Bài 8. Qua Đèo Ngang

Ngữ văn: Tiết 29:
QUA ĐÈO NGANG

( Bà Huyện Thanh Quan)
TRƯỜNG THCS LÊ QUÝ ĐÔN - BỈM SƠN
I. Đọc và tìm hiểu chung
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá , lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Qua Đèo Ngang
I. Đọc và tìm hiểu chung
1.Tác giả:
Bà Huyện Thanh Quan tên thật là Nguyễn Thị Hinh, sống ở thế kỉ XIX, quê ở làng Nghi Tàm (Tây Hồ, Hà Nội).
Bà là một trong số nữ sĩ tài danh hiếm có trong thời đại ngày xưa.
2. Tác phẩm:
Thể thơ:

Giải thích từ khó:
Qua Đèo Ngang

Bước tới Đèo Ngang, bóng xế
Cỏ cây chen đá, lá chen
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với
Thất ngôn bát cú Đường luật
tà,
hoa.
nhà.
gia.
ta.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy
tà,
hoa.
nhà.
gia.
ta.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia
nhà.
gia.
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá , lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Qua Đèo Ngang
II. Tìm hiểu chi tiết
II. Tìm hiểu chi tiết
Cảnh vật
- Thời gian: xế chiều
 gợi cảm giác buồn thương, mong đợi sum họp.
Cỏ cây, hoa, lá, núi, sông
Điệp từ: “chen”
Tâm trạng



- buồn thầm lặng
Cảnh Đèo Ngang và tâm trạng của Bà Huyện Thanh Quan.
vừa gợi vẻ
um tùm, vừa tôn thêm vẻ đẹp
tự nhiên hoang sơ.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Cảnh vật

NT: - Đảo ngữ
- Phép đối
 Tô đậm thêm sự vắng vẻ,
heo hút, đìu hiu.

Tâm trạng



- buồn, cô đơn
tiều vài chú,
chợ mấy nhà.
Nhớ nước , con quốc quốc
Thương nhà , cái gia gia.
Cảnh vật
quốc quốc
- Âm thanh: chim
gia gia
Tâm trạng



- nỗi nhớ nước, thương nhà
NT: Ẩn dụ, chơi chữ
Phép đối
Đảo ngữ
đau lòng
mỏi miệng
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Cảnh vật
- Trời, non,nước
Tâm trạng
- Một mình đối diện trước không gian bao la  nỗi buồn và sự cô đơn càng tăng lên.
/ mảnh tình riêng
II. Tìm hiểu chi tiết
Cảnh Đèo Ngang và tâm trạng của Bà huyện Thanh Quan
Cảnh vật
- Thời gian: xế chiều
 gợi cảm giác buồn thương, mong đợi sum họp.
- Cỏ cây, hoa, lá, núi, sông
Điệp từ “chen” vừa gợi vẻ um tùm, vừa tôn thêm vẻ đẹp tự nhiên hoang sơ.
- tiều vài chú,
chợ mấy nhà.
NT: - Đảo ngữ, phép đối, từ láy.
 Tô đậm thêm sự vắng vẻ, heo hút, đìu hiu.
quốc quốc
- Âm thanh: chim
gia gia
- Trời, non,nước
/ mảnh tình riêng
NT: Ẩn dụ, chơi chữ, phép đối, đảo ngữ
Tâm trạng
- buồn, cô đơn
- nỗi nhớ nước, thương nhà
Nỗi buồn và sự, cô đơn càng tăng lên khi một mình đối diện trước không gian bao la.
 Cảnh Đèo Ngang thoáng đãng
mà heo hút, thấp thoáng có sự sống
của con người nhưng còn hoang sơ.
 Nỗi nhớ nước thương
nhà, nỗi buồn thầm lặng, cô đơn.
- buồn thầm lặng
III. Tổng kết
ND: Bài thơ “ Qua Đèo Ngang” cho thấy cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng có sự sống con người nhưng còn hoang sơ , đồng thời thể hiện nỗi nhớ nước, thương nhà, nỗi buồn thầm lặng, cô đơn của tác giả.
NT: phép đối, đảo ngữ, điệp từ...
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá , lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Qua Đèo Ngang
IV. Luyện tập
IV. Luyện tập
Bài tập 1:
Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng như thế nào?
A. Yêu say trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước.
B. Đau xót ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.