Bài 9. Cách lập ý của bài văn biểu cảm

môn
trung học cơ sở
GIÁO VIÊN: TÔ THỊ QUYỂN
phòng gd&đt huyện ninh giang
trường thcs tân phong
NGỮ VĂN 7
Bạn Nam xác định các bước làm bài văn biểu cảm như sau:
1.Tìm ý
2.Tìm hiểu đề
3.Lập dàn ý
4.Viết bài
Câu hỏi:
- Em có đồng ý với cách xác định của bạn Nam không? Vì sao?
- Hãy giúp bạn hoàn chỉnh lại các bước làm bài văn biểu cảm.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Các bước làm bài văn biểu cảm:

1.Tìm hiểu đề và tìm ý
2. Lập dàn ý
3. Viết bài
4. Đọc bài và sửa bài
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
a. Ví dụ: (SGK - tr 117).
Các em, các em rồi đây sẽ lớn lên, sẽ quen dần với sắt, thép và xi măng cốt sắt.
Nhưng, nứa, tre, sẽ còn mãi với các em, còn mãi với dân tộc Việt Nam, chia bùi, sẻ ngọt của những ngày mai tươi hát, còn mãi với chúng ta, vui hạnh phúc, hoà bình.
Ngày mai, trên đất nước này, sắt, thép có thể nhiều hơn tre, nứa. Nhưng, trên đường trường ta dấn bước, tre xanh vẫn là bóng mát. Tre vẫn mang khúc nhạc tâm tình. Tre sẽ càng tươi những cổng chào thắng lợi. Những chiếc đu tre vẫn dướn lên bay bổng. Tiếng sáo diều tre cao vút mãi.
Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam.
( Thép mới, Cây tre Việt Nam)
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
a. Ví dụ: (SGK - tr 117).
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
a. Ví dụ: (SGK - tr 117).
b. Nhận xét.
-Trong đoạn văn vừa rồi có phải tác giả đang ở hiện tại nghĩ đến tương lai không? Câu văn nào nói đến điều đó?
Tác giả đang ở hiện tại nghĩ đến tương lai: “ Các em rồi đây lớn lên” (mở bài)
-Ở hiện tại tác giả muốn nói đến điều gì? Tương lai tác giả muốn nói đến điều gì? Và tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật nào nói đến những điều đó?
Ở hiện tại tác giả nói đến hình ảnh cây tre. Tương lai thì sắt, thép…Tác giả đã sử dụng phép liệt kê: “ sắt, thép, xi măng cốt sắt, tre, nứa…”
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
a. Ví dụ: (SGK - tr 117).
b. Nhận xét.
- Giữa hình ảnh ở hiện tại và hình ảnh ở tương lai thì hình ảnh nào làm tác giả gợi lên cảm xúc? Đó là những cảm xúc gì?
Hình ảnh cây tre làm tác giả gợi lên những cảm xúc:
+Gắn bó: “còn mãi” (thân bài - đoạn 1).
+Biết ơn: “Bóng mát, khúc nhạc tâm tình, làm cổng chào, chiếc đu, sáo…” (thân bài - đoạn 2).
+Yêu thương: “nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm, hiền, cao quý” (thân bài - đoạn 3).
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại với tương lai
a. Ví dụ: (SGK - tr 117).
b. Nhận xét.
- Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào để biểu cảm lên những cảm xúc ấy?
Liệt kê: “sắt, thép, xi măng cốt sắt, tre, nứa…”
Phép lặp: “còn mãi” ba lần.
Nhân hóa: “thủy chung, can đảm…” (kết bài)
*Phép liệt kê đi suốt đoạn văn.
- Vậy tác giả bộc lộ cảm xúc của mình với cây tre bằng cách nào? Đó là cảm xúc gì?
=> Tác giả liên tưởng sự vật trong tương lai để bộc lộ cảm xúc.
=> Tác giả khẳng định sự bất tử của cây tre; niềm tự hào về phẩm chất của tre.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại với tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
a. Ví dụ: (SGK - tr 118).
Trong các món đồ chơi, tôi say mê nhất con gà đất: một chú trống đẹp mã, oai vệ, với chiếc kèn lá tơi cài vào ức để tạo ra tiếng gáy. Đến bây giờ, tôi vẫn còn cảm nhận được niềm vui kì diệu ấy tái sinh trong tâm hồn, khi nhớ lại buổi sáng sớm, tôi mang con gà ra đứng trước thềm, ấp nó giữa lòng bàn tay, dồn hơi đầy ngực, ngửa mặt lên trời và gập người dần dần lúc hạ giọng, giống y như dáng điệu con gà lúc gáy. Còn gì vui hơn với một đứa bé, khi nó được hoá thân thành một con gà trống để dõng dạc cất lên điệu nhạc sớm mai: “Ó... ò...o"! Bao giờ tôi cũng thử rất lâu để chọn được một con gà đất có giọng trầm; biết cách bụm hai bàn tay để điều khiển giọng gáy thật sinh động, giống y như người nghệ sĩ thổi kèn đồng.
Bây giờ tôi hiểu ra, những đồ chơi con trẻ thời ấy rất hấp dẫn bởi chính tính mong manh của chúng. Chiếc trống lùng tung bị thủng trong chốc lát, con ve bị đứt dây, con gà đất rồi cũng vỡ trên tay đứa bé. Vâng, thử tượng tượng một quả bong bóng không bao giờ vỡ, không thể bay mất, nó cứ mãi như một vật lì lợm...Ôi, nếu thế thì đâu còn là quả bóng bay? Đồ chơi trẻ con, đó là nỗi vui mừng khi có được trong tay, và còn là nỗi tiếc nuối khi bỗng dưng bị mất nó. Những con gà đất lần lượt vỡ dọc theo tuổi thơ mãi để lại trong tôi một nỗi gì sâu thẳm, giống như một linh hồn.
( Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường, Người ham chơi)
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
a. Ví dụ: (SGK - tr 118).
b. Nhận xét
- Đoạn văn nêu suy nghĩ về đối tượng nào?
- Đối tượng: Con gà đất - đồ chơi thời trẻ con.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
a. Ví dụ: (SGK - tr 118).
b. Nhận xét
- Đoạn nào tác giả nghĩ về con gà đất trong quá khứ? Đoạn nào biểu thị suy nghĩ về đồ chơi trẻ em?
- Đoạn 1 – con gà đất trong quá khứ.
- Đoạn 2 – Suy nghĩ về đồ chơi hiện tại.
- Tác giả đã say mê con gà đất: Đứng giữa thềm, ấp nó giữa lòng bàn tay, dồn hơi đầy ngực, ngửa mặt lên trời: Ò, ó, o….
- Niềm say mê con gà đất bắt nguồn từ suy nghĩ: hoá thân thành con gà trống để… cất lên điệu nhạc sớm mai.
- Suy nghĩ ấy thể hiện khát vọng trở thành nghệ sĩ thổi kèn đồng.
- Đặc điểm của đồ chơi: tính mong manh dễ vỡ của đồ chơi tuổi thơ.
- Tác giả suy nghĩ và liên tưởng: Nhớ về những con gà lần lượt vỡ dọc theo tuổi thơ và liên tưởng đến linh hồn của những đồ chơi đã chết.
- Tác giả muốn gửi gắm: Đồ chơi không phải là những sự vật vô tri vô giác bởi chúng có linh hồn và nhờ chúng mà con người có khát vọng hướng tới cái đẹp.
- Tác giả đã bộc lộ cảm xúc bằng cách nào?
=> Nhớ lại những trò chơi của mình với con gà đất và suy nghĩ về hiện tại.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
a. Ví dụ 1: (SGK - tr 119).
Cô vừa đi vừa hỏi tôi:
- Bây giờ em đã giải được những bài toán khó, đã làm được những bài luận dài rồi đấy. Vậy em còn yêu mến cô giáo cũ của em nữa không?
Và khi xuống đến chân cầu thang, cô nói to với tôi:
- Đừng quên cô nhé!
Ôi! Cô giáo rất tốt của em, không, chẳng bao giờ em lại quên cô được! Sau này, khi em đã lớn, em vẫn sẽ nhớ đến cô, và sẽ tìm gặp cô giữa một đám học trò nhỏ. Mỗi bận đi ngang qua một trường học và nghe tiếng một cô giáo giảng bài, em sẽ tưởng chừng như nghe tiếng nói của cô. Em sẽ nhớ lại hai năm ngồi trong lớp học của cô, ở đó, em đã học được bao nhiêu điều bổ ích; ở đó em đã bao nhiêu lần nhìn thấy cô mệt nhọc và đau đớn, nhưng luôn luôn theo dõi lớp học, luôn luôn yêu thương mọi người. Cô đã thất vọng khi thấy một em bé cứ cầm sai cây bút khi viết mà không sao uốn nắn được; cô đã lo lắng cho chúng em đến biến sắc mặt khi các vị thanh tra vào lớp và hỏi bài chúng em; cô lấy làm sung sướng khi chúng em đạt được những kết quả xuất sắc. Lúc nào cô cũng có lòng tốt và dịu hiền như người mẹ.
Không bao giờ, phải, không bao giờ em lại có thể quên cô được, cô giáo yêu quý của em !
(Ét - môn - đô đơ A - mi - xi, Những tấm lòng cao cả)
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
a. Ví dụ 1: (SGK - tr 119).
b. Nhận xét
- Đoạn văn bày tỏ tình cảm gì của người viết?
- Bày tỏ lòng yêu mến cô giáo.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
a. Ví dụ 1: (SGK - tr 119).
b. Nhận xét
- Bày tỏ lòng yêu mến cô giáo.
- Tình cảm đó bắt nguồn từ ký ức hay từ thực tại? Tác giả đã tưởng tượng những gì?
Gợi lại kí ức hai năm ngồi trong lớp học của cô giáo.
Tưởng tượng cuộc gặp gỡ với cô giáo giữa đám học trò nhỏ.
- Hình ảnh cô giáo được tôn vinh như thế nào trong suy nghĩ và tình cảm của người viết?
- Lúc nào cô cũng có lòng tốt và dịu hiền như một người mẹ.
- Tác giả bộc lộ tình cảm, cảm xúc bằng cách nào?
=> Gợi lại kỷ niệm, tưởng tượng tình huống
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
* Ví dụ 2: (SGK - tr 119+120).
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
* Nhận xét
* Ví dụ 2: (SGK - tr 119+120).
- Tác giả đang ở Lũng Cú hay Cà Mau?
=>Tác giả đang ở Lũng Cú: “ngồi trên núi cao mùa thu”
- Tác giả có tình cảm như thế nào đối với Lũng Cú?
= >Tình cảm say mê thiên nhiên: “Chao ôi!...hết chỗ trữ tình…đời đời không chịu tan…”
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
* Nhận xét
* Ví dụ 2: (SGK - tr 119+120).
- Tác giả ngồi ở Lũng Cú nhớ về nơi nào? Nơi đó có gì để tác giả nhớ?
=>Tác giả nhớ về Cà Mau: “đất ngày càng lấn biển, chim, rạch, kênh, cù lao…”
- Từ tình cảm đối với Lũng Cú và Cà Mau tác giả đã liên tưởng đến điều gì? Điều đó thể hiện tình cảm gì?
=>Tác giả liên tưởng đến một ngày đất nước thanh bình. Sẽ bay từ Cà Mau ra Lũng Cú.
= >Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
a. Ví dụ: (SGK – tr 120 +121)
U tôi đã ngủ từ lâu. Nhưng tôi buông bút, nhìn ra bốn bên, chỗ nào cũng thấy bóng u. Cái bóng đen đủi, hòa lẫn với bóng tối, vẽ nên một khuôn mặt trăng trắng với đôi mắt nhỏ, lòng đen nhuộm một màu nâu đồng. Cái bóng mơ hồ yêu dấu ấy đứng bên cạnh lớp lớp những ngày tháng ngậm ngùi đói khổ, những năm này năm khác qua đi trong cơn thấp thỏm đợi chờ dài dặc mang ngấn nước mắt và tiếng thở dài. Người ta, nhiều lúc nhàn, quây quần bên cạnh người thân, nhưng không mấy khi lại tỉ mỉ vẩn vơ mà nhìn ngắm những người yêu mến của ta. Cho nên thỉnh thoảng tôi sực nhớ, tôi chợt nhìn u, tôi bỗng giật mình, tôi ngờ ngợ như người ngồi trước mặt đây không phải là u tôi. Có đâu u tôi lại thế kia. Tóc đường ngôi của u tôi lốm đốm, rụng, chỉ còn lưa thưa. Lúc u tôi cười, nếp nhăn ở đuôi con mắt nhăn lại, xếp lên nhau, đến khi cười hết cũng còn những vết rạn khía quanh xuống hai bên gò má. Hàm răng trên của u tôi hểnh khuyết ba lỗ đã mấy năm nay. U tôi đã già từ bao giờ? U tôi đã già đi lúc nào? Tôi thực không hay.
(Theo Tô Hoài, Cỏ dại)
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
a. Ví dụ: (SGK – tr 120 +121)
b. Nhận xét
- Đoạn văn biểu cảm về đối tượng nào?
- Đoạn văn biểu cảm về: U tôi.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
a. Ví dụ: (SGK – tr 120 +121)
b. Nhận xét
- Đoạn văn biểu cảm về: U tôi.

- Tầm quan sát của tác giả có theo trình tự không gian và thời gian không? Hãy chia đoạn theo trình tự quan sát mà em nghĩ?
Quan sát theo trình tự không gian và thời gian:
+Không gian: “Nhưng tôi…nâu đồng”
+Thời gian: “Cái bóng…thở dài”
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
a. Ví dụ: (SGK – tr 120 +121)
b. Nhận xét
- Với tầm quan sát đó thì hình ảnh người U được tác giả suy ngẫm như thế nào? Thể hiện tình cảm gì?
=>Theo không gian: “cái bóng đen đủi” tác giả thấy được số phận cực nhọc của U nên thương U.
=>Theo thời gian: “mơ hồ yêu dấu, lớp lớp…ngậm ngùi đói khổ, thấp thỏm chờ đợi…ngấn nước mắt…thở dài” nhận ra nỗi vất vả, gian truân của U nên thương U nhiều hơn.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
a. Ví dụ: (SGK – tr 120 +121)
b. Nhận xét
- Từ những sự quan sát đó tác giả đã biểu hiện tình cảm như thế nào?
=>Cảm giác có lỗi vì không quan tâm đến U
=>Quay về quan sát gương mặt U, với những đặc điểm thấy U đã già: “tóc…lốm đốm, rụng…thưa; nhăn ở đuôi con mắt…rạn khía; răng…khuyết” thấy U đã già đi theo năm tháng và vì quá cực nhọc, càng yêu thương U nhiều hơn.
- Vậy tác giả sử dụng năng lực gì để bộc lộ cảm xúc?
=> Quan sát, miêu tả chi tiết, nhận xét để bày tỏ cảm xúc.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
* Ghi nhớ
.Để tạo ý cho bài văn biểu cảm, khơi nguồn cho mạch cảm xúc nảy sinh, người viết có thể hồi tưởng kỉ niệm quá khứ, suy nghĩ về hiện tại, mơ ước tới tương lai, tưởng tượng những tình huống gợi cảm, hoặc vừa quan sát vừa suy ngẫm, vừa thể hiện cảm xúc.
.Nhưng dù dùng cách gì thì tình cảm trong bài cũng phải chân thật và sự việc được nêu ra phải có trong kinh nghiệm. Được như thế bài văn mới làm cho người đọc tin và đồng cảm.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
* Ghi nhớ
II. LUYỆN TẬP.
1.Tập lập ý bài văn biểu cảm theo các đề sau:

a) Cảm xúc về vườn nhà.
b) Cảm xúc về con vật nuôi (con bò, con chó, con mèo…)
c) Cảm xúc về người thân.
d) Cảm nghĩ về mái trường thân yêu.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
II. LUYỆN TẬP.
2.Gợi ý về cách lập ý cho một số đề:
b) Cảm xúc về con vật nuôi.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
* Ghi nhớ
II. LUYỆN TẬP.
b) Cảm xúc về con vật nuôi.
*Liên hệ hiện tại với tương lai:
- Xác định hình dung con vật mà em muốn nói đến ở hiện tại.
- Trong tương lai nếu con vật đó không còn nữa thì em sẽ nhớ đến những đặc điểm mà em yêu quý (hình dáng, tính cách).
- Xác định tình cảm của em đối với con vật đó.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
* Ghi nhớ
II. LUYỆN TẬP.
b) Cảm xúc về con vật nuôi.
*Hồi tưởng quá khứ, suy nghĩ về hiện tại:
- Xác định hình dung con vật mà em đã từng nuôi, những đặc điểm (hình dáng, tính cách) làm em nhớ mãi.
- Bây giờ con vật đó có còn tồn tại hay không? Nếu còn tồn tại thì có đặc điểm gì khác? Nếu không còn tồn tại thì điều gì ở quá khứ làm em nhớ đến con vật đó nhất.
- Tình cảm đối với con vật ở quá khứ đó còn mãi trong em đến bây giờ.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
* Ghi nhớ
II. LUYỆN TẬP.
d) Cảm nghĩ về mái trường thân yêu:
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
* Ghi nhớ
II. LUYỆN TẬP.
d) Cảm nghĩ về mái trường thân yêu:
*Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn, mong ước:
- Đặt một tình huống có liên quan đến ngôi trường (một buổi chào cờ, buổi lao động, hội trại). Nghĩ đến một tình huống khác tương tự nhưng không phải trên nền ngôi trường để nhận ra sự khác biệt, để bộc lộ cảm xúc.
- Cảm xúc sẽ ùa về là những cảm xúc nào? Thôi thúc em làm gì?
- Qua những cảm xúc đó em sẽ nhận ra tình cảm của em đối với ngôi trường mình.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
* Ghi nhớ
II. LUYỆN TẬP.
d) Cảm nghĩ về mái trường thân yêu:
*Quan sát, suy ngẫm:
- Nhìn vào một ngôi trường nào đó mà hình dung đến một ngồi trường khác trong tuổi thơ của em.
- Suy ngẫm điều khác biệt giữa hai ngôi trường đó. Điều gì nỗi bật tạo nên sự khác biệt đó, từ đó biểu lộ cảm xúc.
- Biểu cảm tâm trạng của em khi những cảm xúc đó ùa về.
Tiết 36. Tập làm văn
Cách lập ý của bài văn biểu cảm
I. NHỮNG CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
1. Liên hệ hiện tại vơí tương lai
2. Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại.
3. Tưởng tượng tình huống, hứa hẹn mong ước.
4. Quan sát, suy ngẫm.
* Ghi nhớ
II. LUYỆN TẬP.
* Hướng dẫn về nhà:
1. Học thuộc ghi nhớ:
2. Làm bài tập ở nhà:
- Chia lớp làm 4 tổ
+Tổ 1: Làm đề b) theo hướng 3
+Tổ 2: Làm đề b) theo hướng 4
+Tổ 3: Làm đề d) theo hướng 1
+Tổ 4: Làm đề d) theo hướng 2