vực.
a. Dân cư
- Số dân : khoảng 286 triệu, phần lớn là người Ả- rập theo đạo Hồi.
? Dựa vào lược đồ 9.3 đọc tên các nước trong khu vực ? Nước nào có diện tích lớn nhất , nhỏ nhất.
3. ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ, KINH TẾ, CHÍNH TRỊ
- Tây Nam Á gồm: Thổ-Nhĩ-Kì, Síp, Li Băng, I-ra-en, Xi-ri, I-rắc, Pa-le-xtin, Giooc-đa-ni, A-rập-Xê-út, Y-ê-men, Ô-man, Ca-ta, Ba-ranh, Cô-oét, I-ran, Áp-ga-ni-xtan, Ác-mê-ni-a, A-dec-bai-gian, Gru-di-a.
Ca - ta
11.437 km2
Ả - Rập- xê- út
2.149.690 km2
a. Dân cư
? Quan sát lược đồ và chú giải: Em có nhận xét gì về sự phân bố dân cư ở khu vực Tây Nam Á. Giải thích vì sao?
- Dân cư phân bố không đều tập trung ở đồng bằng Lưỡng Hà, ven biển, những nơi có mưa và có nước ngọt
3. ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ, KINH TẾ, CHÍNH TRỊ
? Dựa trên điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên, cho biết Tây Nam Á có thể phát triển ngành kinh tế nào? Vì sao lại phát triển những ngành đó.

b. Kinh tế
- Ngành công nghiệp khai thác và chế biến dầu mỏ giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế khu vực.
Khai thác dầu ở Iran
3. ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ, KINH TẾ, CHÍNH TRỊ.
Ngoài ra, Tây Nam Á còn khai thác than, kim loại màu, luyện kim, chế tạo máy, các ngành công nghiệp hiện đại, công nghiệp dệt (dệt vải, thảm)
- Trước đây, đại bộ phận dân cư làm nông nghiệp: trồng lúa gạo, lúa mì, chà là, chăn nuôi du mục và dệt thảm.
- Ngày nay, công nghiệp và thương mại phát triển, nhất là công nghiệp khai thác và chế biến dầu mỏ. Hằng năm các nước khai thác hơn 1 tỉ tấn dầu, chiếm khoảng 1/3 sản lượng dầu thế giới.
Khai thác dầu ở Iran
? Tây Nam Á xuất khẩu dầu mỏ đến các khu vực nào.
Đường ống dẫn dầu từ Cô-oét ra cảng biển
Ống dẫn dầu lớn, dài hàng ngàn km nối các mỏ tới các cảng ở: Địa Trung Hải, vịnh Péc xích xuất đi các châu lục: Châu Mĩ, châu Âu, Nhật Bản, châu Đại Dương.
Dầu không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vũ khí đấu tranh của nhân dân Ả Rập, là cội nguồn của cuộc khủng hoảng năng lượng.
Với nguồn tài nguyên giàu có, vị trí chiến lược quan trọng nên từ xưa ở khu vực này đã xảy ra những cuộc đấu tranh gay gắt giữa các bộ tộc trong và ngoài khu vực. Tây Nam Á là một “điểm nóng”, một vùng sinh động nhất thế giới.
? Thời gian gần đây bằng phương tiện thông tin đại chúng, em đã biết những cuộc chiến tranh nào xảy ra ở vùng dầu mỏ Tây Nam Á.
Đây là khu vực không mấy khi có hòa bình ổn định, là một nơi luôn xẩy ra các cuộc chiến tranh giành quyền lợi giữa:
I Xraen với Plextin, I Xraen – Ai cập, I Ran – I Rắc, I Rắc - Cô oét, chiến tranh vùng vịnh (42 ngày) từ 17/1/1919 đến 26/2/1919.
Chiến tranh do Mỹ đơn phương phát động tấn công I Rắc 3/2002 đang bị thế giới lên án kịch liệt, buộc Mỹ phải rút quân thời gian gần đây.
Chiến tranh I ran – I rắc 1980 - 1988
Chiến tranh Ixraen – Li băng
Chiến tranh I ran – I rắc
Chiến tranh Ixraen – Li băng
? Tình hình chính trị của khu vực Tây Nam Á như thế nào?Vì sao? Điều đó có ảnh hưởng gì đến phát triển kinh tế và đời sống của nhân dân ?
c. Chính trị
Là khu vực rất không ổn định. Luôn xảy ra các cuộc tranh chấp dầu mỏ.
Ảnh hưởng rất lớn tới đời sống, kinh tế của khu vực.
Tất cả các cuộc chiến tranh đều bắt nguồn từ nguyên nhân dầu mỏ
Bài tập.
? Điền vào chỗ chấm sao cho phù hợp với nội dung trọng tâm của bài học: núi, cao nguyên, chính trị, phức tạp, chiến lược, khô hạn, dầu mỏ.
Tây Nam Á có vị trí địa lí..(1)........ quan trọng, nhiều..(2).....và..(3)..............., khí hậu...(4).........., có tài nguyên...(5)...........phong phú, là nơi xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất Thế Giới. Tây Nam Á là một trong những cái nôi của các nền văn minh Cổ đại thế giới.
Hiện nay, tình hình..(6)...........,kinh tế của khu vực đang diễn ra rất ..(7).............
Tây Nam Á có vị trí địa lí (1) chiến lược quan trọng, nhiều (2) núi và (3) cao nguyên khí hậu (4) khô hạn có tài nguyên (5) dầu mỏ phong phú, là nơi xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất Thế Giới. Tây Nam Á là một trong những cái nôi của các nền văn minh Cổ đại thế giới.

- Hiện nay, tình hình (7) chính trị, kinh tế của khu vực đang diễn ra rất (8) phức tạp.
VỀ NHÀ

- Học bài, câu hỏi SGK.
Làm bài tập, vở bài tập.
Đọc trước bài 10. Điều kiện tự nhiên của khu vực Nam Á.
CHÀO TẠM BIỆT
CHÚC SỨC KHỎE CÁC THẦY CÔ GIÁO
CÁC EM HỌC SINH